Do akt postępowania egzekucyjnego trzeba złożyć odrębne pełnomocnictwo
Postępowanie egzekucyjne stanowi odrębne i niezależne postępowanie od rozpoznawczego. Konieczne jest złożenie odrębnego pełnomocnictwa do akt egzekucyjnych, jak wynika z wyroku NSA. Publikacja analizuje przypadki, w których doręczenie pism pełnomocnikowi strony ma kluczowe znaczenie dla przebiegu postępowania.
Tematyka: postępowanie egzekucyjne, pełnomocnictwo, doręczenie pism, NSA, terminy, tytuł wykonawczy, Naczelny Sąd Administracyjny
Postępowanie egzekucyjne stanowi odrębne i niezależne postępowanie od rozpoznawczego. Konieczne jest złożenie odrębnego pełnomocnictwa do akt egzekucyjnych, jak wynika z wyroku NSA. Publikacja analizuje przypadki, w których doręczenie pism pełnomocnikowi strony ma kluczowe znaczenie dla przebiegu postępowania.
Postępowanie egzekucyjne stanowi postępowanie odrębne i niezależne od postępowania rozpoznawczego. W konsekwencji do wykazania umocowania pełnomocnika nie wystarczy pełnomocnictwo przedłożone na etapie postępowania zasadniczego, konieczne jest złożenie dokumentu pełnomocnictwa do akt postępowania egzekucyjnego – wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego. Stan faktyczny Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego (dalej: PINB) nakazał M.K. rozbiórkę kilku obiektów budowlanych stanowiących ośrodek wypoczynkowy. Pomimo doręczenia właścicielowi upomnienia prace nie zostały podjęte, więc organ nałożył na niego grzywnę w celu przymuszenia w kwocie ponad 1 mln zł jako środek egzekucyjny. Postanowienie to zostało przesłane trzykrotnie na adres M.K., jednak przesyłki były zwracane organowi jako niepodjęte po dwukrotnym awizowaniu. Po kilku miesiącach M.K. wniósł zażalenie na postanowienie o nałożeniu grzywny wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do jego wniesienia. Twierdził, że o wydaniu postanowienia dowiedział się dopiero podczas wizyty w siedzibie organu, gdy zapoznał się z aktami sprawy. Wyjaśnił też, że nie odebrał przesyłki od organu, gdyż przebywał na urlopie poza miejscem zamieszkania. M.K. dowodził jednak, że zachował należytą dbałość o odbiór korespondencji, gdyż biorąc pod uwagę taką okoliczność ustanowił pełnomocnika. W aktach administracyjnych postępowania rozpoznawczego znajduje się dokument, z którego wynika, że M.K. upoważnił J.O. do zarządzania ośrodkiem wypoczynkowym, w tym do zawierania umów niezbędnych do funkcjonowania ośrodka, zlecania dokonania niezbędnych napraw i remontów, a także dokonywania innych czynności faktycznych i prawnych związanych z jego zarządzaniem. M.K. podkreślił, że cała wcześniejsza korespondencja, w tym decyzja o nakazie rozbiórki oraz upomnienie, była przez organ doręczana nie tylko stronie, ale również temu pełnomocnikowi. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego odmówił M.K. przywrócenia terminu do wniesienia zażalenia uznając doręczenie zastępcze zaskarżonego postanowienia M.K. za skuteczne. Z chwilą doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego następuje bowiem wszczęcie nowego postępowania, odrębnego od postępowania zakończonego egzekwowaną decyzją, a M.K. nie ustanowił pełnomocnika w postępowaniu egzekucyjnym. Zarzuty skargi W skardze M.K. przekonywał, że organ nieprawidłowo uznał, iż udzielone J.O. przez skarżącego pełnomocnictwo nie daje możliwości reprezentowania M.K. w postępowaniu egzekucyjnym. W ocenie skarżącego pełnomocnictwo, które w zakresie umocowania zawiera się dokonywanie czynności faktycznych i prawnych związanych z zarządzeniem ośrodkiem wypoczynkowym jest zgodne z art. 32 KPA oraz art. 33 KPA. PINB miał wiedzę o tym pełnomocnictwie, o czym świadczy kierowanie do J.O. korespondencji w sprawie. Jeśli jednak organ powziął wątpliwości do faktu czy zakresu umocowania J.O., powinien wezwać go do złożenia i sprecyzowania zakresu umocowania. Doręczenie postanowienia skarżącemu, a nie jego pełnomocnikowi, było zatem bezskuteczne. Doręczanie pism pełnomocnikowi strony Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu oddalił skargę uznając, że M.K. nie uprawdopodobnił, iż uchybienie terminu nastąpiło bez jego winy. Zarzuty skarżącego ograniczają się do wykazania, że termin do wniesienia zażalenia nie rozpoczął biegu, gdyż organ, wbrew wymogowi z art. 40 § 2 KPA, nie doręczył postanowienia jego pełnomocnikowi. Sąd wyjaśnił, że postanowienie o nałożeniu grzywny zapadło w postępowaniu egzekucyjnym, które jest odrębne i niezależne od postępowania rozpoznawczego. Postępowanie egzekucyjne, zgodnie z art. 26 § 5 pkt 1 ustawy z 17.6.