Opłata dodatkowa za parkowanie w strefie płatnego parkowania

Opłata dodatkowa za parkowanie w strefie płatnego parkowania stanowi obowiązek wynikający z mocy prawa w sytuacji pozostawienia pojazdu bez uiszczonej opłaty za parkowanie. Publikacja analizuje podstawy prawne oraz konsekwencje związane z nieuiszczeniem opłaty za postój pojazdu w strefie płatnego parkowania, odwołując się do przepisów prawa oraz orzecznictwa sądowego. Zawarte są także informacje dotyczące postępowania egzekucyjnego oraz interpretacji przepisów dotyczących opłat za parkowanie pojazdów.

Tematyka: opłata dodatkowa, parkowanie, strefa płatnego parkowania, egzekucja, opłaty za postój, sąd administracyjny, prawo miejscowe, uchwała rady miasta, orzecznictwo

W razie pozostawienia pojazdu w strefie płatnego parkowania bez uiszczenia opłaty (zwykłej) za parkowanie,
powstaje z mocy prawa obowiązek uiszczenia opłaty dodatkowej, a opłata ta obciąża właściciela pojazdu. Za
takim rozumieniem wskazanych przepisów DrPublU przemawia założenie racjonalności prawodawcy,
wykładnia logiczna i celowościowa, przy czym istotną przesłanką powstania obowiązku uiszczenia opłaty
dodatkowej jest fakt pozostawania (parkowania) pojazdu samochodowego w strefie płatnego parkowania bez
uiszczonej opłaty za parkowanie. W takiej sytuacji, prawne znaczenie dla powstania obowiązku zapłaty
dodatkowej i jej egzekwowania ma więc fakt zajmowania przez pojazd miejsca w takiej strefie (co
uniemożliwia parkowanie innych pojazdów w tym miejscu). Sama opłata dodatkowa nie jest też karą
(mandatem), lecz ekwiwalentem za parkowanie pojazdu na drodze publicznej (korzystanie z drogi w sposób
określony w ustawie), w miejscu w którym za takie parkowanie pobierane są opłaty.
Stan faktyczny
WSA w Gliwicach rozpoznał sprawę ze skargi na postanowienie SKO w Bielsku-Białej w przedmiocie zarzutów
w postępowaniu egzekucyjnym i skargę oddalił.
W sprawie tej Prezydent Miasta B. postanowieniem rozpatrzył wniesiony przez skarżącego zarzut w sprawie
prowadzenia postępowania egzekucyjnego wszczętego na podstawie tytułu wykonawczego dotyczącego opłaty
dodatkowej za nieuiszczenie opłaty za postój pojazdu.
W uzasadnieniu organ pierwszej instancji wskazał, iż zasady płatnego parkowania określa uchwała Rady Miejskiej
w Bielsku-Białej w sprawie ustalenia strefy płatnego parkowania dla pojazdów samochodowych na drogach
publicznych na obszarze miasta Bielska-Białej wraz z załącznikami. Załącznik nr 2 tego aktu określa regulamin
poboru opłat, sposób wnoszenia opłaty, wysokość opłaty oraz ustanawia opłatę dodatkową za nieuiszczenie opłaty
zasadniczej.
Strona została obciążona opłatą dodatkową z mocy prawa, w związku z nieuiszczeniem opłaty w czasie postoju
w ww. strefie.
Zasada ponoszenia opłat w parkomacie - a taką formę opłaty przyjął skarżący w 9.11.2020 r. - polega na wskazaniu
numeru pojazdu i zadeklarowanego przez osobę parkującą czasu postoju. Podmiot zatem sam zakreśla ramy
czasowe parkowania w strefie. Ustawa o drogach publicznych ani też wskazana uchwała nie przewidują możliwości
wnoszenia opłat „z dołu”, czy też wstecz, za zrealizowany już postój pojazdu. Przepisy nie dokonują też rozróżnienia
na parkowanie bez wniesionej opłaty od parkowania po upływie ważności okresu wskazanego przez podmiot
parkujący. Przedłużenie deklarowanego okresu postoju należy dokonać w trakcie obowiązywania wykupionego czasu
postoju za pomocą dokonania kolejnej opłaty w parkomacie, bądź za pomocą aplikacji mobilnej.
W zażaleniu na powyższe postanowienie skarżący zarzucił organowi I instancji naruszenie art. 33 § 2 pkt 1 i pkt 2e
ustawy z 17.6.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 479; dalej: EgzAdmU)
poprzez wszczęcie postępowania egzekucyjnego w sprawie należności nieprzewidzianej w przepisach powołanych
przez organ i nie podlegającej egzekucji. Wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia i uznanie zarzutu nieistnienia
obowiązku i określenia obowiązku niezgodnie z treścią obowiązku wynikającego z przepisu prawa. Zarzucił, że
wydane postanowienie pomija kwestię legalności egzekwowania opłat za postój w przedmiotowej sprawie, gdzie -
zdaniem skarżącego - parkowanie na parkingu zlokalizowanym na placu pomiędzy ulicami (...), (...) i (...) nie jest
parkowaniem na drodze publicznej zdefiniowanej w art. 1 i 2 ustawy z 21.3.1985 r. o drogach publicznych (t.j. Dz.U.
z 2023 r. poz. 645; dalej: DrPublU).
Po rozpoznaniu zażalenia, organ II instancji utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie. Zostało ono zaskarżone do
Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach.
Zarzucono mu m.in. naruszenie przepisów prawa materialnego, a to przepisu art. 13 ust. 1 pkt 1 DrPublU w zw. z art.
13f DrPublU poprzez jego nieuzasadnione zastosowanie oraz obciążenie strony opłatą dodatkową z tytułu
nieuiszczenia opłaty za parkowanie, bez podstawy prawnej, a w konsekwencji powyższego naruszenie art. 40d ust. 2
DrPublU.
W uzasadnieniu wskazano, że opłata z tytułu parkowania została uregulowana, a stosowny bilet parkingowy został
umieszczony za przednią szybą samochodu. Z powodu nieprzewidzianego przedłużenia załatwianej sprawy
w sąsiadującym z placem Sądzie Okręgowym, czas parkowania wskazany na bilecie, został przekroczony o ok. 30

