Przedsiębiorstwa energetyczne mają obowiązek udostępnić dokumentację techniczno-prawną

Przedsiębiorstwa energetyczne mają obowiązek udostępnić dokumentację techniczno-prawną, gdyż stanowi ona informację publiczną. Sprawa dotyczy żądania informacji o urządzeniach elektroenergetycznych na nieruchomości. Skarga na bezczynność została złożona w rezultacie braku udzielenia informacji. NSA uznał, że informacje te podlegają udostępnieniu na podstawie DostInfPubU.

Tematyka: przedsiębiorstwa energetyczne, dokumentacja techniczno-prawna, informacja publiczna, udostępnienie informacji, skarga na bezczynność, NSA, DostInfPubU

Znajdujące się w posiadaniu przedsiębiorstwa energetycznego dokumenty urzędowe będące podstawą
lokalizacji i budowy infrastruktury elektroenergetycznej mają charakter informacji publicznej. Nie zmienia
tego fakt domagania się ich udostępnienia przez osobę fizyczną pozostającą lub mogącą pozostawać
w sporze cywilnoprawnym z tym przedsiębiorstwem – stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny.
Wniosek o udostępnienie informacji publicznej
S.M. zażądał od przedsiębiorstwa energetycznego „P.” S.A. udostępnienia informacji publicznej poprzez wskazanie
dokładnego rodzaju oraz liczby urządzeń służących do przesyłu energii elektrycznej umieszczonych na
nieruchomości stanowiącej jego własność. Ponadto wystąpił o przesłanie kserokopii dokumentacji technicznej
i prawnej stanowiącej podstawę lokalizacji, budowy, posadowienia, przebudowy, remontów i bieżącej eksploatacji
tych urządzeń. S.M. w szczególności domagał się przedłożenia wszelkich ewentualnych decyzji organów
ustalających miejsce i warunki budowy i lokalizacji urządzeń przesyłowych oraz innych dokumentów techniczno-
prawnych, m.in.: protokołów odbiorów technicznych i przekazania do eksploatacji, protokołów zdawczo-odbiorczych,
dzienników budów, planów z mapkami.
„P.” S.A. poinformowała S.M., że kwestia wskazania dokładnego rodzaju urządzeń oraz ich liczby na jego
nieruchomości nie stanowi informacji publicznej w rozumieniu ustawy z 6.9.2001 r. o dostępie do informacji publicznej
(t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 902; dalej: DostInfPubU). W odpowiedzi na pozostałą część złożonego wniosku „P.” S.A.
wyjaśniła, że na dzień sporządzenia pisma w archiwum zakładowym nie odnaleziono żądanych dokumentów.
Jednocześnie stwierdziła, że dla zajęcia przez nią stanowiska konieczne jest przedstawienie przez S.M. dokumentów
potwierdzających tytuł prawny do nieruchomości, i wezwała go do przesłania aktualnego odpisu z księgi wieczystej,
a także aktualnego wyrysu mapy zasadniczej i ewidencyjnej.
Skarga na bezczynność
S.M. wniósł skargę na bezczynność „P.” S.A. w przedmiocie udostępnienia pełnej informacji publicznej, podkreślając,
że „P.” S.A. nawet nie podjęła próby uzyskania wnioskowanej dokumentacji, ograniczając się jedynie do lakonicznej
informacji o braku podstawy prawnej żądania. W odpowiedzi na skargę „P.” S.A. wyjaśniła, że S.M. domaga się
zawarcia odpłatnej umowy służebności przesyłu. Nie można więc uznać, że wniosek S.M. dotyczy informacji
w sprawach publicznych, chodzi bowiem o uzyskanie dokumentacji do wykorzystania we własnej, indywidualnej
sprawie sporu z przedsiębiorcą. Takie działanie należy uznać za próbę nadużycia prawa do informacji, które nie
wymaga wydawania decyzji odmownej, wystarczające było pisemne poinformowanie skarżącego o tym fakcie. „P.”
S.A. stwierdziła również, że brak żądanej dokumentacji w jej archiwach nie jest niczym nadzwyczajnym z uwagi na
upływ czasu od powstania dokumentów i wielokrotne przekształcenia jej poprzedników prawnych.
Orzeczenie WSA
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie oddalił skargę. W uzasadnieniu wyroku stwierdzono, że dystrybucja
energii elektrycznej i inne zadania wykonywane przez przedsiębiorstwa energetyczne są zadaniami publicznymi,
zatem „P.” S.A. jest co do zasady zobowiązana do udostępnienia informacji publicznej na podstawie DostInfPubU.
Z akt administracyjnych wynika jednak, że informacje objęte wnioskiem mają bezpośredni związek z domaganiem się
ustanowienia służebności przesyłu, jak również dochodzeniem przez S.M. roszczeń z tytułu bezumownego
korzystania z nieruchomości. W ocenie sądu przedmiotem wniosku o udzielenie informacji publicznej nie może był
informacja dotycząca prywatnego interesu, którą można pozyskać w innym trybie. Jak wyjaśniono, w tym przypadku
może to nastąpić w trakcie postępowania przed sądem powszechnym na podstawie art. 129 § 1 KPC lub art. 248 § 1
KPC.
Sposoby załatwienia wniosku o udzielenie informacji publicznej
Naczelny Sąd Administracyjny uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę WSA w Rzeszowie do ponownego
rozpoznania. Jak wyjaśniono, przedsiębiorstwa energetyczne i ich wyodrębnione jednostki organizacyjne są
zaliczane do podmiotów wykonujących zadania publiczne w zakresie dystrybucji energii elektrycznej
w rozumieniu art. 4 ust. 1 DostInfPubU (zob. wyrok NSA z 3.4.2014 r., I OSK 2874/13,
).
W konsekwencji informacje dotyczące lokalizacji i budowy linii elektroenergetycznych na działce stanowiącej
własność skarżącego posiadają walor informacji związanej z wykonywaniem zadania publicznego przez „P.”
S.A. Świadczenie usług publicznych następuje za pośrednictwem urządzeń infrastruktury technicznej, której
lokalizacja i posadowienie odbywają się w oparciu o akty administracyjne pochodzące od organów władzy publicznej.

