Praca magisterska jako informacja publiczna
Treść pracy magisterskiej nie spełnia kryteriów kwalifikowania jako informacja publiczna. Sąd administracyjny uznał, że praca magisterska nie jest dokumentem publicznym, lecz prywatnym, służącym ocenie umiejętności studenta. Wyrok NSA podkreślił różnicę między dokumentem prywatnym a publicznym oraz znaczenie recenzji pracy magisterskiej w procesie oceny umiejętności studenta.
Tematyka: praca magisterska, informacja publiczna, dokument prywatny, ocena umiejętności, NSA, recenzja pracy magisterskiej
Treść pracy magisterskiej nie spełnia kryteriów kwalifikowania jako informacja publiczna. Sąd administracyjny uznał, że praca magisterska nie jest dokumentem publicznym, lecz prywatnym, służącym ocenie umiejętności studenta. Wyrok NSA podkreślił różnicę między dokumentem prywatnym a publicznym oraz znaczenie recenzji pracy magisterskiej w procesie oceny umiejętności studenta.
Treść pracy magisterskiej nie spełnia kryteriów kwalifikowania takiego dokumentu jako nośnika informacji o sprawach publicznych. Opis okoliczności faktycznych Wnioskiem z 28.4.2019 r. S.O. zwrócił się do Rektora Uniwersytetu Warszawskiego w trybie dostępu do informacji publicznej o udostępnienie treści pracy magisterskiej oraz przewodu doktorskiego dr (...). W odpowiedzi na wniosek organ poinformował, że do żądanych informacji nie ma zastosowania DostInfPubU. Odnosząc się do wnioskowanej pracy magisterskiej, organ stwierdził, że nie stanowi ona informacji publicznej, co więcej ‒ biblioteka nie gromadzi prac magisterskich. Dnia 18.12.2019 r. skarżący ponownie zwrócił się o udzielenie informacji publicznej poprzez udostępnienie treści pracy magisterskiej pracownika naukowego organu. Organ w odpowiedzi wskazał, że skarżący uzyskał już odpowiedź, a nie można żądać dwukrotnie udzielenia tej samej informacji publicznej. Skarżący wniósł do WSA skargę na bezczynność organu. Stanowisko WSA Wojewódzki sąd administracyjny oddalił skargę S.O. na bezczynność Rektora Uniwersytetu Warszawskiego w przedmiocie rozpoznania wniosku o udostępnienie informacji publicznej. Sąd podzielił stanowisko organu, zgodnie z którym treść pracy magisterskiej autora nie stanowi informacji publicznej. Materiały służące ocenie umiejętności osób aplikujących o ich potwierdzenie i przez nie wytworzone nie stanowią informacji publicznej. WSA uznał tym samym, że do przedmiotowej sprawy nie miały zastosowania regulacje dotyczące terminu udostępnienia informacji publicznej, a zatem organ nie pozostaje w stanie bezczynności. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził też, że w przypadku, jeżeli żądana praca magisterska stanowiła podstawę oceny pracy skarżącego jako plagiatu, skarżący powinien mieć możliwość wglądu do tego dokumentu w ramach stosownej procedury weryfikacyjnej, natomiast nie dotyczy to przedmiotowej sprawy, w której badano, czy dostęp do pracy magisterskiej danego autora jest uprawniony w myśl przepisów o dostępie do informacji publicznej. W skardze kasacyjnej wskazano na błędną wykładnię przejawiającą się w uznaniu, że treść pracy magisterskiej nauczyciela akademickiego publicznej szkoły wyższej nie stanowi informacji publicznej, podczas gdy nauczyciel akademicki pełni funkcję publiczną, treść pracy stanowi fragment jego dorobku naukowego i jest związany z pełnioną przez niego funkcją (a więc również z funkcjonowaniem uczelni), a ponadto winien on spełniać określone kryteria merytoryczne, zaś sprzeczne z interesem uczelni byłoby utajnianie jego dorobku naukowego. Praca magisterska stanowi istotny fragment dorobku naukowego i wpływa tym samym na ocenę zdolności danego nauczyciela akademickiego oraz następnie na ocenę samej uczelni publicznej. Skarżący kasacyjnie stwierdził zatem, że utajnianie dorobku naukowego pracownika organu nie buduje zaufania do niego, co więcej ‒ stoi w sprzeczności z ogólnym celem organu, którym jest przekazywanie wiedzy. Stanowisko NSA Naczelny Sąd Administracyjny po rozpoznaniu oddalił skargę kasacyjną S.O. Ustawodawca, określając pojęcie informacji publicznej, odwołał się do kategorii sprawy publicznej, jak bowiem stanowi art. 1 ust. 1 DostInfPubU, informacją publiczną jest „każda informacja o sprawach publicznych”. Nie zdefiniowano przy tym pojęcia „sprawa publiczna”, niewątpliwie jednak sprawy publiczne są to sprawy związane z istnieniem i funkcjonowaniem określonej wspólnoty publicznoprawnej. Określenie sprawy jako „publicznej” wskazuje, że jest to sprawa ogółu i koresponduje w znacznym stopniu z pojęciem dobra wspólnego (dobra ogółu). Takie rozumienie pojęcia „sprawa publiczna”, związane właśnie z władzą publiczną i wspólnotą publicznoprawną oraz jej funkcjonowaniem, trafnie akcentuje się w doktrynie i orzecznictwie. Sprawy niezwiązane ze wspólnotą publiczną, tj. dotyczące kwestii prywatnych, osobistych, intymnych, związanych z dobrami osobistymi, nie są sprawami publicznymi, z kolei sprawy wspólnoty publicznej zawsze są sprawami publicznymi. Treść pracy magisterskiej nie spełnia kryteriów kwalifikowania takiego dokumentu jako nośnika informacji o sprawach publicznych. Trafnie wskazuje sąd I instancji, że