Wakacje składkowe dla przedsiębiorców w 2024 r.

W 2024 r. mikroprzedsiębiorcy będą mieli możliwość skorzystania z wakacji składkowych, czyli zwolnienia z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne przez jeden miesiąc. Przepisy wchodzą w życie od 1.11.2024 r. Jakie warunki musi spełnić przedsiębiorca, aby skorzystać z tego udogodnienia? Jakie składki dokładnie obejmują wakacje składkowe? Co ważne, osoby korzystające z wakacji składkowych nie będą wyłączone z ubezpieczeń społecznych, co ma znaczenie dla gromadzenia stażu i kapitału do świadczeń emerytalnych. Uprawnienia do świadczeń nie ulegną zmianie, a skorzystanie z wakacji składkowych nie wymaga zawieszenia działalności gospodarczej.

Tematyka: wakacje składkowe, 2024, przedsiębiorcy, mikroprzedsiębiorcy, składki, zwolnienie, ubezpieczenia społeczne, de minimis, wniosek, warunki, system ubezpieczeń społecznych

Nawet 1,7mln mikroprzedsiębiorców będzie mogło w 2024 r. skorzystać z wakacji składkowych, czyli
możliwości zwolnienia z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne przez jeden miesiąc w danym roku
kalendarzowym. Przepisy wchodzą w życie od 1.11.2024 r. Przedsiębiorcy będą mogli oszczędzić na
składkach za grudzień 2024 r.
Etap legislacyjny
Wakacje składkowe zostały wprowadzone ustawą z 9.5.2024 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń
społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2024 r. poz. 863). Wprowadzone nią zmiany w ustawie
z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 497; dalej: SysUbSpołU) wchodzą
w życie od 1.11.2024 r.
Dla kogo wakacje składkowe w 2024 r.?
Z wakacji składkowych będą mogli skorzystać mikroprzedsiębiorcy wpisani do CEIDG. Przedsiębiorca musi spełniać
następujące warunki (wskazane w art. 17a ust. 1 SysUbSpołU):
1. w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku miał zgłoszonych do ubezpieczeń́
emerytalnego, rentowych i wypadkowego lub ubezpieczenia zdrowotnego nie więcej niż̇ dziesięciu
ubezpieczonych (wliczając samego siebie);
2. w ostatnich dwóch latach kalendarzowych poprzedzających rok złożenia wniosku nie osiągnął przychodu
z pozarolniczej działalności gospodarczej lub w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat kalendarzowych
poprzedzających rok złożenia wniosku osiągnął roczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej
nieprzekraczający równowartości w złotych 2 mln euro;
3. nie wykonuje działalności na rzecz byłego pracodawcy - jako ubezpieczony w roku kalendarzowym
poprzedzającym rok złożenia wniosku oraz w okresie od początku roku kalendarzowego złożenia wniosku do
dnia złożenia tego wniosku nie wykonywał pozarolniczej działalności gospodarczej na rzecz byłego pracodawcy,
na rzecz którego w roku kalendarzowym rozpoczęcia działalności gospodarczej lub w poprzednim roku
kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące
w zakres wykonywanej działalności gospodarczej;
4. w miesiącu kalendarzowym poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku jako ubezpieczony podlegał
ubezpieczeniu emerytalnemu, rentowemu i wypadkowemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności
gospodarczej.
Wielkość osiąganego przychodu, o którym mowa w pkt 2, ma charakter całościowy. Nie podlega miarkowaniu ze
względu na liczbę dni, w których pozarolnicza działalność gospodarcza była faktycznie prowadzona.

Jakich składek dotyczą wakacje składkowe?
Wakacje składkowe dotyczą składek na obowiązkowe ubezpieczenia społeczne, czyli:
• emerytalne
• rentowe
• wypadkowe
• chorobowe - jeżeli ubezpieczony dobrowolnie podlegał ubezpieczeniu chorobowemu w miesiącu złożenia wniosku
oraz w miesiącu go poprzedzającym.
Wakacje składkowe nie obejmują składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Wakacje składkowe dotyczą tylko składek za przedsiębiorcę. Nie są nimi objęte składki na ubezpieczenie
społeczne osób ubezpieczanych przez przedsiębiorcę, np. jego pracowników czy osób współpracujących. Zasady te
wynikają z art. 17a ust. 1 i ust. 3 SysUbSpołU.

