Wydłużenie terminu udostępnienia informacji publicznej

Stosowanie art. 13 ust. 2 DostInfPubU jedynie w celu „odroczenia” na okres do dwóch miesięcy obowiązku udostępnienia żądanej informacji publicznej jest niedopuszczalne – orzekł WSA w Olsztynie. Wnioskiem z 12.2.2023 r., wniesionym w formie elektronicznej, P.K. zwrócił się do Wójta Gminy o przesłanie skanów protokołu kontroli oraz korespondencji. Organ wydłużył termin na załatwienie wniosków do 12.4.2023 r., uzasadniając opóźnienie odwołaniem i tokem sprawy.

Tematyka: art. 13 ust. 2 DostInfPubU, udostępnienie informacji publicznej, wydłużenie terminu, WSA w Olsztynie, bezczynność organu

Opis okoliczności faktycznych
Wnioskiem z 12.2.2023 r., wniesionym w formie elektronicznej, P.K., powołując się na przepisy ustawy z 6.9.2001 r.
o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 902; dalej: DostInfPubU), zwrócił się do Wójta Gminy (...)
o przesłanie w formie elektronicznej na wskazany adres skanów: protokołu kontroli przeprowadzonej przez WUP
w Olsztynie w związku z realizacją projektu pt. (...), w wyniku którego nałożona została korekta finansowa, oraz
wszelkiej korespondencji wychodzącej i przychodzącej w przedmiotowej sprawie. Następnie skarżący zwrócił się do
Wójta z wnioskiem z 16.2.2023 r. o przesłanie w formie elektronicznej na wskazany adres odpowiedzi na pytania
zawarte we wniosku.
Stanowisko Organu
Pismem z 27.2.2023 r. Wójt powiadomił skarżącego o wyznaczeniu nowego terminu na załatwienie wniosków - do
12.4.2023 r. Jednocześnie wyjaśnił, że powodem opóźnienia w załatwieniu wniosków jest fakt, że Gmina (...)
odesłała do WUP w Olsztynie niepodpisane informacje pokontrolne i złożyła odwołanie od wydanej decyzji, a sprawa
jest w toku. W ocenie Organu w tej sytuacji zachodzi konieczność wydłużenia terminu na udzielenie odpowiedzi do
czasu rozpatrzenia odwołania.
Skarżący wniósł skargę na bezczynność Wójta. W piśmie procesowym z 13.4.2023 r. Wójt poinformował Sąd, że
12.4.2023 r. przesłał skarżącemu odpowiedzi na wnioski.
Stanowisko WSA
WSA umorzył postępowanie w zakresie bezczynności Organu w rozpoznaniu wniosku. Stwierdził, że bezczynność
Organu nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa oraz orzekł o niewymierzeniu grzywny.
W uzasadnieniu wskazał, że instytucja skargi na bezczynność organu ma na celu ochronę praw strony przez
doprowadzenie do wydania w sprawie rozstrzygnięcia lub podjęcia innej czynności dotyczącej uprawnień lub
obowiązków wynikających z przepisów prawa. W sprawie nie było kwestionowane, że adresat wniosku jest
podmiotem zobowiązanym do udzielenia informacji publicznej. Nie jest również sporne, że żądanie wniosków
obejmuje swym zakresem informację publiczną w rozumieniu art. 6 ust. 1 pkt. 5 lit. c) DostInfPubU. Skoro przesłanki
udostępnienia informacji publicznej zostały spełnione, Wójt, do którego skierowano wnioski, winien był podjąć
przewidziane prawem działania w celu ich załatwienia.
Udostępnianie informacji publicznej na wniosek następuje bez zbędnej zwłoki i nie później niż w terminie 14 dni od
dnia złożenia wniosku, za wyjątkiem sytuacji przewidzianych w art. 13 ust. 2 i art. 15 ust. 2 DostInfPubU. Jeżeli więc
informacja publiczna nie może być udostępniona w terminie ustawowo przewidzianym, podmiot obowiązany do jej
udostępnienia powiadamia w tym terminie o powodach opóźnienia oraz o terminie, w jakim udostępni informację, nie
dłuższym jednak niż 2 miesiące od dnia złożenia wniosku. Żądanie udzielenia informacji publicznej wpłynęło do
organu 12.2.2023 r. Ponieważ była to niedziela, Organ dopiero następnego dnia miał możliwość zapoznania się
z wnioskiem. Kolejne żądanie wpłynęło 16.2.2023 r. Ustawowy termin ustosunkowania się do wniosków upływał
zatem odpowiednio 27.2.2023 r. i 2.3.2023 r. Pismem z 27.2.2023 r. Organ poinformował skarżącego o przyczynach
nieudzielania żądanej informacji w ustawowym terminie i wskazał nowy termin załatwienia sprawy.
Art. 13 ust. 2 DostInfPubU, posługuje się otwartą formułą: „jeżeli informacja publiczna nie może być
udostępniona w terminie”, co pozwala na zindywidualizowanie zastosowania tej regulacji do okoliczności
konkretnej sprawy. Dopuszczalne jest zatem wydłużenie terminu w przypadku braku możliwości udzielenia
informacji publicznej, przy czym organ jest zobligowany do powiadomienia wnioskodawcy, przed upływem tych 14
dni, o powodach opóźnienia, oraz do wyznaczenia dodatkowego terminu udostępnienia informacji. Jednocześnie
DostInfPubU nie wskazuje, jakie powody opóźnienia są dopuszczalne, należy jednak uznać, że muszą to być
powody bezpośrednio związane z opóźnieniem w udostępnieniu konkretnej informacji publicznej. O ile organ
może przedłużyć termin do rozpoznania wniosku do maksymalnie dwóch miesięcy, to z uprawnienia tego organ
może skorzystać tylko wówczas, gdy zachodzą uzasadnione wątpliwości co do jego zakresu (np. wniosek jest
nieprecyzyjny, wielowątkowy, lub zachodzi wątpliwość, czy dotyczy informacji publicznej). Niedopuszczalne jest
stosowanie art. 13 ust. 2 DostInfPubU jedynie w celu „odroczenia” na okres do dwóch miesięcy obowiązku