Ponieważ stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a DostInfPubU żądane informacje dotyczą treści takich aktów
administracyjnych i innych rozstrzygnięć, podlegają udostępnieniu w trybie i na zasadach określonych
w DostInfPubU.
NSA uznał, że sąd I instancji błędnie stwierdził, iż ewentualne przyszłe dochodzenie roszczeń cywilnoprawnych na
drodze sądowej przez S.M. od „P.” S.A. stanowi podstawę odmowy uznania informacji objętych wnioskiem za
informację publiczną. O obowiązku udostępnienia żądanej informacji decyduje bowiem jedynie to, czy dotyczy
sprawy publicznej w rozumieniu art. 1 ust. 1 DostInfPubU. W rezultacie „P.” S.A. jako podmiot zobowiązany do
udzielania informacji publicznej powinna załatwić wniosek skarżącego poprzez udzielenie informacji,
poinformowanie o braku możliwości jej udostępnienia albo wydanie decyzji odmownej lub decyzji
o umorzeniu postępowania. Należy przy tym podkreślić, że załatwienie wniosku o udostępnienie informacji
publicznej nie musi oznaczać przekazania żądanych informacji lub dokumentów. Obowiązanym do
udostępnienia informacji publicznej jest bowiem jedynie podmiot będący w ich posiadaniu. Jeśli takich informacji lub
dokumentów organ nie posiada, wówczas powinien odpowiedzieć na wniosek, wskazując powody braku możliwości
udzielenia żądanych informacji czy dokumentów.
Alternatywny tryb dostępu do informacji publicznej
W ocenie NSA, wbrew stanowisku WSA w Rzeszowie, nie ma znaczenia prawnego okoliczność, że skarżący
jednocześnie realizuje swoje roszczenia cywilnoprawne wobec „P.” S.A. Zainteresowani, kierując swój wniosek do
podmiotu zobowiązanego, nie muszą wykazywać, w jakim celu żądana informacja publiczna jest im potrzebna.
Jedynie w przypadku informacji publicznej przetworzonej konieczne jest wykazanie, że jej udostępnienie jest
szczególnie istotne dla interesu publicznego. Gdyby natomiast istniał alternatywny tryb dostępu do żądanej informacji
publicznej, wówczas wyłączone byłoby stosowanie DostInfPubU.
NSA podkreślił, że możliwości zwrócenia się z analogicznym wnioskiem do właściwych organów
administracji publicznej o wydanie kserokopii ewentualnych decyzji administracyjnych nie należy
utożsamiać z istnieniem alternatywnego trybu dostępu do żądanej informacji publicznej. To wnioskodawca
decyduje o tym, od którego z dysponentów informacji publicznej chciałby ją uzyskać. Jedynie istnienie innej
regulacji, której przepisy pozwalałyby na uzyskanie objętych wnioskiem decyzji administracyjnych,
wyłączyłoby stosowanie przepisów DostInfPubU. Natomiast samo przedsądowe formułowanie indywidualnych
roszczeń cywilnoprawnych przez skarżącego wobec „P.” S.A. i podejmowanie prób negocjacji nie wyłączają
możliwości domagania się w trybie DostInfPubU udostępnienia dokumentacji techniczno-prawnej stanowiącej
podstawę lokalizacji i budowy infrastruktury elektroenergetycznej na działce stanowiącej własność S.M.
Wyrok NSA z 24.5.2023 r., III OSK 494/22,

NSA uchylił wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia, argumentując, że informacje o lokalizacji infrastruktury energetycznej mają walor informacji publicznej. Istnieje możliwość alternatywnego dostępu do informacji, jednakże żądane dokumenty techniczno-prawne powinny być udostępnione na wniosek.