Operat szacunkowy to informacja publiczna
Operat szacunkowy podlega udostępnieniu podmiotom, dla których dokument ten jest źródłem informacji publicznej o mieniu gminnym, na zasadach określonych w przepisach ustawy z 6.9.2001 r. o dostępie do informacji publicznej. Artykuł przedstawia sytuację, w której wnioskodawca żądał dostępu do operatów szacunkowych ustalających wartość działek w kontekście inwestycji. Organ odmówił udostępnienia dokumentów, powołując się na przepisy GospNierU, co skłoniło M.R. do złożenia skargi. W toku postępowania sądowego WSA i NSA wydały swoje orzeczenia, potwierdzając prawo dostępu do informacji publicznej na podstawie DostInfPubU, nawet jeśli organ powołuje się na inne przepisy regulujące dostęp do danych.
Tematyka: operat szacunkowy, informacja publiczna, dostęp do informacji, mienie gminne, DostInfPubU, GospNierU, NSA, WSA, skarga, wartość nieruchomości
Operat szacunkowy podlega udostępnieniu podmiotom, dla których dokument ten jest źródłem informacji publicznej o mieniu gminnym, na zasadach określonych w przepisach ustawy z 6.9.2001 r. o dostępie do informacji publicznej. Artykuł przedstawia sytuację, w której wnioskodawca żądał dostępu do operatów szacunkowych ustalających wartość działek w kontekście inwestycji. Organ odmówił udostępnienia dokumentów, powołując się na przepisy GospNierU, co skłoniło M.R. do złożenia skargi. W toku postępowania sądowego WSA i NSA wydały swoje orzeczenia, potwierdzając prawo dostępu do informacji publicznej na podstawie DostInfPubU, nawet jeśli organ powołuje się na inne przepisy regulujące dostęp do danych.
Operat szacunkowy podlega udostępnieniu podmiotom, dla których dokument ten jest źródłem informacji publicznej o mieniu gminnym, na zasadach określonych w przepisach ustawy z 6.9.2001 r. o dostępie do informacji publicznej (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 902). Stan faktyczny M.R., w związku ze śledztwem dziennikarskim w sprawie inwestycji „Strefa Aktywności Gospodarczej w S.”, złożył do Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa Oddział Terenowy w K. wniosek o dostęp do informacji publicznej w postaci operatów szacunkowych ustalających wartość działek w strefie. W odpowiedzi organ wyjaśnił, że dostęp do tych dokumentów został uregulowany w art. 156 ust. 1 ustawy z 21.8.1997 r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 344; dalej: GospNierU). Regulacja ta, określając zarówno zakres udostępnianej informacji, jak i podmioty upoważnione do jej otrzymywania, stanowi lex specialis w stosunku do DostInfPubU i wyklucza stosowanie jej przepisów. M.R. wezwał organ do bezzwłocznego udostępnienia informacji publicznej poprzez udostępnienie operatów szacunkowych lub wydania odmowy udostępnienia dokumentów na podstawie art. 16 DostInfPubU. Organ podtrzymał swoje stanowisko, wyjaśniając, że zgodnie z art. 156 ust. 1a GospNierU jednostka sektora finansów publicznych lub inny podmiot, który w zakresie, w jakim wykorzystuje środki publiczne lub dysponuje nimi, zlecił rzeczoznawcy majątkowemu sporządzenie operatu szacunkowego, są obowiązane umożliwić osobie, której interesu prawnego dotyczy jego treść, przeglądanie tego operatu oraz sporządzanie z niego notatek i odpisów. Zdaniem organu nie można dochodzić uprawnienia dostępu do operatu szacunkowego z powołaniem się na DostInfPubU, gdyż jej zastosowanie jest w takim przypadku wyłączone. Organ stwierdził również, że wbrew żądaniu M.R. nie mógł wydać decyzji o odmowie udostępnienia informacji publicznej na podstawie art. 16 DostInfPubU. Decyzja taka może być wydana tylko wtedy, gdy w grę wchodzi możliwość zastosowania DostInfPubU. W sytuacji gdy wnioskodawca powołuje się na dostęp do informacji publicznej, ale zastosowanie mają przepisy GospNierU, odmowa dokonania takiej czynności mogła nastąpić jedynie w formie pisma informacyjnego. Orzeczenie WSA M.R. wniósł skargę na bezczynność organu w przedmiocie odmowy udostępnienia informacji publicznej. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, uwzględniając skargę, zobowiązał Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa Oddział Terenowy w K. do wydania aktu lub dokonania czynności w sprawie wniosku skarżącego w zakresie dotyczącym operatów szacunkowych ustalających wartość działek. Sąd wyjaśnił, że operat szacunkowy dotyczący wartości nieruchomości gminnej jako dokument sporządzony na zlecenie organów gminy i dotyczący majątku gminy jest źródłem informacji publicznej dotyczącej mienia gminnego i podlega udostępnieniu na podstawie DostInfPubU. Wbrew stanowisku organu art. 156 ust. 1a GospNierU nie reguluje w sposób wyłączny dostępu do takiego operatu szacunkowego. Podmiot żądający dostępu do operatu szacunkowego na podstawie art. 156 ust. 1a GospNierU ma prawo do wglądu do operatu, sporządzania notatek lub odpisów z jego treści oraz uwierzytelnienia sporządzonych przez siebie odpisów z operatu szacunkowego lub wydania mu z niego uwierzytelnionych odpisów. Natomiast podmiot żądający dostępu do informacji publicznej wynikającej z operatu szacunkowego dotyczącego mienia gminnego ma prawo dostępu do pełnej treści operatu, z zastrzeżeniem ograniczeń wynikających z art. 5 ust. 1-3 DostInfPubU. W ocenie sądu przepisy art. 1 ust. 1 i art. 6 ust. 1 pkt 5 lit. c DostInfPubU oraz art. 156 ust. 1a GospNierU ustanawiają w powyższym zakresie odrębne i konkurencyjne podstawy prawne do uzyskania dostępu do operatu szacunkowego dotyczącego mienia gminnego. Stanowisko NSA Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną organu. W uzasadnieniu wyroku wyjaśniono, że art. 1 ust. 2 DostInfPubU zawiera normę kolizyjną, która wyłącza stosowanie przepisów DostInfPubU tylko w sytuacji, w której inna ustawa w sposób całościowy reguluje problematykę dostępu do informacji publicznej. Jeśli jednak akt prawny, na podstawie którego działa podmiot zobowiązany do udzielenia informacji publicznej, nie przewiduje odrębnego rodzaju tajemnicy lub trybu udostępniania informacji, wówczas nie można tak go interpretować, aby faktycznie tworzyć rodzaj tajemnicy uniemożliwiający otrzymanie informacji. W orzecznictwie podkreśla się, że ograniczenia w zakresie dostępu do informacji publicznej powinny wynikać wprost z jasno brzmiącego przepisu rangi ustawowej i nie można ich tworzyć poprzez wykładnię (zob. uchwała SN z 9.12.2013 r., I OPS 8/13, ). NSA stwierdził, że GospNierU nie może zostać uznana za akt, o którym mowa w art. 1 ust. 2 DostInfPubU, w zakresie udostępniania operatów szacunkowych. Wprowadzenie w 2007 r. art. 156 ust. 1a GospNierU miało na celu przede wszystkim zapewnienie ustawowego dostępu dla osób mających interes prawny w uzyskaniu wglądu do operatu szacunkowego. Była to reakcja ustawodawcy na pojawiające się w praktyce częste przypadki uniemożliwiania tym osobom takiego dostępu na podstawie art. 73 KPA. Wbrew twierdzeniom organu art. 156 ust. 1a GospNierU nie wyłącza stosowania przepisów DostInfPubU. Nie reguluje on bowiem problematyki dostępu do operatów szacunkowych wykonywanych na zlecenie organów administracji publicznej odmiennie od regulacji zawartej w DostInfPubU oraz wyłącznie i całościowo co do wszystkich podmiotów. W konsekwencji jeśli dla określonego podmiotu operat szacunkowy jest źródłem informacji publicznej o mieniu gminnym, podlega udostępnieniu na zasadach określonych w przepisach DostInfPubU. Dokument ten wskazuje bowiem wprost, na podstawie jakich danych organy administracji bądź inne podmioty doszły do ustalenia wartości nieruchomości, co do których stosuje się przepisy GospNierU. Wyrok NSA z 17.10.2023 r., III OSK 1473/22,
Wartość operatu szacunkowego dotyczącego nieruchomości gminnej jest kluczowym źródłem informacji publicznej i podlega udostępnieniu na podstawie DostInfPubU. NSA w swoim wyroku potwierdził, że GospNierU nie wyłącza stosowania przepisów dotyczących dostępu do informacji publicznej wynikających z operatów szacunkowych. Decyzja ta ma istotne znaczenie dla zapewnienia transparentności działań organów w zakresie udostępniania informacji publicznej.