Radny decyduje na podstawie jakich przepisów składa wniosek o dostęp do informacji

Radny, składając wniosek o dostęp do informacji, musi wybrać tryb postępowania zgodnie z art. 24 ust. 2 SamGminU lub przepisami DostInfPubU. Niewłaściwe działania organów i skargi radnych są analizowane w kontekście przepisów prawa dotyczących dostępu do informacji publicznej. W omawianej sprawie podjęto decyzje związane z udostępnianiem informacji oraz właściwością organów do rozpatrywania skarg.

Tematyka: radny, wniosek, informacja publiczna, art. 24 ust. 2 SamGminU, DostInfPubU, skarga, organ nadzoru, WSA, rozstrzygnięcie, tryb postępowania, interpretacja prawa

To radny decyduje, w jakim trybie zwraca się o udzielenie informacji, czy w trybie art. 24 ust. 2 SamGminU
czy też w trybie przepisów DostInfPubU. W przypadku skorzystania przez radnego z trybu przewidzianego
w art. 24 ust. 2 SamGminU, to w przypadku nie otrzymania informacji przez radnego nie przysługuje mu
skarga na bezczynność organu w trybie przepisów DostInfPubU.
Stan faktyczny
WSA we Wrocławiu po rozpoznaniu sprawy ze skargi Gminy Ścinawa na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody
Dolnośląskiego w przedmiocie stwierdzenia nieważności uchwały Rady Miejskiej w Ścinawie w sprawie rozpatrzenia
skargi uchylił zaskarżone rozstrzygnięcie nadzorcze.
W sprawie tej radny Rady Miejskiej złożył do Burmistrza Ścinawy skargę na nienależyte wykonywanie obowiązków
przez prezesa zarządu sp. z o.o., polegającego na nieudzieleniu odpowiedzi na zapytanie radnego. Wskazał, że
Spółka nie udzieliła mu żądanych informacji z uwagi na tajemnicę przedsiębiorstwa i ochronę danych osoby fizycznej.
Burmistrz Ścinawy przekazał skargę do załatwienia według właściwości Radzie Miejskiej w Ścinawie, a ta uznała
w uchwale skargę za bezzasadną. W uzasadnieniu uchwały Rada wskazała, że większość dokumentów, o które
wnosił radny, jest ogólnodostępna. Natomiast kontrakty menedżerskie czy inne informacje wewnętrzne Spółki objęte
są „tajemnicą przedsiębiorstwa”. Ponadto radny ma dostęp do dokumentów organu stanowiącego, a w Biuletynie
Informacji Publicznej Urzędu Miasta i Gminy zamieszczane są oświadczenia majątkowe, a więc również wysokość
wynagrodzenia Prezesa Zarządu Spółki. Część żądanych dokumentów udostępniana jest także w aktach
rejestrowych Spółki.
W skardze skierowanej do Wojewody Dolnośląskiego radny zarzucił, że uchwała została wydana z naruszeniem
przepisów o właściwości, bowiem organem właściwym do rozpatrzenia skargi jest Burmistrz Ścinawy jako organ