min. W tym samym dniu niezwłocznie, kiedy stało się to technicznie możliwe, skarżący uzupełnił opłatę za dalszą
godzinę parkowania w kwocie 2,50 zł, za pośrednictwem przelewu bankowego.
Stanowisko WSA
Sąd uznał, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie.
Skarżący stosownie do art. 33 § 2 EgzAdmU podniósł, że podstawą jego zarzutów w sprawie egzekucji
administracyjnej są: nieistnienie obowiązku (pkt 1) oraz określenie obowiązku niezgodnie z treścią obowiązku
wynikającego z przepisu prawa, jeżeli obowiązek wynika bezpośrednio z tego przepisu.
Stosownie do art. 13 ust. 1 pkt 1 lit. a DrPublU korzystający z dróg publicznych są obowiązani do ponoszenia opłat za
postój pojazdów samochodowych na drogach publicznych w strefie płatnego parkowania. W myśl art. 13b ust. 1
DrPublU opłatę, o której mowa w art. 13 ust. 1 pkt 1 lit. a DrPublU, pobiera się za postój pojazdów samochodowych
w strefie płatnego parkowania, w wyznaczonym miejscu, w określone dni robocze, w określonych godzinach lub
całodobowo. Wreszcie, jak stanowi art. 13f ust. 1 DrPublU za nieuiszczenie opłaty za postój pojazdu
samochodowego w strefie płatnego parkowania pobiera się opłatę dodatkową.
Konsekwencją powyższych regulacji jest uznanie, że obowiązek uiszczenia zarówno opłaty za postój pojazdu
samochodowego na drodze publicznej w wyznaczonym miejscu w strefie płatnego parkowania, jak i opłaty
dodatkowej jest obowiązkiem wynikającym z mocy samego prawa. Obowiązek taki powinien być zatem wykonany
niezwłocznie po zaistnieniu zdarzenia, z wystąpieniem którego ustawa wiąże jego powstanie. W tym zakresie nie jest
przewidziane konkretyzowanie obowiązku w drodze indywidualnego aktu administracyjnego (por. wyroki NSA
z 6.12.2012 r., II GSK 1859/11,
; z 16.1.2014 r., II GSK 1816/12,
; z 22.6.2017 r., II GSK 2783/15,
).
Z przytoczonych wyżej przepisów wynika, iż obowiązek uiszczenia opłaty za parkowanie pojazdu w strefie płatnego
parkowania jest obowiązkiem wynikającym z mocy prawa. tj. z ww. przepisów DrPublU i wydanej z jej upoważnienia
uchwały rady miasta, stanowiącej akt prawa miejscowego obowiązujący każdego, na obszarze działania organu,
które je ustanowił.
Istotne w sprawie są przepisy regulujące kwestie poboru opłaty dodatkowej, jak też możliwości odstąpienia od jej
pobierania, czego domaga się skarżący. Wymieniony art. 13f ust. 1 DrPublU obliguje organ do poboru opłaty
dodatkowej za nieuiszczenie opłaty za postój pojazdu samochodowego w strefie płatnego parkowania, poprzez
użycie zwrotu „pobiera się opłatę dodatkową”. Zgodnie zaś z art. 13f ust. 2 DrPublU rada gminy (rada miasta) określa
wysokość opłaty dodatkowej oraz sposób jej pobierania.
Zgodnie z uchwałą Rady Miejskiej w Bielsku-Białej, korzystający z pojazdu realizując postój w SPP zobowiązany jest
do uiszczenia opłaty niezwłocznie po zaparkowaniu pojazdu.
Obowiązek uiszczenia opłaty za parkowanie pojazdu samochodowego w strefie płatnego parkowania jest
obowiązkiem wynikającym z przepisów DrPublU i wydanej z jej upoważnienia uchwały rady miejskiej, stanowiącej akt
prawa miejscowego, obowiązujący każdego, na obszarze działania organu, który je ustanowił. Obowiązek ten winien
być wykonany niezwłocznie po zaistnieniu określonego stanu faktycznego, z wystąpieniem którego ustawa wiąże ten
obowiązek (zaparkowania w strefie płatnego parkowania, a w odniesieniu do opłaty dodatkowej - nieuiszczenia opłaty
parkingowej).
Użycie przez ustawodawcę sformułowania „pobiera” wskazuje jednoznacznie, że obowiązek uiszczenia opłaty za
parkowanie i opłaty dodatkowej, jeżeli ta pierwsza nie zostanie uiszczona, jest obowiązkiem wynikającym z mocy
prawa (ex lege) i jest to pogląd ugruntowany w orzecznictwie sądowoadministracyjnym.