udostępnienia żądanej informacji publicznej. Regulacja ta ma na celu umożliwienie zobowiązanym podmiotom
rozpoznanie wniosku i przygotowanie odpowiedniego pisma lub decyzji, co w trudniejszych sprawach może wymagać
więcej czasu niż 14 dni.
Z formalnego punktu widzenia Organ podjął czynności zmierzające do przedłużenia postępowania, lecz
zastosował art. 13 ust. 2 DostInfPubU w sposób instrumentalny. Nie budzi bowiem wątpliwości, że
wydłużając termin załatwienia wniosku, organ obowiązany jest umotywować zarówno powody, dla których
nie mógł zrealizować żądania w podstawowym czternastodniowym terminie, jak również przyczyny ustalenia
nowego terminu w określonym wymiarze. W skierowanej do skarżącego informacji nie wyjaśniono, dlaczego
ocena i ewentualna realizacja wniosku wymaga dwumiesięcznego okresu. Wskazanie na konieczność oczekiwania
na rozpoznanie wniesionego przez Gminę odwołania nie może zostać uznane za uzasadniające przekroczenie
podstawowego terminu na załatwienie wniosków, w których skarżący żądał konkretnych dokumentów i informacji,
a ich udostępnienie nie było zależne od rozpoznania odwołania Gminy.
Wobec powyższego WSA uznał, że zawiadomienie o wydłużeniu terminu załatwienia sprawy nie mogło odnieść
zamierzonego skutku, tj. skutecznie wydłużyć termin do załatwienia wniosku, gdyż wskazane w nim argumenty nie
uzasadniały odsunięcia w czasie terminu załatwienia sprawy. W niniejszej sprawie Organ nie udzielił skarżącemu
żądanej informacji w terminie 14 dni. Oznacza to, że skarga na dzień jej wniesienia była zasadna. Jednakże
bezczynność Organu ustała przed rozpatrzeniem skargi przez Sąd. W przypadku ustania bezczynności sąd
orzeka na podstawie stanu faktycznego sprawy, który istnieje w dacie wydania orzeczenia sądowego. Jeżeli
w toku postępowania organ dokonał czynności, chociażby z przekroczeniem ustawowych terminów, to oznacza to, że
nie pozostaje w zwłoce w zakresie udzielonej odpowiedzi i sąd nie może uwzględnić skargi na tzw. milczenie władzy.
Nie może bowiem zobowiązać organu do określonego działania, które przed dniem orzekania zostało już podjęte.
Odnośnie kwestii rażącego naruszenia prawa przy bezczynności, w ocenie Sądu taka sytuacja nie nastąpiła.
Rażącym naruszeniem prawa będzie stan, w którym bez żadnej wątpliwości i wahań można powiedzieć, bez
potrzeby odwoływania się do szczegółowej oceny okoliczności sprawy, że w sposób oczywisty naruszono prawo.
Kwalifikacja naruszenia jako rażące musi posiadać pewne dodatkowe cechy w stosunku do stanu określanego jako
„zwykłe” naruszenie. Dla uznania rażącego naruszenia prawa nie jest wystarczające samo przekroczenie przez
organ ustawowych terminów załatwienia sprawy. Wspomniane przekroczenie musi być znaczne i niezaprzeczalne.
Wprawdzie zachowanie Organu w sprawie wskazuje na błędne przekonanie, że winna oczekiwać na rezultat
postępowania odwoławczego, jednak nie miało cech lekceważącego traktowania obowiązków nakładanych na niego
mocą ustawy, zwłaszcza że Organ udostępnił skarżącemu wszystkie żądane informacje, choć po terminie.

