Informacja o uprawnieniach budowlanych to informacja publiczna

Legitymowanie się przez daną osobę uprawnieniami budowlanymi stanowi informację publiczną. Nadanie uprawnień budowlanych to zaświadczenie o posiadaniu odpowiednich kwalifikacji. Sprawa dotyczy udostępnienia decyzji o pozwoleniu na budowę oraz decyzji lokalizacyjnej wraz z załącznikami.

Tematyka: uprawnienia budowlane, informacja publiczna, decyzja o pozwoleniu na budowę, decyzja lokalizacyjna, numer uprawnień budowlanych, bezpieczeństwo w budownictwie, zaświadczenie o kwalifikacjach, NSA, projektant, kwestia publiczna

Legitymowanie się przez daną osobę uprawnieniami budowlanymi stanowi informację publiczną.
Udostępnieniu podlegają m.in.: numer uprawnień budowlanych, imię i nazwisko projektanta, numer
członkowski izby zawodowej. Nadanie uprawnień budowlanych stanowi zaświadczenie o posiadaniu
odpowiednich kwalifikacji, które ma służyć pewności bezpieczeństwu w budownictwie i wykonywaniu danej
inwestycji budowlanej zgodnie ze sztuką budowlaną – uznał Naczelny Sąd Administracyjny.
Stan faktyczny
„W.” sp. z o.o. zwróciła się do Starosty z wnioskiem o udostępnienie informacji publicznej w postaci decyzji
o pozwoleniu na budowę wraz z załącznikami, oraz decyzji lokalizacyjnej wraz z załącznikami. Starosta udostępnił
jedynie pozwolenie na budowę, wyjaśniając, że załącznikiem do tej decyzji jest projekt budowlany, który jest
dokumentem prywatnym sporządzonym na zamówienie inwestora. Jednocześnie stwierdził, że z wnioskiem
o udostępnienie decyzji lokalizacyjnej należy zwrócić się do Burmistrza, czyli Organu, który wytworzył ten dokument.
„W.” sp. z o.o. wniosła do WSA w Poznaniu skargę na bezczynność Starosty, wskazując, że Organ udostępnił
wyłącznie zamazane i niekompletne pozwolenie na budowę, bez załączników. Skarżąca podkreśliła, że ukrycie
nazwisk projektantów i numerów ich uprawnień budowlanych uniemożliwia weryfikację tych uprawnień
w odpowiednich rejestrach.
Stanowisko Organu
W odpowiedzi na skargę Starosta wyjaśnił, że udostępniona decyzja została zanonimizowana ze względu na
przepisy RODO. Organ stwierdził, że projekt budowlany będący załącznikiem do tej decyzji jest dokumentem
prywatnym. Poznanie szczegółów projektu budowlanego przez osobę trzecią mogłoby godzić w bezpieczeństwo
właściciela obiektu i zakłóciłoby szeroko rozumiany mir domowy będący elementem prawa prywatności, chronionego
przez art. 5 ust. 2 ustawy z 6.9.2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 902; dalej:
DostInfPubU). Starosta podniósł również zarzut nadużycia prawa do informacji publicznej, wskazując, że „W.” sp.
z o.o. w ciągu kilku miesięcy złożyła dziesięć pism: wniosków, wezwań do usunięcia naruszenia prawa i ponagleń
dotyczących udostępnienia informacji publicznej. Zdaniem Starosty działania skarżącej nie są podyktowane troską
o dobro publiczne, lecz wynikają z prowadzonego z Gminą sporu dotyczącego rzekomego zajęcia przez
infrastrukturę komunalną części nieruchomości stanowiącej własność „W.” sp. z o.o.
Orzeczenie WSA
WSA w Poznaniu stwierdził, że Starosta dopuścił się bezczynności i zobowiązał Organ do załatwienia wniosku. Jak
wyjaśniono, decyzje administracyjne i inne dokumenty będące ich integralną częścią stanowią informację publiczną,
która podlega udostępnieniu w całości lub w części na podstawie art. 6 ust. 1 pkt. 4 lit. a) DostInfPubU. Ponieważ
projekt budowlany stanowi integralną część pozwolenia na budowę to stanowi informacją publiczną (zob. wyrok NSA
z 5.11.2015 r., I OSK 2143/14,
). Sąd zaznaczył jednak, że co do zasady, z uwagi na art. 5 ust. 2 DostInfPubU
udostępnienie projektu budowlanego, jako załącznika do decyzji, może kształtować się odmiennie od udostępnienia
samego tylko pozwolenia na budowę. W uzasadnieniu wyroku stwierdzono także, że informację publiczną stanowi
zarówno treść dokumentów bezpośrednio wytworzonych przez dany organ, jak i tych, których używa przy realizacji
swoich zadań, nawet wówczas, gdy nie pochodzą wprost od niego, tak jak decyzja lokalizacyjna.
Odnosząc się do zarzutów dotyczących zanonimizowania pozwolenia na budowę w zakresie nazwisk projektantów
i numerów ich uprawnień, WSA w Poznaniu stwierdził, że informacja o uprawnieniach budowlanych uczestników
procesu budowlanego jest informacją publiczną. Konsekwencją nadania uprawnień budowlanych jest umożliwienie
osobie, która je posiada, wykonywania określonych prac. Jest to zarazem zaświadczenie o posiadaniu przez osobę
uprawnioną odpowiednich kwalifikacji, zaś art. 17 ust. 1 Konstytucji RP przesądza o tym, że zawody architekta oraz
inżyniera budownictwa są zawodami zaufania publicznego.
NSA: Sąd administracyjny rozstrzyga spór
NSA uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. Za zasadny uznano
bowiem zarzut nieodniesienia się przez WSA w Poznaniu do stanowiska Organu o nadużyciu przez skarżącą prawa
do informacji publicznej. Sąd I instancji ograniczył się wyłącznie do uznania za prawidłowe stanowiska „W.” sp. z o.o.,
nie wskazał natomiast, dlaczego stanowisko Organu w zakresie zarzucanego skarżącej nadużycia prawa dostępu do
informacji publicznej nie zasługuje na uwzględnienie. Jak podkreślono, skutkiem uwzględnienia pominiętego zarzutu
byłoby oddalenie skargi. Nie można więc uznać, że Sąd w pełni dokonał kontroli legalności działania adresata
wniosku o dostęp do informacji publicznej.

