Podpis osoby, która nie przedstawiła pełnomocnictwa nie stanowi podpisania skargi

Publikacja omawia sytuację, gdy osoba podpisała skargę sądowoadministracyjną, ale nie przedstawiła pełnomocnictwa w wyznaczonym terminie, co skutkuje brakiem podpisania skargi. Przedstawione są stanowiska WSA we Wrocławiu, Strony skarżącej oraz NSA w kontekście wymogów formalnych dotyczących podpisywania skargi. Analizowane są konsekwencje braku pełnomocnictwa oraz niedopełnienia formalności przez pełnomocnika.

Tematyka: skarga, pełnomocnictwo, podpisanie, brak podpisu, wad formalnych, postępowanie sądowoadministracyjne, WSA we Wrocławiu, NSA, wymogi formalne, podpis elektroniczny

Publikacja omawia sytuację, gdy osoba podpisała skargę sądowoadministracyjną, ale nie przedstawiła pełnomocnictwa w wyznaczonym terminie, co skutkuje brakiem podpisania skargi. Przedstawione są stanowiska WSA we Wrocławiu, Strony skarżącej oraz NSA w kontekście wymogów formalnych dotyczących podpisywania skargi. Analizowane są konsekwencje braku pełnomocnictwa oraz niedopełnienia formalności przez pełnomocnika.

 

Jeżeli osoba powołująca się na udzielone jej pełnomocnictwo, sporządziła i podpisała skargę
sądowoadministracyjną, lecz pełnomocnictwa tego w wyznaczonym terminie nie przedstawia, zachodzi
sytuacja braku podpisania skargi.
Stanowisko WSA we Wrocławiu
Postanowieniem z 14.12.2022 r., I SA/Wr 614/22, 
, Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu odrzucił
skargę M.B. (dalej: Strona skarżąca) na postanowienie Dyrektora Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu (dalej:
Organ) z 22.7.2022 r. (Nr 0201-ICK1.500.21.2022.2) w przedmiocie odmowy udzielenia informacji. W uzasadnieniu
ww. postanowienia WSA we Wrocławiu stwierdził, że zarządzeniem z 20.9.2022 r. Przewodniczący Wydziału
I wezwał pełnomocnika Strony skarżącej do uzupełnienia braków formalnych skargi przez:
1.   złożenie pełnomocnictwa lub jego uwierzytelnionego odpisu umocowującego do działania w imieniu Strony
     skarżącej przed WSA;
2.   podania numeru PESEL;
3.   uzupełnienia braku fiskalnego skargi, w terminie 7 dni od doręczenia ww. wezwania, pod rygorem jej odrzucenia.
Wezwanie doręczono w trybie art. 74a ustawy z 30.8.2002 r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi
(t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 259; dalej: PostAdmU), tj. za pomocą środków komunikacji elektronicznej, 14.10.2022 r.
W odpowiedzi na wezwanie, pełnomocnik Strony skarżącej uiścił wpis i podał numer PESEL. Nie przedłożono
natomiast pełnomocnictwa do działania w imieniu Strony skarżącej, zgodnie z wymogami art. 46 § 2a i 2b PostAdmU.
Wobec nieuzupełnienia przez pełnomocnika Strony skarżącej braków formalnych skargi w postaci dokumentu
wykazującego umocowanie do jej wniesienia, tj.: pełnomocnictwa procesowego podpisanego podpisem
elektronicznym zgodnie z wymogami art. 46 § 2a i 2b PostAdmU, zarządzeniem z 25.10.2022 r. wezwano Stronę
skarżącą do wtórnego uzupełnienia braku formalnego skargi poprzez jej podpisanie, w terminie 7 dni, pod rygorem jej
odrzucenia. Wezwanie doręczono Stronie skarżącej 27.10.2022 r. W odpowiedzi na to wezwanie 2.11.2022 r.
pełnomocnik Strony skarżącej drogą elektroniczną przesłał ponownie skargę podpisaną przez pełnomocnika Strony
skarżącej wraz z prawidłowo podpisanym pełnomocnictwem.
W ocenie WSA we Wrocławiu pomimo prawidłowo doręczonego wezwania, brak formalny skargi nie został jednak -
wbrew twierdzeniu pełnomocnika Strony skarżącej - uzupełniony. W odpowiedzi na wezwanie WSA we Wrocławiu
z 25.10.2022 r. ponownie przedłożono drogą elektroniczną skargę wniesioną przez pełnomocnika Strony skarżącej
oraz prawidłowo podpisane pełnomocnictwo. Strona skarżąca nie wykonała jednak zarządzenia WSA we Wrocławiu
i nie podpisała skargi. Niewypełnienie przez Stronę skarżąca wezwania WSA we Wrocławiu spowodowało, że ziściły
się przesłanki do odrzucenia skargi. Nadto WSA we Wrocławiu wskazał, że przedstawienie pełnomocnictwa przez
profesjonalnego pełnomocnika Strony skarżącej 2.11.2022 r. stanowiło czynność dokonaną po terminie.
Stanowisko Strony skarżącej
W zażaleniu z 27.1.2023 r. pełnomocnik Strony skarżącej wskazał, że jak wynika z załączonych do niniejszego
zażalenia dowodów WSA we Wrocławiu, dysponował wszystkimi wymaganymi dokumentami, które zostały opatrzone
prawidłowymi podpisami w wymaganych terminach, a tym samym brak było podstaw do odrzucenia skargi.
Wszystkie dokumenty przesłane do WSA we Wrocławiu były podpisane elektronicznie i żadna norma nie wskazuje,
aby konieczne było podpisywanie i poświadczanie każdej kartki odrębnie. Zważywszy na powyższe Strona skarżąca
wniosła o uchylenie postanowienia i rozpoznanie skargi.
Stanowisko NSA
W ocenie NSA ww. zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie z uwagi na kwestie przedstawione szczegółowo
poniżej.
Na wstępie NSA wskazał na stan prawny znajdujący zastosowanie w niniejszej sprawie, tj. ustawowe wymogi
formalne wobec skargi wnoszonej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Zgodnie z art. 57 § 1 PostAdmU
skarga przede wszystkim powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym. Natomiast
stosownie do art. 46 § 1 pkt 4 PostAdmU pismo winno zawierać m.in. podpis strony albo jej przedstawiciela
ustawowego lub pełnomocnika. Jednocześnie art. 37 § 1 PostAdmU stanowi, że pełnomocnik obowiązany jest przy
pierwszej czynności procesowej dołączyć do akt sprawy pełnomocnictwo z podpisem mocodawcy lub wierzytelny



