Świadczenia z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 10.6.2024 r. wprowadza nowe regulacje dotyczące świadczeń kompensacyjnych z Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych, dostosowując wysokość świadczeń do rzeczywistego obciążenia i upraszczając procedury przyznawania odszkodowań. Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych jest państwowym funduszem celowym tworzonym w celu wypłacania świadczeń kompensacyjnych w przypadku wystąpienia zdarzeń medycznych, takich jak zakażenie biologicznym czynnikiem chorobotwórczym, uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia, czy śmierć pacjenta. Przychody Funduszu pochodzą m.in. z odpisu ze środków publicznych, opłat określonych w przepisach, odsetek od zgromadzonych środków oraz innych źródeł.

Tematyka: Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych, świadczenia kompensacyjne, Rzecznik Praw Pacjenta, zakażenie biologicznym czynnikiem chorobotwórczym, uszkodzenie ciała, rozstrój zdrowia, śmierć pacjenta, wysokość świadczenia, stawki świadczenia kompensacyjnego

18.6.2024 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Zdrowia z 10.6.2024 r. w sprawie sposobu ustalania
wysokości świadczenia kompensacyjnego z tytułu zakażenia biologicznym czynnikiem chorobotwórczym,
uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia albo śmierci pacjenta (Dz.U. z 2024 r. poz. 883; dalej:
WysŚwiadKompR). Uszczegóławia ono przyznawanie świadczeń kompensacyjnych dla pacjentów. Nowe
regulacje mają na celu dostosowanie wysokości świadczeń do rzeczywistego obciążenia wynikającego
z udzielania świadczeń zdrowotnych oraz uproszczenie procedur przyznawania odszkodowań.
• Rozporządzenie doprecyzowuje wysokość świadczeń kompensacyjnych oraz zasady ich przyznawania.
• Nowe regulacje obowiązują od 18.6.2024 r.
Czym jest Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych?
Jak wynika z art. 67zi ust. 1 ustawy z 6.11.2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (t.j. Dz.U. z 2024 r.
poz. 581; dalej: PrPacjRPPU), Fundusz Kompensacyjny Zdarzeń Medycznych (dalej: Fundusz) to państwowy
fundusz celowy tworzony w celu wypłacania świadczeń kompensacyjnych w przypadku wystąpienia zdarzeń
medycznych.
Zgodnie z przepisami PrPacjRPPU chodzi więc o zaistniałe w trakcie udzielania lub w efekcie udzielania bądź
zaniechania udzielania świadczenia zdrowotnego:
a) zakażenie pacjenta biologicznym czynnikiem chorobotwórczym;
b) uszkodzenie ciała lub rozstrój zdrowia pacjenta, albo
c) śmierć pacjenta
- którego z wysokim prawdopodobieństwem można było uniknąć w przypadku udzielenia świadczenia zdrowotnego
zgodnie z aktualną wiedzą medyczną albo zastosowania innej dostępnej metody diagnostycznej lub leczniczej, chyba
że doszło do dających się przewidzieć normalnych następstw zastosowania metody, na którą pacjent wyraził
świadomą zgodę.
Dysponentem Funduszu jest Rzecznik Praw Pacjenta.
Skąd pochodzą przychody Funduszu Kompensacyjnego Zdarzeń Medycznych?
Jak wskazuje PrPacjRPPU, przychody Funduszu pochodzą z:
1. odpisu, o którym mowa w art. 97 ust. 3i ustawy z 27.8.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych
ze środków publicznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 146; dalej: ŚOZŚrPubU);
2. opłat, o których mowa w art. 67t ust. 4 i art. 67ze ust. 2 PrPacjRPPU;
3. odsetek od zgromadzonych środków;
4. zwiększenia odpisu, o którym mowa w art. 97 ust. 3j ŚOZŚrPubU;
5. innych źródeł, w szczególności ze spadków, zapisów i darowizn.
W jaki sposób ustala się wysokość świadczenia kompensacyjnego?
Zgodnie z art. 67s ust. 4 PrPacjRPPU, przy ustalaniu wysokości świadczenia kompensacyjnego uwzględnia się
w przypadku:
• zakażenia biologicznym czynnikiem chorobotwórczym – charakter następstw zdrowotnych oraz stopień
dolegliwości wynikających z zakażenia biologicznym czynnikiem chorobotwórczym, w tym w zakresie uciążliwości
leczenia, uszczerbku na zdrowiu oraz pogorszenia jakości życia;
• uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia – charakter następstw zdrowotnych oraz stopień dolegliwości wynikających
ze zdarzenia medycznego, w tym w zakresie uciążliwości leczenia, uszczerbku na zdrowiu oraz pogorszenia jakości
życia;

• śmierci pacjenta – pozostawanie w związku małżeńskim w chwili śmierci pacjenta, pokrewieństwo, pozostawanie
w stosunku przysposobienia, pozostawanie we wspólnym pożyciu oraz wiek osoby, o której mowa w art. 67r ust. 2
PrPacjRPPU, i wiek zmarłego pacjenta.
Wysokość świadczenia kompensacyjnego ustala Rzecznik Praw Pacjenta, jako organ prowadzący
postępowanie w tych sprawach.
Jaka jest wysokość świadczenia kompensacyjnego?
Jak wskazuje PrPacjRPPU, wysokość świadczenia kompensacyjnego z tytułu jednego zdarzenia medycznego
w odniesieniu do jednego wnioskodawcy wynosi w przypadku:
1. zakażenia biologicznym czynnikiem chorobotwórczym - od 2.000 zł do 200.000 zł;
2. uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia - od 2.000 zł do 200.000 zł;
3. śmierci pacjenta - od 20.000 zł do 100.000 zł.
Co składa się na wysokość świadczenia kompensacyjnego?
Zgodnie z §1 WysŚwiadKompR, na wysokość świadczenia kompensacyjnego z tytułu zakażenia biologicznym
czynnikiem chorobotwórczym albo uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia składa się suma kwot odpowiadających
charakterowi następstw zdrowotnych oraz stopniowi dolegliwości w zakresie:
1. uszczerbku na zdrowiu;
2. uciążliwości leczenia;
3. pogorszenia jakości życia.
Jakie są szczegółowe stawki świadczenia kompensacyjnego w zakresie uszczerbku na zdrowiu?
W § 2 ust. 1 WysŚwiadKompR wskazano 77 rodzajów uszczerbku na zdrowiu wraz z wysokością świadczenia
kompensacyjnego, w tym:

Uszczerbek na zdrowiu Wysokość świadczenia kompensacyjnego w zł
Całkowita utrata ręki 40.000
Całkowita utrata wzroku w obojgu oczach 100.000
Utrata zęba 2.000 za każdy ząb, łącznie nie więcej niż 20.000
Zawał serca 30.000
Zakażenie wirusem HIV 70.000

Zgodnie z WysŚwiadKompR, wysokość świadczenia kompensacyjnego w przypadku różnych uszczerbków na
zdrowiu podlega zsumowaniu.

Co istotne, wysokość świadczenia kompensacyjnego w zakresie uszczerbku na zdrowiu nie może być wyższa niż
150.000 zł.
Jakie są szczegółowe stawki świadczenia kompensacyjnego w zakresie uciążliwości leczenia?
Na gruncie WysŚwiadKompR wyróżniono 13 przypadków uciążliwości leczenia (§3 ust. 1 WysŚwiadKompR), w tym:

Uciążliwość leczenia Wysokość świadczenia
kompensacyjnego w zł
Zabieg operacyjny w znieczuleniu przewodowym, dożylnym, 10.000
zewnątrzoponowym lub podpajęczynówkowym
Inna niż zabieg operacyjny metoda leczenia lub diagnostyki stwarzająca 5.000
podwyższone ryzyko
Zabieg operacyjny w znieczuleniu ogólnym 15.000
Przeszczepienie serca, płuca, wątroby, trzustki lub nerki 40.000

Prowadzenie terapii dializoterapii 25.000

Jak wynika z WysŚwiadKompR, wysokość świadczenia kompensacyjnego w przypadku różnych rodzajów
uciążliwości leczenia podlega zsumowaniu.

Wysokość świadczenia kompensacyjnego w zakresie uciążliwości leczenia nie może być wyższa niż 75.000 zł.
Jakie są szczegółowe stawki świadczenia kompensacyjnego w zakresie pogorszenia jakości życia?
W § 4 ust. 1 WysŚwiadKompR wskazano 9 przypadków pogorszenia jakości życia wraz z wysokością świadczenia
kompensacyjnego, w tym:

Czynnik pogorszenia jakości życia Wysokość świadczenia kompensacyjnego
w zł
Niezdolność do samodzielnej egzystencji 40.000
Ubezwłasnowolnienie całkowite 20.000
Utrata możliwości posiadania dzieci:
1) wiek poniżej 40 lat; 1) 40.000;
2) wiek 40–50 lat 2) 15.000
Istotne ograniczenie możliwości pełnienia ról społecznych lub 12.000
rodzinnych
Inne znaczące pogorszenie jakości życia:
1) długotrwałe; 1) 5.000;
2) stałe 2) 8.000

Zgodnie z WysŚwiadKompR, wysokość świadczenia kompensacyjnego w przypadku różnych czynników pogorszenia
jakości życia podlega zsumowaniu.

Co istotne, wysokość świadczenia kompensacyjnego w zakresie uszczerbku na zdrowiu nie może być wyższa niż
75.000 zł.
Jakie są szczegółowe stawki świadczenia kompensacyjnego w przypadku śmierci pacjenta?
WysŚwiadKompR różnicuje wysokość świadczenia kompensacyjnego w przypadku śmierci pacjenta w zależności od
osoby uprawnionej do złożenia wniosku o jego przyznanie oraz wieku zmarłego.

Osoba uprawniona do złożenia wniosku o przyznanie Wiek zmarłego
świadczenia kompensacyjnego
poniżej 18 18-24 25-45 46-65 powyżej 65
lat lata lat lat lat
Dziecko własne, dziecko przysposobione – w wieku poniżej 100.000 zł 90.000 80.000 70.000 zł
18 lat zł zł
Dziecko własne, dziecko przysposobione – w wieku od 18 - 70.000 60.000 50.000 zł
lat zł zł
Rodzic, osoba przysposabiająca 100.000 zł 90.000 70.000 50.000 20.000 zł
zł zł zł
Małżonek niepozostający w separacji, osoba pozostająca 90.000 zł 80.000 70.000 45.000 zł
we wspólnym pożyciu zł zł

Etap legislacyjny

WysŚwiadKompR weszło w życie 18.6.2024 r.

Wysokość świadczenia kompensacyjnego jest ustalana przez Rzecznika Praw Pacjenta, uwzględniając charakter i stopień dolegliwości wynikających z zakażenia, uszkodzenia czy śmierci pacjenta. Stawki świadczenia kompensacyjnego w Funduszu Kompensacyjnym Zdarzeń Medycznych zależą m.in. od rodzaju uszczerbku na zdrowiu, uciążliwości leczenia, pogorszenia jakości życia oraz wieku zmarłego pacjenta.