praca magisterska stanowi pracę dyplomową w rozumieniu art. 76 ust. 2 w zw. z art. 77 ust. 1 pkt 2 ustawy z 20.7.2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 742), a zatem jest „samodzielnym opracowaniem zagadnienia naukowego, artystycznego lub praktycznego albo dokonaniem technicznym lub artystycznym, prezentującym ogólną wiedzę i umiejętności studenta związane ze studiami na danym kierunku, poziomie i profilu oraz umiejętności samodzielnego analizowania i wnioskowania”. Praca taka jest wynikiem działalności studenta, czyli użytkownika zakładu administracyjnego, a zatem podmiotu, którego działalność nie jest traktowana w myśl przytoczonych wyżej unormowań jako przedmiot informacji publicznej. Praca magisterska (dyplomowa) podlega ocenie, a pozytywna jej ocena jest jednym z koniecznych warunków ukończenia studiów i uzyskania dyplomu ukończenia studiów. Zasadnie zatem wskazuje sąd I instancji, że wobec powyższego praca magisterska (dyplomowa) ‒ stanowiąca wyłącznie opracowanie sporządzane przez osobę zainteresowaną uzyskaniem dyplomu ‒ jest sui generis testem umiejętności, nie wnosi natomiast nowych treści, istotnych z perspektywy funkcjonowania instytucji publicznych czy przydatnych w działaniu organów państwa bądź funkcjonowaniu społeczeństwa obywatelskiego i jego demokratycznych instytucji. Z tej perspektywy znaczenie mają recenzje pracy magisterskiej, które z woli ustawodawcy wyrażonej wprost w art. 76 ust. 5 DostInfPubU są jawne. Recenzje te bowiem zawierają informacje o ocenie pracy magisterskiej i przyjętych kryteriach oceny. Sama praca magisterska (dyplomowa) ma charakter niezbędnego dokumentu służącego ocenie umiejętności osób aplikujących o potwierdzenie tych umiejętności i wytworzonego przez te osoby i jako taka nie stanowi informacji o sprawach publicznych. Z perspektywy procedury uzyskania dyplomu ukończenia studiów praca magisterska zarówno ze względu na jej treść, jak i formę dokumentu sporządzonego przez podmiot wnioskujący o ocenę jego umiejętności przedstawia się jako dokument prywatny na tle pojęcia dokumentu urzędowego w rozumieniu DostInfPubU. Ugruntowane jest już stanowisko orzecznictwa, zgodnie z którym przymiot informacji publicznej bez wątpienia posiadają dokumenty urzędowe organu (będące dowodem tego, co w nich urzędowo stwierdzono, zatwierdzono lub podano), wytworzone w ramach realizacji powierzonych mu zadań, a więc dokumenty powstałe w związku z prowadzeniem konkretnych spraw. Natomiast przymiotu informacji publicznej nie mają dokumenty prywatne, które podmiot kieruje do organu administracji publicznej. Wszelkiego rodzaju dokumenty prywatne, które podmiot prywatny kieruje do organu administracji publicznej, bez względu na to, jakiego rodzaju postępowanie wszczyna dokument prywatny lub też jakiej czynności oczekuje podmiot, składając ten dokument, nie stanowią informacji publicznej. Dokument prywatny skierowany do organu administracji publicznej nie staje się dokumentem urzędowym tylko dlatego, że został do niego zaadresowany i znajduje się w jego posiadaniu. Wniosek w sprawie indywidualnej stanowi dowód na okoliczność, że podmiot ten ubiega się np. o wydanie decyzji administracyjnej, zatem składa oświadczenie woli. Oświadczenie to nie stanowi informacji publicznej. W odniesieniu do stanowiska strony skarżącej kasacyjnie, według którego za kwalifikacją treści pracy magisterskiej nauczyciela akademickiego jako informacji publicznej miałaby przemawiać okoliczność, że nauczyciel akademicki pełni funkcję publiczną, a treść pracy stanowi fragment jego dorobku naukowego, który jest związany z pełnioną przez niego funkcją (a więc również z funkcjonowaniem uczelni), należy podkreślić, że istota pracy magisterskiej nie wiąże się z działalnością w ramach sprawowanej w przyszłości funkcji publicznej, lecz z etapem uzyskania dyplomu ukończenia studiów. Konieczność legitymowania się takim dyplomem jako ewentualną przesłanką dostępu do funkcji publicznej nie czyni z warunków uzyskania dyplomu informacji publicznej. Komentarz Uznając, że praca magisterska nie stanowi dokumentu zawierającego informacje publiczne, NSA przypomniał różnicę między dokumentem prywatnym a publicznym, jednocześnie podkreślając, że indywidualne, prywatne opracowanie danego zagadnienia nie stanowi o wytworzeniu informacji publicznej; zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem materiał służący weryfikacji wiedzy i umiejętności w postępowaniu administracyjnym taką informację stanowi, ponieważ jest wytworzony w ramach realizacji powierzonych organowi zadań. Nie dotyczy to jednak pracy dyplomowej jako dokumentu służącego ocenie umiejętności osób aplikujących o potwierdzenie tych umiejętności i wytworzonego przez te osoby. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 30.6.2023 r., III OSK 4757/21,
NSA przypomniał, że praca magisterska nie jest informacją publiczną, a jej charakter jest związany z uzyskaniem dyplomu ukończenia studiów. Dokument ten nie wnosi istotnych treści z punktu widzenia instytucji publicznych czy organów państwa. Wyrok NSA podkreślił, że praca magisterska nie spełnia kryteriów informacji publicznej.