Aktywnie w żłobku 2024

Aktywnie w żłobku to nowe świadczenie wprowadzone przez ustawę AktywnyRodzicU, mające na celu dofinansowanie opieki nad dzieckiem w żłobku, klubie dziecięcym lub u opiekuna. Świadczenie w wysokości 1500 zł miesięcznie będzie dostępne od 1.10.2024 r. Ustawa wprowadza także inne świadczenia związane z wychowywaniem dzieci poniżej 3 roku życia.

Tematyka: Aktywnie w żłobku, dofinansowanie, opieka nad dzieckiem, żłobek, klub dziecięcy, dzienny opiekun, świadczenie, rodzice, wniosek, ZUS

Aktywnie w żłobku to nazwa nowego świadczenia mającego na celu dofinansowanie opieki nad dzieckiem
świadczonej przez żłobek, klub dziecięcy albo dziennego opiekuna. O świadczenie w wysokości 1500 zł
będzie można wnioskować od 1.10.2024 r.
Etap legislacyjny
1.10.2024 r. wejdzie w życie ustawa z 15.5.2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz
w wychowaniu dziecka – „Aktywny rodzic” (Dz.U. 2024 r. poz. 858; dalej: AktywnyRodzicU). Akt wprowadza trzy
nowe świadczenia związane z wychowywaniem dzieci poniżej 3 roku życia, a mianowicie świadczenia: aktywni
rodzice w pracy, aktywnie w żłobku i aktywnie w domu.
Aktywnie w żłobku
Aktywnie w żłobku to świadczenie, które przysługuje: rodzicom, opiekunom prawnym oraz innym osobom, którym sąd
powierzył sprawowanie opieki nad dzieckiem (art. 14 AktywnyRodzicU w zw. z art. 15 ust. 1 AktywnyRodzicU).
Przysługuje ono na dziecko, które uczęszcza do żłobka, klubu dziecięcego albo jest objęte opieką sprawowaną przez
dziennego opiekuna (dalej łącznie: Placówka), nie dłużej jednak niż do ukończenia roku szkolnego, w którym dziecko
ukończy 3. rok życia, lub w przypadku gdy niemożliwe lub utrudnione jest objęcie dziecka wychowaniem
przedszkolnym – 4. rok życia (art. 15 ust. 1 AktywnyRodzicU). Świadczenie to nie jest kierowane do rodziców
dzieci uczęszczających do przedszkola.
Świadczenie przysługuje w formie dofinansowania kosztów objęcia dziecka opieką w jednej z ww. Placówek,
w wysokości 1500 zł miesięcznie na dziecko, zaś w przypadku dziecka niepełnosprawnego - 1900 zł miesięcznie.
Prawo do świadczenia ani jego wysokość nie zostały uzależnione od spełnienia kryterium dochodowego.
Ustawodawca skorelował wysokość świadczenia z wysokością opłaty rodzica za pobyt dziecka w Placówce
i wskazał, że nie może być od niej wyższa (art. 15 ust. 2 i 3 AktywnyRodzicU). Wprowadzono również górną granicę
wysokości opłat, której przekroczenie pozbawi daną Placówkę możliwości korzystania z przedmiotowego
świadczenia. W pierwszym okresie obowiązywania AktywnyRodzicU, tj. od 1.10.2024 r. do 31.3.2025 r., górny próg
został określony kwotowo i będzie wynosił 2200 zł miesięcznie (art. 84 AktywnyRodzicU). Zgodnie zaś z zasadą
z art. 15 ust. 4 i 7 AktywnyRodzicU, świadczenie przysługuje, jeżeli wysokość miesięcznej opłaty rodzica za pobyt
w Placówce nie jest wyższa niż koszt pobytu w Placówce rozumiany jako 120 % uśrednionych miesięcznych
wydatków ponoszonych przez jednostki samorządu terytorialnego na zapewnienie jednemu dziecku opieki
w Placówce, obliczanych na podstawie informacji z art. 64 ust. 4 pkt 6 ustawy z 4.2.2011 r. o opiece nad dziećmi
w wieku do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 338; dalej: OpDzieciU). Wysokość ww. kosztu jest ogłaszana w Dzienniku
Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, w drodze obwieszczenia, przez ministra właściwego do spraw
rodziny, w terminie do 31 marca danego roku na okres od 1 kwietnia danego roku do 31 marca następnego roku.
Ponadto, do opłaty za pobyt dziecka w Placówce nie wlicza się opłaty za wyżywienie.
Świadczenie Aktywnie w żłobku nie będzie wypłacane bezpośrednio rodzicom. Będzie natomiast przekazywane na
rachunek bankowy podmiotu prowadzącego Placówkę w terminie do 20. dnia każdego miesiąca, za miesiąc
poprzedni (art. 15 ust. 2 i 3 AktywnyRodzicU) celem obniżenia opłat za pobyt dzieci, ponoszonych przez rodziców.
Świadczenie to nie jest realizowane w formie gotówkowej.
Świadczenie Aktywnie w żłobku nie przysługuje, jeżeli na to samo dziecko, za dany miesiąc zostało przyznane
świadczenie Aktywni rodzice w pracy lub Aktywnie w domu (art. 16 AktywnyRodzicU). Ustawodawca wprowadził
bowiem zasadę, zgodnie z którą na to samo dziecko, za dany miesiąc, przysługuje tylko jedno ze świadczeń Aktywny
rodzic (art. 4 AktywnyRodzicU). Wybór jednego z trzech ustawowych świadczeń należy do samego rodzica.
Dotychczasowy stan prawny
Świadczenie Aktywnie w żłobku zastąpi obecnie funkcjonujące dofinansowanie obniżenia opłaty za pobyt
dziecka w Placówce, które przysługuje w wysokości maksymalnie 400 zł na dziecko miesięcznie i jest
uregulowane w ustawie OpDzieciU. Wraz z wejściem w życie AktywnyRodzicU, tj. 1.10.2024 r., uchylone zostaną
dotychczas obowiązujące przepisy ww. ustawy. Należy mieć na uwadze, że rodzic będzie mógł zachować prawo do
wcześniej przyznanego dofinansowania w wysokości 400 zł, na zasadzie ochrony praw nabytych, z możliwością
zmiany na świadczenie Aktywnie w żłobku, w zależności od jego indywidualnej decyzji.
Wniosek o Aktywnie w żłobku

