Nowe regulacje dotyczące ochrony ludności w Polsce
8.8.24 r. Stały Komitet Rady Ministrów przyjął i skierował do dalszych prac rządowych projekt ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej (numer projektu UD70). Celem proponowanych regulacji jest wypełnienie społecznego zapotrzebowania na bezpieczne i odporne środowisko cywilne w kontekście zagrożeń militarnych i pozamilitarnych. Projekt ustawy określa zadania związane z ochroną ludności oraz wskazuje podmioty odpowiedzialne za ich realizację. Celem projektowanych regulacji jest podniesienie poziomu ochrony ludności w Polsce.
Tematyka: regulacje, ochrona ludności, obrona cywilna, bezpieczeństwo, zagrożenia, ewakuacja, System Bezpiecznej Łączności Państwowej, obiekty zbiorowej ochrony, finansowanie
8.8.24 r. Stały Komitet Rady Ministrów przyjął i skierował do dalszych prac rządowych projekt ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej (numer projektu UD70). Celem proponowanych regulacji jest wypełnienie społecznego zapotrzebowania na bezpieczne i odporne środowisko cywilne w kontekście zagrożeń militarnych i pozamilitarnych. Projekt ustawy określa zadania związane z ochroną ludności oraz wskazuje podmioty odpowiedzialne za ich realizację. Celem projektowanych regulacji jest podniesienie poziomu ochrony ludności w Polsce.
8.8.24 r. Stały Komitet Rady Ministrów przyjął i skierował do dalszych prac rządowych projekt ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej (numer projektu UD70). Celem proponowanych regulacji jest wypełnienie społecznego zapotrzebowania na bezpieczne i odporne środowisko cywilne w kontekście zagrożeń militarnych i pozamilitarnych. • Projekt ustawy określa zadania związane z ochroną ludności oraz wskazuje podmioty odpowiedzialne za ich realizację. • Celem projektowanych regulacji jest podniesienie poziomu ochrony ludności w Polsce. Podstawowe cele ustawy Głównym celem projektowanych regulacji jest wzmocnienie ochrony ludności cywilnej przez organy władzy publicznej. Proponowane zmiany mają zapewnić bezpieczeństwo zarówno w czasie pokoju, sytuacjach kryzysowych, w stanach nadzwyczajnych, jak i w czasie wojny. Jak wynika z uzasadnienia projektu, przewidziane w nim rozwiązania mają służyć: • zapewnieniu najwyższym organom władzy państwowej i organom administracji publicznej ciągłości kierowania bezpieczeństwem narodowym; • zwiększeniu potencjału państwa w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa swoim obywatelom i innym osobom przebywającym na terytorium RP; • wzmocnieniu zdolności struktur obrony cywilnej do ochrony ludności cywilnej przed niebezpieczeństwami wynikającymi z działań zbrojnych lub klęsk żywiołowych oraz przezwyciężania ich bezpośrednich następstw. Zadania z zakresu ochrony ludności i obrony cywilnej Projekt ustawy zawiera szeroki katalog zadań z zakresu ochrony ludności, w skład którego wchodzą działania, takie jak: • identyfikacja i monitorowanie zagrożeń, ocena ryzyka; • tworzenie rezerw materiałowych i finansowych; • edukacja w zakresie ochrony ludności; • informowanie, ostrzeganie, alarmowanie; • ewakuacja ludności, zwierząt, mienia i dóbr kultury; • organizowanie pomocy humanitarnej. Rola administracji publicznej Projektowane regulacje podkreślają znaczenie współpracy między różnymi szczeblami administracji oraz integrację działań na poziomie lokalnym, regionalnym i krajowym. Projektodawca wskazał organy administracji publicznej właściwe w sprawach ochrony ludności, którymi są: • wójt (burmistrz, prezydent miasta); • starosta; • marszałek województwa; • wojewoda; • minister właściwy do spraw wewnętrznych; • inni ministrowie kierujący działami administracji rządowej, którym podlegają lub są przez nich nadzorowane podmioty ochrony ludności. W projekcie ustawy zawarto również katalog podmiotów realizujących cele i zadania ochrony ludności, którymi są m.in.: • Rządowe Centrum Bezpieczeństwa; • Państwowa Straż Pożarna; • Służba Ochrony Zabytków; • zakłady opieki zdrowotnej oraz jednostki systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne; • samorządowe jednostki organizacyjne wskazane odpowiednio przez wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starostę oraz marszałka województwa; • ośrodki pomocy społecznej. Co istotne, dla zapewnienia wykonania zadań ochrony ludności, organy ochrony ludności będą mogły zawierać porozumienia o współpracy w wykonywaniu zadań ochrony ludności m.in. z: • organizacjami pozarządowymi realizującymi zadania ochrony