Ponadto, osoby korzystające z wakacji składkowych są wyłączone z opłacania własnych składek na Fundusz Pracy
oraz Fundusz Solidarnościowy w miesiącu, za który przysługuje zwolnienie.
Wakacje składkowe a uprawnienia do świadczeń
Wakacje składkowe nie będą miały wpływu na uprawnienie do skorzystania ze świadczeń z ubezpieczeń
społecznych. Osoby korzystające z wakacji składkowych będą nadal uczestnikami systemu ubezpieczeń
społecznych, co ma znaczenie np. dla gromadzenia stażu czy kapitału do świadczeń emerytalnych. Tym m.in. różnią
się wakacje składkowe od tzw. ulgi na start, w trakcie której przedsiębiorcy w ogóle nie podlegają ubezpieczeniu
społecznemu.
Przedsiębiorcom korzystającym z dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego nie grozi w czasie wakacji
składkowych „wypadnięcie” z ubezpieczenia i tym samym utrata prawa do zasiłku chorobowego. W okresie, w którym
przedsiębiorca będzie podlegać zwolnieniu, składki na jego własne ubezpieczenia społeczne z tytułu wykonywanej
działalności będą finansowane z budżetu państwa.
Przedsiębiorcy korzystający z wakacji składkowych nadal będą traktowani jako osoby prowadzące działalność
pozarolniczą, m.in. na gruncie art. 66 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy z 27.8.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej
finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 146).
Skorzystanie z wakacji składkowych nie wymaga od przedsiębiorcy zawieszenia działalności gospodarczej.
Przedsiębiorca w okresie zwolnienia z obowiązku płacenia składek nadal będzie mógł normalnie prowadzić
działalność, osiągać przychody.
Zwolnienie to pomoc de minimis
Zwolnienie z opłacenia składek w ramach wakacji składkowych stanowi pomoc de minimis. Dlatego zwolniony
z opłacenia składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe może być tylko taki płatnik
składek, który nie wyczerpał jeszcze limitu pomocy de minimis. Musi dysponować limitem co najmniej w wysokości
sumy obowiązujących go we wskazanym we wniosku miesiącu kalendarzowym składek podlegających zwolnieniu
(art. 17b ust. 2 SysUbSpołU).
Podstawa wymiaru składek w czasie wakacji składkowych
Część przedsiębiorców płaci co miesiąc wyższe składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, deklarując wyższą
podstawę wymiaru składek niż minimalna wynikająca z ustawy. Ponieważ w okresie wakacji składkowych składki są
płacone z budżetu państwa, wprowadzono zasadę, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne
i rentowe za miesiąc objęty zwolnieniem stanowi najniższa obowiązująca danego ubezpieczonego podstawa wymiaru
składek, jeżeli osoba ta odprowadza składki zgodnie z art. 18 ust. 8 SysUbSpołU (tzw. ryczałt) albo art. 18a ust. 1
SysUbSpołU (tzw. preferencyjne składki). W przypadku osób korzystających z tzw. Małego ZUS Plus (art. 18c
SysUbSpołU) podstawa wymiaru zostanie ustalona zgodnie z zasadami wynikającymi z art. 18c ust. 1 i 2
SysUbSpołU, nawet jeżeli dana osoba zadeklarowała kwotę wyższą. Wynika to z art. 18d SysUbSpołU.
Wniosek o wakacje składkowe
Wniosek o wakacje składkowe będzie można złożyć za pomocą elektronicznego formularza dostępnego na profilu
ZUS. Z uprawnienia do wakacji składkowych można skorzystać za jeden miesiąc kalendarzowy danym roku
kalendarzowym. Wniosek trzeba złożyć w miesiącu poprzedzającym wybrany przez siebie miesiąc zwolnienia.
W praktyce, ponieważ przepisy o wakacjach składkowych wchodzą w życie od 1.11.2024 r. oznacza to, że chcąc
jeszcze za 2024 r. skorzystać z wakacji składkowych, należy w listopadzie 2024 r. złożyć wniosek o wakacje
składkowe za grudzień 2024 r.
Deklaracje za miesiąc objęty zwolnieniem
Za miesiąc kalendarzowy objęty zwolnieniem z opłacenia składek, płatnik składek musi przekazać do ZUS do 20.
dnia następnego miesiąca:
1. deklarację rozliczeniową;
2. imienny raport miesięczny z informacją o składkach finansowanych przez budżet państwa za osobę opłacającą
składki za siebie;
3. imienny raport miesięczny z informacją o składkach finansowanych przez osobę opłacającą składki za siebie;
4. w przypadku zgłoszenia do ubezpieczeń innych ubezpieczonych – imienne raporty za tych ubezpieczonych.

Wakacje składkowe w 2024 r. dotyczą składek na ubezpieczenia społeczne mikroprzedsiębiorców, którzy spełniają określone warunki. Osoby korzystające z tego udogodnienia nie będą wyłączone z ubezpieczeń społecznych i będą nadal uczestnikami systemu. Zwolnienie z opłacania składek jest pomocą de minimis. Wniosek o wakacje składkowe trzeba złożyć w miesiącu poprzedzającym wybrany miesiąc zwolnienia. Poza składkami emerytalnymi, rentowymi, wypadkowymi i chorobowymi, wakacje składkowe nie obejmują składek na ubezpieczenie zdrowotne.