odpis pełnomocnictwa. Adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy, a także doradca podatkowy mogą sami
uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa oraz odpisy innych dokumentów wykazujących ich umocowanie.
Sąd może w razie wątpliwości zażądać urzędowego poświadczenia podpisu strony. Zgodnie zaś z art. 12b § 1
PostAdmU określony w ustawie warunek formy pisemnej uważa się za zachowany, jeżeli dokument elektroniczny
został podpisany w sposób, o którym mowa w art. 46 § 2a PostAdmU. W myśl art. 46 § 2a PostAdmU w przypadku
gdy pismo strony jest wnoszone w formie dokumentu elektronicznego, powinno ponadto zawierać adres
elektroniczny oraz zostać podpisane przez stronę albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika
kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. Stosownie do art.
46 § 2b PostAdmU powyższe zasady podpisywania dotyczą także załączników wnoszonych w formie dokumentu
elektronicznego. Następnie NSA wskazał, że w sytuacji, gdy braki formalne skargi nie zostaną uzupełnione
w wyznaczonym terminie, skarga podlega odrzuceniu przez sąd (art. 58 § 1 pkt 3 PostAdmU).
Przenosząc powyżej wskazany stan prawny na grunt stanu faktycznego zaistniałego i ustalonego w niniejszej
sprawie NSA wskazał, że w przedmiotowej sprawie zarządzeniem z 25.10.2022 r., doręczonym 17.10.2022 r.,
wezwano Stronę skarżącą do wtórnego uzupełnienia braku formalnego skargi poprzez jej podpisanie, w terminie 7
dni, pod rygorem jej odrzucenia. Wezwanie doręczono 27.10.2022 r. W odpowiedzi na to wezwanie 2.11.2022 r.
pełnomocnik Strony skarżącej drogą elektroniczna przesłał ponownie skargę przez niego podpisaną, a wraz z nią
prawidłowo podpisane przez Stronę skarżącą pełnomocnictwo.
Niemniej w ocenie NSA, WSA we Wrocławiu zasadnie odrzucił skargę Strony skarżącej. W przedmiotowej sprawie
pełnomocnik Strony skarżącej nie złożył bowiem w stosownym terminie prawidłowo podpisanego pełnomocnictwa,
pomimo wezwania go do tej czynności zarządzeniem z 20.9.2022 r. Przesłania pełnomocnictwa, w odpowiedzi na
zarządzenie z 25.10.2022 r., nie sposób uznać za prawidłowe. Przede wszystkim treść zarządzenia z 25.10.2022 r.
odnosiła się do konieczności prawidłowego podpisania skargi, informując przy tym, że przedłożone wcześniej
pełnomocnictwo nie spełnia wymogów z art. 46 § 2a i 2b PostAdmU. Wykluczało to więc możliwość podpisania skargi
przez pełnomocnika. Wskazać w tym miejscu należy, że zgodnie z postanowieniem NSA z 5.6.2007 r., jeżeli osoba,
która,    powołując     się    na    udzielone      mu      pełnomocnictwo,       sporządziła   i podpisała   skargę
sądowoadministracyjną, pełnomocnictwa tego w wyznaczonym terminie nie przedstawia, zachodzi wówczas
sytuacja braku podpisania skargi. Podpis osoby, która nie przedstawiła pełnomocnictwa nie stanowi
podpisania skargi. Brak podpisu jest wadą formalną skargi w rozumieniu art. 57 § 1 ab initio PostAdmU w zw. z art.
46 § 1 pkt 4 PostAdmU i uzasadnia wezwanie do jego usunięcia na podstawie art. 49 § 1 PostAdmU. Odrzucenie
skargi z powodu nieuzupełnienia braku formalnego w postaci podpisu strony następuje dopiero wówczas, gdy nie
uzupełniono w terminie tego braku, pomimo prawidłowego wezwania do jego usunięcia (zob postanowienie NSA
z 5.6.2007 r., II FSK 708/06, 
). Zaistniałej w niniejszej sprawie sytuacji można było w prosty sposób uniknąć,
a mianowicie przesyłając w terminie przewidzianym w zarządzeniu z 25.10.2022 r. skargę podpisana bezpośrednio
przez Stronę skarżącą, a nie jej pełnomocnika. Tym też kierował się wydając stosowne rozstrzygnięcie WSA we
Wrocławiu.
Mając powyższe na uwadze należało zdaniem NSA podzielić wniosek WSA we Wrocławiu, że Strona skarżąca nie
wykonała zarządzenia z 25.10.2022 r. i nie podpisała skargi. Z tych względów NSA oddalił zażalenie Strony
skarżącej, na podstawie art. 184 PostAdmU w zw. z art. 197 § 2 PostAdmU.