ludności; • samorządowymi jednostkami organizacyjnymi; • podmiotami prognozującymi i monitorującymi zagrożenia; • przedsiębiorcami i innymi podmiotami świadczącymi usługi pomocy doraźnej i humanitarnej dla ludności. System Bezpiecznej Łączności Państwowej Projekt ustawy przewiduje utworzenie Systemu Bezpiecznej Łączności Państwowej (dalej: System), który ma służyć zagwarantowaniu ciągłości funkcjonowania administracji państwowej oraz ochrony ludności zarówno w czasie pokoju, jak i w czasie wojny. System będzie zapewniał m.in.: • interoperacyjność pomiędzy systemami łączności i komunikacji administracji publicznej, służb mundurowych podległych ministrowi właściwemu do spraw wewnętrznych z systemami podległymi Ministrowi Obrony Narodowej, w ramach procesu modernizacji systemów infrastruktury krytycznej; • możliwość ostrzegania, powiadamiania i alarmowania ludności o zagrożeniach oraz skomunikowania służb państwowych i podmiotów ochrony ludności w wykonywaniu zadań ochrony ludności i porządku publicznego. Zgodnie z projektem ustawy, operatorem Systemu ma być minister właściwego do spraw wewnętrznych. Do jego zadań będzie należeć m.in.: • zarządzanie siecią łączności państwowej, w tym wchodzącymi w jej skład urządzeniami i infrastrukturą telekomunikacyjną; • zapewnienie możliwości szyfrowania komunikacji pomiędzy użytkownikami instytucjonalnymi i indywidualnymi, w tym z wykorzystaniem urządzeń i narzędzi kryptograficznych certyfikowanych przez ABW lub SKW. Na realizację zadań dotyczących Systemu minister właściwy do spraw wewnętrznych otrzyma dotację celową z części budżetu państwa. Obiekty zbiorowej ochrony Projekt ustawy tworzy system ewidencji, utrzymywania i budowania schronów i ukryć doraźnych na potrzeby ludności. W celu ochrony ludności przed skutkami zagrożeń, w szczególności klęsk żywiołowych, działań terrorystycznych lub działań wojennych projektodawca przewidział obiekty zbiorowej ochrony, takie jak: 1. budowle ochronne: schrony i ukrycia; 2. miejsca doraźnego schronienia. Jak wynika z projektu ustawy, budowle ochronne i miejsca doraźnego schronienia powinny spełniać wymagania określone w przepisach budowlanych, jak również wymagania techniczne i lokalizacyjne oraz być zaprojektowane jako obiekty podwójnej funkcji, w sposób, który umożliwi ich wykorzystanie zgodnie z potrzebami właścicieli lub zarządców. Zgodnie z projektem ustawy, za prowadzenie krajowej ewidencji obiektów zbiorowej ochrony będzie odpowiadał Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej. W ewidencji będą znajdowały się dane o istniejących schronach i ukryciach, planowanych miejscach organizacji ukryć doraźnych, obiektach potencjalnie przydatnych do przystosowania na ukrycia doraźne oraz obiektach osłonowych, a także podział na obiekty publiczne i niepubliczne. Ewidencja będzie niejawna. Finansowanie systemu ochrony ludności Jak wynika z projektowanych przepisów, finansowanie zadań ochrony ludności będzie planowane w ramach budżetów samorządów gmin, powiatów i województw. Zadania z zakresu ochrony ludności mają być finansowane w ramach rezerwy celowej, o której mowa art. 26 ust. 4 ustawy z 26.4.2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 122). Na dofinansowanie zadań własnych z zakresu ochrony ludności jednostki samorządu terytorialnego będą mogły otrzymywać środki z Państwowego Funduszu Ochrony Ludności i Obrony Cywilnej (dalej: Fundusz) w formie dotacji celowej. Wśród przychodów Funduszu wskazano m.in.: • wpłatę z budżetu państwa z części budżetowej nr 29 Obrona Narodowa, w wysokości nie niższej niż 0,3% PKB; • środki pieniężne pochodzące z kar nakładanych w drodze mandatu karnego przez strażaków, o których mowa w art. 23 ust. 6 ustawy z 24.8.1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 127); • darowizny, spadki, zapisy. Przeznaczeniem środków Funduszu będzie finansowanie lub dofinansowanie podmiotów ochrony ludności i zadań z zakresu ochrony ludności. Etap legislacyjny 8.8.24 r. Stały Komitet Rady Ministrów przyjął i skierował do dalszych prac rządowych projekt ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej (numer projektu UD70).
Zgodnie z projektem ustawy, za prowadzenie krajowej ewidencji obiektów zbiorowej ochrony będzie odpowiedzialny Komendant Główny Państwowej Straży Pożarnej. Finansowanie zadań ochrony ludności ma być planowane w ramach budżetów samorządów gmin, powiatów i województw. Zadania z zakresu ochrony ludności mają być finansowane w ramach rezerwy celowej.