W Rozdziale 6 AktywnyRodzicU - Postępowania w sprawach świadczeń „Aktywny rodzic” - ustawodawca uregulował
tryb przyznawania prawa do świadczenia Aktywni w żłobku. Świadczenie to przysługuje na wniosek składany do
ZUS w postaci elektronicznej (art. 27 ust. 1 i 2 AktywnyRodzicU w zw. z art. 33 AktywnyRodzicU). Obligatoryjne
elementy przedmiotowego wniosku i załączniki do niego zostały wskazane w art. 29 AktywnyRodzicU. W przypadku
złożenia nieprawidłowo wypełnionego wniosku ZUS wzywa wnioskodawcę do poprawienia lub uzupełnienia wniosku
w terminie 14 dni od dnia otrzymania wezwania (art. 45 ust. 1 AktywnyRodzicU). Z kolei w sytuacji gdy
wnioskodawca złoży wniosek o ustalenie prawa do przedmiotowego świadczenia bez wymaganych dokumentów,
w tym oświadczeń, ZUS przyjmuje wniosek i wyznacza termin nie krótszy niż 14 dni i nie dłuższy niż 30 dni na
uzupełnienie brakujących dokumentów (art. 45 ust. 2 AktywnyRodzicU). Niezastosowanie się do ww. wezwań
skutkuje pozostawieniem wniosku bez rozpatrzenia. Przyznanie prawa do świadczenia Aktywnie w żłobku następuje
w drodze informacji o przyznaniu świadczenia udostępnianej wnioskodawcy na jego profilu informacyjnym
utworzonym w systemie teleinformatycznym ZUS, nie wymaga zaś wydania decyzji administracyjnej (art. 35 ust. 1 i 2
AktywnyRodzicU). Decyzja taka wydawana jest natomiast w sprawach: (i) odmowy przyznania świadczenia, (ii)
uchylenia lub (iii) zmiany prawa do świadczenia oraz (iv) nienależnie pobranego świadczenia (art. 35 ust. 4
AktywnyRodzicU).
Wnioski będzie można składać do ZUS od 1.10.2024 r. Stosownie do art. 47 ust. 1 i 2 AktywnyRodzicU prawo do
przedmiotowego świadczenia ustala się, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek, nie wcześniej jednak niż
od dnia rozpoczęcia uczęszczania przez dziecko do Placówki. W przypadku złożenia wniosku o ustalenie prawa do
ww. świadczenia w terminie 2 miesięcy od dnia rozpoczęcia uczęszczania przez dziecko do Placówki, świadczenie to
przysługuje od miesiąca rozpoczęcia uczęszczania przez dziecko do Placówki. Jednocześnie ustawodawca
zdecydował się na ustanowienie preferencyjnych warunków w pierwszym okresie obowiązywania AktywnyRodzicU,
polegających na wydłużeniu czasu na złożenie wniosku o świadczenie. Stosownie bowiem do zasady wskazanej
w art. 75 ust. 5 AktywnyRodzicU, w przypadku złożenia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia w terminie 3
miesięcy od dnia wejścia w życie AktywnyRodzicU, prawo do świadczenia Aktywnie w żłobku ustala się, począwszy
od miesiąca wejścia w życie AktywnyRodzicU. AktywnyRodzicU wejdzie w życie 1.10.2024 r. Tym samym 3
miesięczny okres, o którym mowa powyżej minie 1.1.2025 r.

Świadczenie Aktywnie w żłobku przysługuje na dziecko uczęszczające do żłobka, klubu dziecięcego lub objęte opieką dziennego opiekuna. Nie jest kierowane do rodziców dzieci uczęszczających do przedszkola. Kwota świadczenia wynosi 1500 zł miesięcznie na dziecko, a dla dziecka niepełnosprawnego - 1900 zł. Wnioski o świadczenie będzie można składać do ZUS od 1.10.2024 r.