pełniący nadzór właścicielski nad Spółką. Spółka jest bowiem spółką komunalną i dlatego skarga na Prezesa
Zarządu tej Spółki była kierowana do Burmistrza, który jest właściwy do rozpatrzenia skargi skoro pełni nadzór
właścicielski nad Spółką. Z tych względów zdaniem radnego konieczne jest wyeliminowanie uchwały z obrotu
prawnego.
Wojewoda Dolnośląski w rozstrzygnięciu nadzorczym stwierdził nieważność uchwały Rady. Stwierdzono podjęcie
uchwały z istotnym naruszeniem art. 229 pkt 3 KPA w zw. z art. 21 ustawy z 6.9.2001 r. o dostępie do informacji
publicznej (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 902; dalej: DostInfPubU), polegającym na wydaniu uchwały bez podstawy
prawnej, bowiem skarga radnego powinna zostać rozpoznana na gruncie DostInfPubU. Jak stwierdził organ nadzoru,
żądane przez radnego informacje można uznać za spełniające kryteria informacji publiczne w rozumieniu art. 1 ust. 1
DostInfPubU.
Organ nadzoru uznał, że Rada Miejska podejmując uchwałę de facto zmieniła kwalifikację czynności procesowej
radnego i rozpatrzyła skargę, co skutkowało pozbawieniem strony gwarancji, które wynikają z prawa do procesu
i prawa do sądu. W sprawie tej, Rada Miejska powinna uznać się za organ niewłaściwy do rozpatrzenia skargi oraz
poinformować radnego, ze właściwym do jej rozpatrzenia jest wojewódzki sąd administracyjny.
W skardze do WSA we Wrocławiu Rada Miejska wniosła o uchylenie zaskarżonego rozstrzygnięcia nadzorczego
w całości z uwagi na błędne zakwalifikowanie pisma radnego jako skargi na bezczynność organu przy udostępnianiu
informacji publicznej, podlegającej rozpoznaniu przez sąd administracyjny. Założenia organu nadzoru są błędne,
ponieważ radny wystąpił do Prezesa Zarządu Spółki w trybie art. 24 ust. 2 ustawy z 8.3.1990 r. o samorządzie
gminnym (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 40; dalej: SamGminU).
Stanowisko WSA
Rozstrzygnięcie nadzorcze o nieważności uchwały zapada zatem w razie ustalenia, że jest ona dotknięta wadą
kwalifikowaną polegającą na tego rodzaju sprzeczności z prawem, która jest „czymś więcej" niż tylko nieistotnym
naruszeniem prawa” (por. W. Chróścielewski, Z. Kmieciak - Postępowanie w sprawach nadzoru nad działalnością
komunalną, Warszawa 1995, str. 28). Rozstrzygnięcie nadzorcze musi jednoznacznie wskazywać, jaki przepis prawa
został uchwałą naruszony i na czym to naruszenie polegało. NSA w wyroku z 18.4.2000 r., III SA 397/00,
,
stwierdził, że stosując środek nadzorczy uprawniony do tego organ jest zobowiązany w sposób niebudzący

