Informacja publiczna a informacja o stanie prawnym

Domaganie się informacji o obowiązującym prawie nie nosi znamion informacji publicznej i nie znajduje do niej zastosowania ustawa z 6.9.2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 902; dalej: DostInfPubU). W publikacji omawiane są szczegółowo kwestie związane z wnioskiem G.K. skierowanym do Dyrektora Zakładu Karnego w A. dotyczącym udzielenia informacji na temat korzystania z laptopów przez skazanych oraz ograniczeń dotyczących dostępu do stron BIP. Przedstawione są stanowiska Organu, Dyrektora Zakładu Karnego oraz Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Tematyka: informacja publiczna, stan prawny, Zakład Karny, laptop w celi, dostęp do stron BIP, bezczynność organu, Wojewódzki Sąd Administracyjny

Opis okoliczności faktycznych
Wnioskiem z 13.3.2023 r., który wpłynął do Zakładu Karnego w A. 17.3.2023 r., G.K., wystąpił do Dyrektora Zakładu
Karnego w A. o udostępnienie informacji ilu skazanych w Zakładzie Karnym posiada zgodę na użytkowanie w celi
laptopa oraz na jakiej podstawie; ilu osadzonych posiada zgodę na oddziale terapeutycznym na użytkowanie laptopa
w celi oraz na jakiej podstawie; dlaczego jest ograniczony czas korzystania ze stron Internetowych BIP osadzonym
w Zakładzie Karnym oraz na jakiej podstawie.
Dyrektor Zakładu Karnego w A. odpowiadając na powyższy wniosek poinformował skarżącego pismem z 29.3.2023 r.
że zgodnie z art. 110a § 2 KKW, dyrektor zakładu karnego może zezwolić na posiadanie w celi sprzętu
elektronicznego lub elektrycznego, jeżeli posiadanie tych przedmiotów nie narusza porządku i bezpieczeństwa
obowiązujących w zakładzie karnym, odnośnie zaś ostatniego pytania wskazał, że żądana informacja nie ma
charakteru informacji publicznej.
W skardze G.K. zarzucił Organowi bezczynność polegającą na nieudostępnieniu mu wnioskowanej informacji
publicznej. Zdaniem skarżącego informacje, o które wnosił w pkt 3 wniosku stanowią informacje publiczne, bowiem
dotyczą działalności Służby Więziennej i wykonywaniu przez nią ustawowych zadań publicznych.
Stanowisko Organu
Dyrektor Zakładu Karnego w A. w odpowiedzi na skargę wniósł o jej oddalenie, wskazując że skarżącemu została
udzielona stosowna odpowiedź. Organ zaznaczył przy tym, że nie miał obowiązku załatwienia przedmiotowej sprawy
w formie decyzji, gdyż w sytuacji, gdy wnioskodawca żąda udzielenia informacji, które nie są informacjami
publicznymi lub takich informacji publicznych, w stosunku do których tryb dostępu odbywa się na odrębnych
zasadach, organ nie ma obowiązku wydania decyzji o odmowie udzielenia informacji, lecz zawiadamia jedynie
wnoszącego, że żądane dane nie mieszczą się w pojęciu objętym przedmiotową ustawą. Organ ustosunkowując się
do kolejnego pisma skarżącego stanowiącego de facto powtórzenie skargi będącej przedmiotem niniejszego
rozpoznania dodał, że G.K. składa bardzo dużą ilość wniosków o udostępnienie informacji publicznej (w przeciągu
niespełna dwóch lat złożył do organu około 50 wniosków), a każdy z nich zawiera po kilka, kilkanaście zapytań,
dotyczących różnego rodzaju informacji. W ocenie organu ich treść i liczba świadczy o próbie wykorzystywania prawa
do informacji publicznej dla osiągnięcia innego celu niż troska o dobro publiczne.
Stanowisko WSA
Wojewódzki Sąd Administracyjny po rozpoznaniu sprawy ze skargi G.K. na bezczynność Dyrektora Zakładu Karnego
w A. w przedmiocie udostępnienia informacji publicznej oddalił skargę. Przypomniał, że z „bezczynnością” organu
mamy do czynienia wówczas, gdy w przewidzianym terminie organ nie podjął żadnych czynności w sprawie lub co
prawda prowadził postępowanie, ale pomimo ustawowego obowiązku, nie zakończył go wydaniem w terminie decyzji,
postanowienia lub też innego aktu lub nie podjął w terminie stosownej czynności. Celem złożenia skargi na
bezczynność organu administracji publicznej jest zaś zwalczanie nieuzasadnionego braku działania (zwłoki)
w załatwianiu przez organ określonej sprawy administracyjnej. Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że taka
sytuacja w rozpoznawanej sprawie nie zachodzi, a w konsekwencji skarga w niniejszej sprawie jest niezasadna.
G.K. przedmiotem skargi uczynił bezczynność Organu w zakresie udostępnieniu mu informacji publicznej
wnioskowanej w pkt 3 pisma z 13.3.2023 r. Wyjaśnić należy, że istotną kwestią z punktu widzenia oceny
bezczynności jest ustalenie istnienia podstawy prawnej do podjęcia przez określony podmiot działania w zakresie
zgłoszonego żądania. Na gruncie DostInfPubU o bezczynności możemy mówić wtedy, gdy wniosek
o udzielenie informacji dotyczy informacji publicznej, a jego adresatem jest podmiot zobowiązany do jej
udzielenia, który pozostaje w zwłoce w załatwieniu sprawy wobec braku realizacji obowiązku jej
udostępnienia w formie i terminach określonych ustawowo.
W rozpoznawanej sprawie nie budzi wątpliwości, że Dyrektor Zakładu Karnego w A. należy do kręgu podmiotów
zobowiązanych do udostępnienia informacji publicznej, o ile znajduje się ona w jego posiadaniu i jest uprawniony do
jej udostępnienia. Sporną kwestią pozostaje natomiast to, czy objęte żądaniem skarżącego informacje, o które