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 2505; dalej: EgzAdmU), zostaje wszczęte z chwilą doręczenia zobowiązanemu tytułu wykonawczego. Do akt tego postępowania powinno być złożone pełnomocnictwo, zgodnie z treścią art. 33 § 3 KPA w zw. z art. 18 EgzAdmU, do reprezentowania w nim zobowiązanego. Dopiero wówczas ma zastosowanie art. 40 § 2 KPA, z tą bowiem chwilą organ egzekucyjny uzyskuje wiadomość, że strona jest reprezentowana przez pełnomocnika. W praktyce takie pełnomocnictwo jest najczęściej załączane do wniesionych przez zobowiązanego zarzutów. Sąd stwierdził, że upoważnienie udzielone J.O. zostało złożone wyłącznie w postępowaniu głównym. Doręczenie tytułu wykonawczego tylko do rąk zobowiązanego lub dłużnika Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną M.K. W uzasadnieniu wyroku stwierdzono, że brak jest jakichkolwiek przesłanek do uznania, iż J.O. reprezentował M.K. w postępowaniu egzekucyjnym. Zgodnie z art. 32 EgzAdmU organ egzekucyjny lub egzekutor, przystępując do czynności egzekucyjnych, doręcza zobowiązanemu odpis tytułu wykonawczego, o ile nie został wcześniej doręczony. Powinność doręczenia przez organ tytułu wykonawczego bezpośrednio do rąk zobowiązanego lub dłużnika wynika z istoty egzekucji administracyjnej, której celem jest w szczególności wykonanie decyzji administracyjnej. Dopiero skuteczne wszczęcie egzekucji umożliwia ustanowienie przez zobowiązanego pełnomocnika zgodnie z art. 33 § 2 i 3 KPA, natomiast na etapie poprzedzającym wszczęcie egzekucji nie jest to w ogóle możliwe (zob. wyrok NSA z 4.3.2014 r., II FSK 863/12, ). Nie oznacza to jednak, że samo udzielenie pełnomocnictwa do reprezentowania strony w postępowaniu egzekucyjnym nie może mieć miejsca wcześniej. Chodzi tu wyłącznie o konieczność złożenia pełnomocnictwa po wszczęciu tego postępowania organowi je prowadzącemu. Ustanowienie pełnomocnika w postępowaniu administracyjnym Z kategorycznego brzmienia art. 33 § 3 KPA wynika, że pełnomocnik, chcąc występować w postępowaniu, jest zobligowany do przedłożenia do akt konkretnej sprawy dokumentu potwierdzającego umocowanie do działania w cudzym imieniu i wyznaczającego jego zakres. Należy bowiem odróżnić stosunek pełnomocnictwa istniejący pomiędzy mocodawcą a pełnomocnikiem od ustanowienia pełnomocnika w postępowaniu. Aby pełnomocnictwo mogło wywrzeć skutki w postępowaniu, informacja o jego istnieniu musi dotrzeć do organu, przy czym organ administracji nie ma obowiązku poszukiwania pełnomocnictwa w aktach innych niż akta konkretnej sprawy (zob. wyrok NSA z 23.10.2013 r., II FSK 2782/11, ). Organ doręczył skarżącemu odpis tytułu wykonawczego, jednak ani on, ani J.O., nie złożyli do akt postępowania egzekucyjnego oryginału lub urzędowo poświadczonego odpisu pełnomocnictwa. Wobec tego fakt doręczenia przez organ również J.O. odpisu tytułu wykonawczego nie ma żadnego znaczenia prawnego. Postanowienie to zostało prawidłowo doręczone przez PINB do rąk zobowiązanego i to doręczenie należy uznać za skuteczne. Strona powinna interesować się losem postępowania egzekucyjnego NSA stwierdził, że M.K. nie uprawdopodobnił, aby uchybił terminowi bez własnej winy w rozumieniu art. 58 § 1 KPA. Brak jest podstaw do przyjęcia, że przy dochowaniu przez skarżącego należytej staranności, mógł zakładać, iż złożone do akt głównych upoważnienie udzielone J.O. jest skuteczne na etapie postępowania egzekucyjnego. M.K. przez kilka lat uchylał się od wykonania nakazu rozbiórki, miał świadomość, że doszło do wszczęcia postępowania egzekucyjnego i wynikających z tego konsekwencji. Pomimo tego po doręczeniu mu tytułu wykonawczego przez wiele miesięcy nie interesował się losami postępowania egzekucyjnego co nie świadczy o dochowaniu należytej staranności, jakiej można wymagać od osoby należycie dbającej o swoje interesy. Takie postępowanie strony postępowania wyklucza uwzględnienie wniosku o przywrócenie uchybionego terminu. Wyrok NSA z 24.4.2024 r., II OSK 1905/21,
NSA uznał, że złożenie pełnomocnictwa po wszczęciu postępowania egzekucyjnego nie jest skuteczne. Brak lojalności strony wobec postępowania egzekucyjnego może skutkować utratą prawa do przywrócenia uchybionego terminu. Istotne jest także doręczenie tytułu wykonawczego bezpośrednio do zobowiązanego lub dłużnika, co potwierdził Naczelny Sąd Administracyjny.