wątpliwości do wykazania sprzeczności postanowień badanej uchwały z prawem, wyjaśniając sens przepisów, które
w jego ocenie zostały naruszone. Równocześnie zauważyć należy, że zgodnie z art. 91 ust. 4 SamGminU
w przypadku nieistotnego naruszenia prawa organ nadzoru nie stwierdza nieważności uchwały lub zarządzenia,
ograniczając się do wskazania, iż uchwałę lub zarządzenie wydano z naruszeniem prawa. Zatem nie każde
naruszenie prawa prowadzi do nieważności aktu wydanego przez organ gminy. Dotyczy to wyłącznie naruszeń
istotnych.
Za „istotne” naruszenie prawa uznaje się uchybienie, prowadzące do skutków, które nie mogą być tolerowane
w demokratycznym państwie prawnym. Do nich zalicza się między innymi naruszenie przepisów prawa ustrojowego
oraz prawa materialnego, a także regulujących procedury podejmowania uchwał (por. M. Stahl, Z. Kmieciak, Akty
nadzoru nad działalnością samorządu terytorialnego w świetle orzecznictwa NSA i poglądów doktryny, Samorząd
Terytorialny 2001 r., z. 1-2, s. 101-102). W wyroku z 15.9.2017 r., I OSK 1136/17,
, NSA wskazał, że należy
przyjąć, iż naruszenie jest istotne, jeżeli pociąga za sobą negatywne skutki dla określonego podmiotu prawa, którym
może być gmina lub podmiot zewnętrzny. Nie dochodzi do istotnego naruszenia prawa w rozumieniu art. 91 ust. 1
SamGminU jeżeli rozstrzygniecie zawarte w uchwale lub zarządzeniu nie jest wyraźnie zakazane przez ustawodawcę
i mieści się w granicach swobodnego uznania organu. Na wymóg wyraźniej sprzeczności z normą prawną wyższego
rzędu w aspekcie stwierdzenia nieważności uchwały rady gminy wskazał również NSA w wyroku z 12.9.2017 r., II
OSK 2884/16,
, podkreślając, że stwierdzenie nieważności uchwały może nastąpić tylko wtedy, gdy uchwała
pozostaje w wyraźnej sprzeczności z określonym przepisem prawnym, co jest oczywiste i bezpośrednie oraz wynika
wprost z treści tego przepisu.
W kontrolowanym rozstrzygnięciu nadzorczym, organ nadzoru stwierdził podjęcie uchwały z istotnym naruszeniem
art. 229 pkt 3 KPA w zw. z art. 21 DostInfPubU, polegającym na wydaniu uchwały bez podstawy prawnej.
Mianowicie, organ nadzoru uznał, że Rada Miejska zmieniła kwalifikację czynności procesowej strony
i bezpodstawnie uznała skargę strony za skargę powszechną. Według organu nadzoru, Rada Miejska powinna uznać
się za organ niewłaściwy do rozpoznania skargi oraz poinformować radnego, że właściwy do rozpoznania skargi jest
wojewódzki sąd administracyjny.
W ocenie Sądu, nie można zgodzić się z twierdzeniem organu nadzoru odnośnie naruszenia przez Radę Miejską art.
229 pkt 3 KPA w zw. z art. 21 DostInfPubU.
Stosownie do art. 229 pkt 3 KPA rada gminy jest organem właściwym do rozpatrzenia skargi dotyczącej zadań lub
działalności wójta (burmistrza lub prezydenta miasta) i kierowników gminnych jednostek organizacyjnych. Jak wynika
z akt sprawy, radny skargę na nieudzielenie mu odpowiedzi przez Prezesa Zarządu ZGK spółka z o.o. (osoba
prawna samorządu terytorialnego) wyraźnie zaadresował i skierował do Burmistrza Ścinawy. Jako podstawę prawną
złożenia skargi, radny wskazał art. 221 § 1 w zw. z art. 227 i art. 229 pkt 6 KPA, tj. przepisy Działu VIII Skargi
i wnioski, dotyczące skargi powszechnej. W treści skargi kilkukrotnie wskazał, że zwrócił się do Prezesa Zarządu
Spółki z zapytaniem złożonym w trybie art. 24 ust. 2 SamGminU. W żadnym miejscu skargi radny nie wskazał, że
zwrócił się do Prezesa Zarządu Spółki o udzielenie informacji publicznej na podstawie przepisów DostInfPubU. To
radny decyduje, w jakim trybie zwraca się o udzielenie informacji, czy w trybie art. 24 ust. 2 SamGminU czy też
w trybie przepisów DostInfPubU. W rozpatrywanej sprawie, radny wyraźnie wskazał, że skorzystał z możliwości
uzyskania informacji na podstawie art. 24 ust. 2 SamGminU. Nie jest sporne w sprawie, że w przypadku skorzystania
przez radnego z trybu przewidzianego w art. 24 ust. 2 SamGminU, to w przypadku nie otrzymania informacji przez
radnego nie przysługuje mu skarga na bezczynność organu w trybie przepisów DostInfPubU.

Komentarz
W omawianym orzeczeniu WSA zmierzył się z zagadnieniem uprawnień radnego do uzyskania informacji
o charakterze informacji publicznej. Radny może uzyskać taką informacją zarówno na podstawie art. 24 ust. 2
SamGminU, jak w trybie DostInfPubU. To radny decyduje o tym, w jakim trybie składa wniosek – i nie może w to
ingerować podmiot zobowiązany do udzielenie informacji. Rozpoznania wniosku we właściwym trybie determinuje
także tryb kontroli bezczynności w udzieleniu informacji.

Wyrok WSA we Wrocławiu z 28.12.2023 r., IV SA/Wr 276/23,

Wyrok WSA we Wrocławiu podkreśla istotę wyboru właściwego trybu składania wniosków o informacje publiczne oraz konsekwencje wynikające z błędów proceduralnych. Prawidłowa interpretacja przepisów prawa ma kluczowe znaczenie dla zapewnienia dostępu do informacji publicznej i prawidłowego funkcjonowania organów samorządowych.