System jakości i bezpieczeństwa w opiece zdrowotnej
Ustawa z 16.6.2023 r. o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta wprowadza istotne zmiany w funkcjonowaniu placówek medycznych, mające na celu poprawę jakości świadczonych usług oraz zapewnienie bezpieczeństwa pacjentów. System jakości obejmuje autoryzację, akredytację, rejestry medyczne oraz wewnętrzny system zarządzania jakością. Kryteria jakości w opiece zdrowotnej obejmują obszary kliniczny, konsumencki i zarządczy. Wewnętrzny system składa się z zasad, procedur, metod i opisów stanowisk pracy, mających zapobiegać zdarzeniom niepożądanym.
Tematyka: ustawa, jakość, opieka zdrowotna, bezpieczeństwo pacjenta, system jakości, autoryzacja, akredytacja, zarządzanie jakością, kryteria jakości, wewnętrzny system, zdarzenia niepożądane, personel medyczny, DziałLeczU, ŚOZŚrPubU
Ustawa z 16.6.2023 r. o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta wprowadza istotne zmiany w funkcjonowaniu placówek medycznych, mające na celu poprawę jakości świadczonych usług oraz zapewnienie bezpieczeństwa pacjentów. System jakości obejmuje autoryzację, akredytację, rejestry medyczne oraz wewnętrzny system zarządzania jakością. Kryteria jakości w opiece zdrowotnej obejmują obszary kliniczny, konsumencki i zarządczy. Wewnętrzny system składa się z zasad, procedur, metod i opisów stanowisk pracy, mających zapobiegać zdarzeniom niepożądanym.
Ustawa z 16.6.2023 r. o jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwie pacjenta (Dz.U. z 2023 r. poz. 1692; dalej: JakośćOpZdrU) wprowadza istotne zmiany w funkcjonowaniu placówek medycznych. Ich celem jest poprawa jakości świadczonych usług oraz zapewnienie bezpieczeństwa pacjentów poprzez nowe mechanizmy autoryzacji, akredytacji i monitorowania. Obejmują one również obowiązek wdrożenia wewnętrznego systemu zarządzania jakością, który ma na celu minimalizację ryzyka wystąpienia zdarzeń niepożądanych. • Przepisy JakośćOpZdrU stanowią podstawę wprowadzenia systemu jakości opieki zdrowotnej obejmującego autoryzację, akredytację oraz rejestry medyczne. • Podmioty wykonujące działalność leczniczą są obowiązane do utworzenia wewnętrznego systemu do 30.6.2024 r. Zakres przedmiotowy ustawy JakośćOpZdrU określa zasady funkcjonowania systemu jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwa pacjenta. Jak wynika z art. 3 JakośćOpZdrU, na system jakości w opiece zdrowotnej i bezpieczeństwa pacjenta składają się autoryzacja, wewnętrzny system zarządzania jakością i bezpieczeństwem, akredytacja oraz rejestry medyczne w rozumieniu odrębnych przepisów. Kryterium jakości w opiece zdrowotnej Zgodnie z art. 4 JakośćOpZdrU, jakość w opiece zdrowotnej jest mierzona z wykorzystaniem wskaźników jakości opieki zdrowotnej mieszczących się w zakresie obszarów: • klinicznego – rozumianego jako zestaw wskaźników odnoszących się do poziomu i efektów realizowanych świadczeń opieki zdrowotnej, opisywanych przez określone parametry; • konsumenckiego – rozumianego jako wyniki badań opinii pacjentów o organizacji procesu udzielania świadczeń opieki zdrowotnej; • zarządczego – rozumianego jako zestaw wskaźników odnoszących się do efektywności wykorzystania zasobów oraz wdrożenia systemów zarządzania, opisywanych przez określone parametry. Wewnętrzny system Obowiązek posiadania wewnętrznego systemu spoczywa na podmiocie wykonującym działalność leczniczą w ramach umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych zawartej z Narodowym Funduszem Zdrowia (art. 18 ust. 1 JakośćOpZdrU) na zasadach określonych w ustawie z 27.8.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 146; dalej: ŚOZŚrPubU). Wewnętrzny system składa się z zasad, procedur, metod oraz opisów stanowisk pracy, w celu zapobieżenia wystąpieniu zdarzeń niepożądanych. Zgodnie z art. 18 ust. 2 JakośćOpZdrU, prowadzenie wewnętrznego systemu przez podmiot wykonujący działalność leczniczą polega na wdrożeniu, utrzymaniu i usprawnianiu tego systemu na podstawie oceny jego skuteczności oraz wyników badań opinii i doświadczeń pacjentów. Przepisy JakośćOpZdrU wskazują, że podmiot wykonujący działalność leczniczą w ramach wewnętrznego systemu: 1. wdraża rozwiązania służące identyfikacji ryzyka wystąpienia zdarzeń niepożądanych i zarządzaniu tym ryzykiem w ramach udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej; 2. identyfikuje obszary priorytetowe dla poprawy jakości i bezpieczeństwa udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej; 3. określa kryteria i metody potrzebne do zapewnienia skutecznego nadzoru nad jakością i bezpieczeństwem udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej; 4. okresowo monitoruje i ocenia jakość i bezpieczeństwo udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej; 5. monitoruje zdarzenia niepożądane; 6. zapewnia dostęp do szkolenia służącego uzyskaniu i podnoszeniu kompetencji personelu w zakresie jakości i bezpieczeństwa udzielanych świadczeń; 7. prowadzi badania opinii i doświadczeń pacjentów na podstawie ankiety. Osoba odpowiedzialna za prowadzenie wewnętrznego systemu Art. 19 ust. 1 JakośćOpZdrU określa, że osobą odpowiedzialną za prowadzenie wewnętrznego systemu jest kierownik podmiotu wykonującego działalność leczniczą w rozumieniu art. 2 ust. 2 pkt 2 ustawy z 15.4.2011 r. o działalności leczniczej (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 799; dalej: DziałLeczU). Chodzi więc o działalność leczniczą w rodzaju świadczenia szpitalne, jak i działalność leczniczą w rodzaju stacjonarne i całodobowe świadczenia zdrowotne inne niż szpitalne. Wśród zadań osoby odpowiedzialnej wyróżnia się: 1. przeprowadzanie analizy przyczyn źródłowych zdarzenia niepożądanego; 2. zapewnianie zasobów i informacji niezbędnych do właściwego monitorowania jakości i bezpieczeństwa udzielanych świadczeń opieki zdrowotnej; 3. opracowywanie dokumentów określających zasady, procedury, metody oraz opisy stanowisk pracy. Utworzenie wewnętrznego systemu Zgodnie z art. 61 JakośćOpZdrU, podmiot wykonujący działalność leczniczą, o którym mowa w art. 18 JakośćOpZdrU, jest obowiązany do utworzenia wewnętrznego systemu do 30.6.2024 r. JakośćOpZdrU nie określa sankcji za niewdrożenie wewnętrznego systemu w terminie. Wskazuje jedynie, że odpowiedzialnym za jego prowadzenie jest kierownik podmiotu wykonującego działalność leczniczą, nie precyzuje jednak, z czym wiąże się ta odpowiedzialność. Etap legislacyjny Przepisy JakośćOpZdrU obowiązują w większości od 8.9.2023 r.
JakośćOpZdrU obowiązuje podmioty wykonujące działalność leczniczą do utworzenia wewnętrznego systemu do 30.6.2024 r. Osoba odpowiedzialna za system to kierownik podmiotu leczniczego. Brak sankcji za niewdrożenie systemu w terminie. Przepisy w większości obowiązują od 8.9.2023 r.