Komentarz
Podstawowym terminem udostępnienia informacji publicznej jest termin wyznaczony pojęciem „bez zbędnej zwłoki”.
Ustawodawca przesądził, że analogicznie jak w przypadku KPA, sprawę należy załatwić możliwie najszybciej
w danych okolicznościach. Dopiero gdy nie jest to możliwe, organ związany jest terminem 14 dni. Ostatnią opcją,
jaką przepisy przewidują, jest wydłużenie terminu do 2 miesięcy, jednakże za uprzednim powiadomieniem
wnioskodawcy, przy czym konieczne jest uzasadnienie takiej decyzji co do samej zasadności przedłużenia
oraz nowego terminu (organ nie musi przecież zawsze korzystać z maksymalnej opcji 2 miesięcy, jeśli jednak to
zrobi, powinien uzasadniać, dlaczego nie wystarczy np. dodatkowy miesiąc). WSA nie odniósł się przy tym do
podnoszonego przez skarżącego argumentu, że ten sam Organ dopuszczał się wcześniej bezczynności, a nawet był
karany grzywną, co jest pobocznie ciekawą kwestią w świetle rozstrzygnięcia, czy istnieje obawa, że bez dodatkowej
sankcji (grzywny) organ nadal nie będzie respektować obowiązków wynikających z prawa.

Wyrok WSA w Olsztynie z 16.5.2023 r., II SAB/Ol 31/23,

WSA umorzył postępowanie w zakresie bezczynności Organu w rozpoznaniu wniosku, stwierdzając, że nie miała miejsca z rażącym naruszeniem prawa. Regulacja art. 13 ust. 2 DostInfPubU ma na celu umożliwienie zobowiązanym rozpoznanie wniosku, nie zaś „odroczenia” obowiązku udostępnienia informacji publicznej. Decyzja WSA w Olsztynie z 16.5.2023 r., II SAB/Ol 31/23.