Komentarz
Rozpatrując niniejszą sprawę, NSA skoncentrował się wokół zagadnienia procesowego o niezwykle istotnym
znaczeniu praktycznym, jakim jest ustawowy wymóg formalny prawidłowego podpisania skargi wnoszonej do
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej. Mając na uwadze
obowiązujący stany prawny, NSA wskazał, że każde pismo wnoszone w ww. sposób powinno zostać podpisane
przez stronę albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika: kwalifikowanym podpisem elektronicznym,
podpisem zaufanym, albo podpisem osobistym (art. 46 § 2a PostAdmU), co dotyczy także załączników wnoszonych
w formie dokumentu elektronicznego (art. 46 § 2b PostAdmU). NSA podkreślił, że podpis na takim piśmie może
złożyć jedynie sama strona lub jej pełnomocnik, który został prawidłowo umocowany i jednocześnie legitymuje się
dokumentem potwierdzającym to umocowanie. Innymi słowy - podpis osoby, która jedynie podaje się za
pełnomocnika, a nie przedstawiła dokumentu pełnomocnictwa, nie stanowi podpisania skargi. Taka sytuacja
zaistniała w rozpatrywanej sprawie i wywołała negatywne dla Strony skarżącej konsekwencje procesowe w postaci
odrzucenia jej skargi.




Postanowienie NSA z 5.4.2023 r., I FZ 85/23, 








 

NSA uznał, że brak podpisu skargi przez pełnomocnika, który nie przedstawił pełnomocnictwa, stanowi wadę formalną skargi i uzasadnia odrzucenie. Wskazano na istotność prawidłowego podpisania skargi w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Decyzja NSA miała istotne znaczenie procesowe w kontekście wymogów formalnych dotyczących skargi elektronicznej.