Dokumenty używane przy realizacji zadań organu
NSA podzielił stanowisko Sądu I instancji w zakresie uznania, że informacją publiczną w rozumieniu
DostInfPubU jest nie tylko treść dokumentów wytworzonych przez organy władzy publicznej, lecz także treść
dokumentów używanych przez nie przy realizacji przewidzianych prawem zadań, niezależnie od tego, od
kogo pochodzą. Skoro decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego wiąże organ wydający decyzję
o pozwoleniu na budowę, to służy ona Staroście do realizacji zadań przewidzianych prawem. W rezultacie Organ,
ponownie rozpoznając wniosek skarżącej, będzie zobowiązany do wyważenia prawa do prywatności inwestora -
osoby fizycznej - względem prawa do dostępu do informacji publicznej, a w rezultacie do udostępnienia żądanych
informacji lub wydania decyzji o odmowie ich udostępnienia.
Informacja o uprawnieniach budowlanych to informacja publiczna
NSA podkreślił, że celem dostępu do informacji publicznej jest zagwarantowanie transparentności działalności
organów władzy publicznej. Jest on spełniony także wówczas, gdy chroniąc sferę prywatności, informacja publiczna
będzie pomijać dane osobowe osób fizycznych, np. poprzez ich anonimizację. Zdaniem NSA informacja
o uprawnieniach budowlanych uczestników procesu budowlanego jest informacją publiczną. Nadanie
określonej osobie uprawnień budowlanych umożliwia jej wykonywanie określonych prac i stanowi
zaświadczenie o posiadaniu przez nią odpowiednich kwalifikacji do wykonywania tych prac. Zaświadczenie
takie ma zatem znaczenie dla oceny uprawnień i kompetencji danej osoby, ma ono służyć pewności
bezpieczeństwa w budownictwie i wykonywaniu danej inwestycji budowlanej zgodnie ze sztuką budowlaną.
Odpowiedzialność projektanta za przyjęte rozwiązania architektoniczne stanowi gwarancję, że projekt jest
opracowany zgodnie z przepisami, co do zasady zwalnia organy architektoniczno-budowlane ze szczegółowego
badania projektu. Świadczy to o publicznej roli projektanta w procesie budowlanym, a tym samym przesądza,
że informacje dotyczące numeru uprawnień budowlanych, imienia i nazwiska projektanta, czy numeru
członkowskiego izby zawodowej stanowią sprawę publiczną. W uzasadnieniu wyroku podkreślono, że w tej
sprawie dane dotyczące projektantów miały istotne znaczenie dla skarżącej. „W.” sp. z o.o. kwestionowała bowiem
prawidłowość decyzji o pozwoleniu na budowę, zarzucając naruszenie prawa własności nieruchomości przez
umieszczenie na niej infrastruktury podziemnej bez zgody właściciela.
Wyrok NSA z 31.3.2023 r., III OSK 7520/21,

NSA podkreślił, że informacja o uprawnieniach budowlanych uczestników procesu budowlanego jest informacją publiczną. Nadanie uprawnień budowlanych umożliwia osobie wykonywanie prac zgodnie ze sztuką budowlaną. Projektant odpowiada za zgodność projektu z przepisami, co zwalnia organy z dokładnego badania. Informacje o numerach uprawnień, imionach i nazwiskach projektantów to sprawy publiczne.