Komentarz
Wyrok potwierdza ugruntowane już stanowisko sądów administracyjnych, że obowiązek uiszczenia zarówno opłaty
za postój pojazdu samochodowego na drodze publicznej w wyznaczonym miejscu w SPP, jak i opłaty dodatkowej
jest obowiązkiem powstającym ex lege. Charakteru tych opłat nie zmienia fakt konkretyzacji obowiązku przez
uchwałę rady gminy. W sprawach dotyczących uiszczenia opłat nie przeprowadza się odrębnego postępowania
administracyjnego, ani nie podejmuje czynności wyjaśniających, które poprzedzałyby rozstrzygnięcie sprawy co do jej
istoty. Możliwość dochodzenia swych racji korzystający z drogi publicznej ma więc dopiero na etapie postępowania
egzekucyjnego poprzez złożenie odpowiedniego zarzutu.
Wyrok nie jest prawomocny.

Wyrok WSA w Gliwicach z 7.6.2023 r., I SA/Gl 331/23,

Wyrok WSA w Gliwicach potwierdza, że obowiązek uiszczenia opłat za parkowanie i opłaty dodatkowej wynika ex lege, a ich charakter nie zmienia fakt konkretyzacji obowiązku przez uchwałę rady gminy. Sądy administracyjne podkreślają, że sprawy dotyczące opłat za parkowanie rozstrzygane są na etapie postępowania egzekucyjnego, a możliwość dochodzenia racji występuje poprzez złożenie odpowiednich zarzutów.