wnioskował w pkt 3 pisma posiadają walor informacji publicznej, a więc, czy został spełniony warunek przedmiotowy.
W tym zakresie wskazać należy, że informację publiczną stanowi każda informacja o sprawach publicznych.
W orzecznictwie sądów administracyjnych podkreśla się, że informacją publiczną będzie każda wiadomość
wytworzona lub odnoszona do władz publicznych, a także wytworzona lub odnoszona do innych podmiotów
wykonujących funkcje publiczne w zakresie wykonywania przez nie zadań władzy publicznej i gospodarowania
mieniem komunalnym lub mieniem Skarbu Państwa. Z tym zastrzeżeniem, że informacja publiczna musi odnosić do
sfery faktów. Inaczej rzecz ujmując informacja publiczna powinna istnieć w formie utrwalonej w chwili złożenia
wniosku oraz odnosić się do istniejącego już stanu rzeczy, do czynności już dokonanych.
W literaturze wskazuje się analogicznie, że w kategorii informacji publicznej nie mieści się ubieganie się o poradę
prawną, wyjaśnienie charakteru i istoty przepisów prawnych, domaganie się instruktażu (wykładni), jak należy
rozumieć i stosować w praktyce określone przepisy prawa.
W tym miejscu odnotować należy, że § 3 ust. 1 zarządzenia nr 37/20 Dyrektora Generalnego Służby Więziennej
w sprawie udostępnienia osobom pozbawionym wolności Biuletynu Informacji Publicznej stanowi, że osadzonym
zapewnia się przeglądanie stron BIP po uprzednim zgłoszeniu takiej potrzeby, na wyznaczonych stanowiskach
komputerowych, pod nadzorem funkcjonariuszy lub pracowników Służby Więziennej. Dyrektor jednostki ustala
sposób realizacji przez funkcjonariuszy i pracowników tej jednostki, czynności związanych z udostępnieniem
osadzonym stron BIP oraz zasady korzystania przez osadzonych z wyznaczonych stanowisk komputerowych,
a w razie potrzeby także harmonogram i czas korzystania z tych stanowisk. W myśl natomiast § 5 ust. 2 zarządzenia
nr 37/20 zasady, o których mowa ust. 1 pkt 2, oraz inne niezbędne informacje dotyczące udostępnienia osadzonym
stron BIP podaje się do wiadomości ogółu osadzonym.
Mając na uwadze powyższe skład orzekający zgadza się w pełni z organem, że informacja, którą żądał skarżący
w pkt 3 wniosku nie może być zakwalifikowana jako dotycząca informacji publicznej. Pytanie o przyczyny
ograniczenia osadzonym czasu dostępu do stron BIP nie jest bowiem pytaniem o fakty, lecz wnioskiem
o dokonanie wykładni (dokonanie oceny) regulacji prawnych dotyczących dostępu osób pozbawionych
wolności do stron BIP. Tezę tę uzasadnia fakt, iż skarżący jako osoba osadzona w Zakładzie Karnym w A. ma
swobodny dostęp do zasad korzystania ze stanowisk komputerowych, jak również do niezbędnych informacji
dotyczących udostępnienia osadzonym stron BIP.
W sytuacji uznania, że wnioskowane dane nie stanowią informacji publicznej, organ nie ma obowiązku wydania
decyzji o odmowie jej udzielenia, a wystarczającym jest poinformowanie wnioskującego, że jego wniosek nie
znajduje podstaw w przepisach ustawy, a więc nie dotyczy informacji publicznej.

Komentarz
Wojewódzki Sąd Administracyjny rozstrzygnął na korzyść organu uznając, że wypełnił on swoje obowiązki
wynikające z regulacji DostInfPubU, zaś odpowiedź o braku przymiotu informacji publicznej w zakresie ostatniego
pytania była prawidłowa. Udostępnienie informacji publicznej nie może służyć dokonywaniu przez organ wykładni
prawa. Co istotne, w takim przypadku nie ma nawet podstaw do odmowy udostępnienia informacji, ponieważ takie
działanie organu determinowałoby charakter wnioskowanych informacji jako „publicznych”, co nie byłoby prawidłowe.
Domaganie się informacji o obowiązującym prawie nie nosi znamion informacji publicznej, więc w takim
wypadku nie znajduje zastosowania DostInfPubU, a odpowiedzi udziela się po prostu pismem informującym o tym
fakcie.

Wyrok WSA w Gdańsku z 7.9.2023 r., III SAB/Gd 118/23,

W publikacji wyjaśniono, dlaczego żądane przez G.K. informacje nie mogą być uznane za informacje publiczne oraz jakie konsekwencje to niesie. Wojewódzki Sąd Administracyjny potwierdził stanowisko organu, że brak przymiotu informacji publicznej w ostatnim pytaniu G.K. był słusznie stwierdzony. Udostępnienie informacji publicznej nie może służyć dokonywaniu wykładni prawa, a organ nie ma obowiązku udzielenia informacji, która nie mieści się w definicji informacji publicznej.