Sądowy spór o pojemniki na odpady
Ustawodawca wprowadził nowe zasady dotyczące wyposażenia nieruchomości w worki lub pojemniki na odpady, co skłoniło mieszkańca do złożenia skargi na uchwałę Rady Miasta. Mężczyzna argumentuje, że specyfika jego nieruchomości uniemożliwia zastosowanie się do nowych przepisów, co może skutkować nałożeniem kar porządkowych. Spór trafił na wokandę Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku.
Tematyka: sądowy spór, pojemniki na odpady, skarga, uchwała, gospodarka odpadami, właściciel nieruchomości, zakwestionowany obowiązek, Wojewódzki Sąd Administracyjny, wyrok
Ustawodawca wprowadził nowe zasady dotyczące wyposażenia nieruchomości w worki lub pojemniki na odpady, co skłoniło mieszkańca do złożenia skargi na uchwałę Rady Miasta. Mężczyzna argumentuje, że specyfika jego nieruchomości uniemożliwia zastosowanie się do nowych przepisów, co może skutkować nałożeniem kar porządkowych. Spór trafił na wokandę Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku.
Ustawodawca ustalił alternatywny obowiązek wyposażenia nieruchomości przez właściciela – w worki lub pojemniki, przy czym to w regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy organ gminy ustala rodzaj i sposób prowadzenia właściwej gospodarki odpadami. Skargę na uchwałę Rady Miasta Słupska wniósł jeden z mieszkańców, któremu nie spodobały się nowe, wprowadzone przez urzędników zasady dotyczące sposobu zbierania odpadów. Chodziło o następujące zapisy: „zbieranie niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych, szkła oraz bioodpadów następuje w pojemnikach (…)” oraz „zbieranie odpadów komunalnych w workach (…) dopuszcza się: 1. na terenie nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi; 2. dla właścicieli nieruchomości niezamieszkałych wyłącznie w przypadku braku możliwości usytuowania na terenie tej nieruchomości pojemników przeznaczonych do gromadzenia odpadów selektywnie zbieranych”. Mężczyzna wyjaśnił w skardze, że jest właścicielem budynku mieszkalnego w zabudowie szeregowej, który został wybudowany i oddany do użytku w latach 80-tych. Ze względu na specyfikę nieruchomości w zabudowie szeregowej, której szerokość nie przekracza 6 m nie było możliwości usytuowania pojemnika na nieczystości stałe na terenie każdej posesji ze względu na przepis § 23 ust. 6 aktualnego w tamtym czasie rozporządzenia Ministra Administracji, Gospodarki terenowej i Ochrony środowiska w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki (Dz.U. z 1980 r. Nr 17, poz. 62). Właściciel dotychczas składował odpady w pojemnikach, położonych w odrębnych miejscach na pobliskim terenie. W skardze tłumaczył, że nowa uchwała nie uwzględnia specyfiki domów takich jak jego, gdzie fizycznie nie ma możliwości zmieszczenia na wąskim 6 metrowym wjeździe do nieruchomości trzech pojemników (na szkło, nieczystości zmieszane oraz odpady BIO), przy jednoczesnym zapewnieniu dojście do budynku i wjazdu do garażu. Co więcej, takie usytuowanie pojemników zagrodziłyby dojazd do budynku straży pożarnej na wypadek pożaru. W opinii mężczyzny, ustawa z 13.9.1996 r o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1469; dalej: CzystGmU) w art. 5 ust. 1 CzystGmU stanowi, że właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez wyposażenie nieruchomości w worki lub pojemniki, przeznaczone do zbierania odpadów komunalnych. Ustawodawca nie wymaga, aby jakaś część nieczystości koniecznie była gromadzona tylko w pojemnikach i przewiduje możliwość gromadzenia ich w workach. Tymczasem uchwała zmieniająca w zaskarżonej części stanowi, że odpady zmieszane, szkło i BIO obowiązkowo muszą być gromadzone tylko w pojemnikach, na które na posesjach w zabudowie szeregowej nie ma miejsca. Zdaniem skarżącego nie można nakładać na mieszkańców obowiązków niemożliwych do wykonania a nie zastosowanie się do tych przepisów, z kolei, naraziłoby właściciela nieruchomości na kary porządkowe, zgodnie z art. 10 ust. 2a CzystGmU za brak pojemników na szkło, odpady BIO i odpady zmieszane. Urzędnicy odpierając zarzuty stwierdzili, że zgodnie z art. 6r ust. 3 CzystGmU rada gminy określa w drodze uchwały „szczegółowy sposób i zakres świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów w zamian za uiszczoną przez właściciela nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi, w szczególności częstotliwość odbierania odpadów komunalnych właściciela nieruchomości i sposób świadczenia usług przez punkty selektywnego zbiera odpadów komunalnych”. Organ podkreślił, że to nie uchwała Rady Miejskiej, a ustawa nakłada na właściciela nieruchomości zakwestionowany przez skarżącego obowiązek. W zaskarżonej uchwale organ stanowiący gminy w dozwolonym zakresie określił wymagania dotyczące zbierania odpadów, w tym rodzaj i minimalną pojemność pojemników lub worków. Sprawa trafiła na wokandę Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku, a ten w wyroku z 20.3.2024 r., II SA/Gd 1061/23, , orzekł na korzyść urzędników. W uzasadnieniu swojego stanowiska organ zauważył, że „skarżona uchwała przewiduje jeden z dozwolonych przez ustawodawstwo ograniczeń alternatywnych, tj. obowiązek posiadania pojemników na niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne, szkło oraz bioodpady. Zdaniem Sądu, powyższe ograniczenie nie narusza przepisów CzystGmU. Jak wynika z treści cytowanego przepisu, ustawodawca ustalił alternatywny obowiązek wyposażenia nieruchomości przez właściciela – w worki lub pojemniki, przy czym to w regulaminie utrzymania czystości i porządku na terenie gminy organ gminy ustala rodzaj i sposób prowadzenia właściwej gospodarki odpadami, tj. przy wykorzystaniu pojemników lub worków, przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomości”. Skład orzekający tłumaczył, że Rada Miasta Słupska miała prawo wybrać jedną z powyższych opcji gromadzenia odpadów komunalnych i określić w zaskarżonej uchwale obowiązek stosowania wyłącznie pojemników do wskazanego rodzaju odpadów. Uregulowania prawne, które nakładają na obywatela pewien zakres ograniczeń bądź obowiązków, często charakteryzują się pewną uciążliwością o zróżnicowanym stopniu, jednakże taki stan rzeczy nie może być utożsamiany z naruszeniem obowiązującego prawa. Wyrok WSA w Gdańsku z 20.3.2024 r., II SA/Gd 1061/23,
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku poparł decyzję urzędników, uzasadniając, że obowiązek posiadania pojemników na odpady nie narusza przepisów. Rada Miasta Słupska miała prawo określić sposób gromadzenia odpadów, zgodnie z prawem. Wyrok ten podkreśla, że uciążliwość obowiązków obywatelskich nie jest równoznaczna z naruszeniem prawa.