Nowe wymagania w edukacji oraz zmiany w świadczeniu 800+ dla dzieci z Ukrainy

Rok szkolny 2024/2025 rozpoczął się w Polsce pod znakiem istotnych zmian legislacyjnych, które mają na celu wsparcie dzieci i młodzieży z Ukrainy. Minister Edukacji wprowadził nowe przepisy dotyczące organizacji egzaminów, zwiększenia liczebności klas oraz dostosowania warunków nauki dla uczniów z Ukrainy. Wprowadzono także uzależnienie wypłaty świadczenia 800+ oraz Dobry Start od realizacji obowiązku edukacji w polskiej szkole.

Tematyka: nowe wymagania, edukacja, 800+, dzieci z Ukrainy, zmiany, egzaminy, integracja, Minister Edukacji, świadczenie wychowawcze, Dobry Start, przepisy, szkoły, elastyczność, potrzeby uczniów, system edukacyjny

Rok szkolny 2024/2025 rozpoczął się w Polsce pod znakiem istotnych zmian legislacyjnych, które mają na
celu wsparcie dzieci i młodzieży z Ukrainy. W odpowiedzi na trudności związane z integracją oraz potrzebę
zapewnienia uczniom równego dostępu do edukacji, Minister Edukacji wprowadził nowe przepisy, które
obejmują szeroki zakres zagadnień – od organizacji egzaminów, przez zwiększenie liczebności klas, aż po
dostosowanie warunków nauczania do indywidualnych potrzeb uczniów. Uzależniono również wypłatę
świadczenia 800+ oraz Dobry Start od realizacji przez uczniów z Ukrainy obowiązku edukacji w polskiej
szkole.
• Rozporządzenie Ministra Edukacji z 26.8.2024 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie organizacji
kształcenia, wychowania i opieki dzieci i młodzieży będących obywatelami Ukrainy (Dz.U. z 2024 r. poz. 1302;
dalej: ZmOrgKształcUkrR24) obowiązuje od 31.8.2024 r. i ma na celu wsparcie integracji dzieci z Ukrainy
w polskim systemie edukacyjnym.
• Nowe przepisy wprowadzają zmiany w organizacji egzaminów, zwiększenie liczebności klas oraz
dostosowanie warunków nauki dla uczniów z Ukrainy.
• Od 1.9.2024 r. wypłata świadczenia 800+ oraz Dobry Start uzależniona jest od realizacji przez uczniów
z Ukrainy obowiązku edukacji w polskiej szkole.
Nowe zasady dotyczące egzaminów
W roku szkolnym 2024/2025 wprowadzono znaczące zmiany w organizacji egzaminów dla uczniów będących
obywatelami Ukrainy. Jednym z kluczowych elementów tych zmian jest obowiązek sporządzenia przez dyrektora
szkoły szczegółowego wykazu uczniów przystępujących do egzaminu ósmoklasisty.
Dodatkowo, istotne jest podanie informacji o języku obcym nowożytnym, z którego uczeń przystąpi do egzaminu,
a także o ewentualnych dostosowaniach formy lub warunków egzaminu dla tych uczniów.
Nowością, która z pewnością zyska na znaczeniu w nadchodzących latach, jest możliwość przystąpienia przez
uczniów z Ukrainy do egzaminu ósmoklasisty z języka polskiego. Taka decyzja wymaga jednak wcześniejszego
zgłoszenia przez rodziców lub opiekunów ucznia, co pokazuje, jak ważne jest wsparcie rodziny w procesie edukacji.
Co więcej, rodzice mają prawo do zmiany decyzji i rezygnacji z przystąpienia do egzaminu z języka polskiego do
21.3.2025 r. Wszystkie te procedury mają na celu elastyczne dostosowanie systemu egzaminacyjnego do potrzeb
uczniów z Ukrainy, jednocześnie zachowując jego spójność i przejrzystość.
Egzaminy maturalne także zostały objęte zmianami. Uczniowie będący obywatelami Ukrainy, którzy rozpoczną naukę
w najwyższej klasie liceum ogólnokształcącego lub technikum po 7.2.2025 r., będą musieli złożyć deklarację
przystąpienia do egzaminu maturalnego do 14.3.2025 r. Zmiana ta ma na celu umożliwienie uczniom z Ukrainy
kontynuacji edukacji na poziomie ponadpodstawowym, nawet jeśli ich nauka w Polsce rozpoczęła się później niż
w przypadku ich polskich rówieśników.
Zwiększenie liczby uczniów w klasach
Zmiany wprowadzone przez Ministerstwo Edukacji w roku szkolnym 2024/2025 obejmują również możliwość
zwiększenia liczby uczniów w klasach, co jest szczególnie istotne w kontekście rosnącej liczby dzieci z Ukrainy
w polskich szkołach. Zgodnie z nowymi przepisami, w szkołach podstawowych liczba uczniów w oddziale może
zostać zwiększona o maksymalnie cztery osoby, co pozwala na elastyczne reagowanie na zwiększone
zapotrzebowanie na miejsca w szkołach. Szczególnie ważne jest to w klasach I-III, gdzie liczba uczniów może
wzrosnąć do 29 osób, jeśli w oddziale znajdują się dzieci z Ukrainy.
Również w przedszkolach możliwe jest zwiększenie liczby dzieci w grupach o maksymalnie trzy osoby będące
obywatelami Ukrainy. Zwiększenie to dotyczy zarówno przedszkoli publicznych, jak i oddziałów przedszkolnych
w szkołach podstawowych. Dzięki temu, młodsze dzieci, które dopiero rozpoczynają swoją przygodę z edukacją,
będą miały zapewnioną opiekę i możliwość nauki w polskim systemie przedszkolnym, co jest kluczowe dla ich
późniejszego rozwoju edukacyjnego.
Dostosowanie warunków nauki do potrzeb uczniów z Ukrainy

Przepisy ZmOrgKształcUkrR24 uwzględniają również szczególne potrzeby uczniów z Ukrainy w zakresie
dostosowania warunków nauki. W przypadku uczniów, którzy rozpoczną naukę w klasie VIII po 30.9.2024 r.,
terminy składania deklaracji przystąpienia do egzaminu ósmoklasisty zostały wydłużone do 14.3.2025 r. Daje
to dodatkowy czas na podjęcie decyzji, co jest istotne, biorąc pod uwagę trudności, z jakimi mogą się zmagać
uczniowie z Ukrainy, próbujący odnaleźć się w nowym systemie edukacyjnym.
Ponadto, wprowadzono możliwość organizowania dodatkowych zajęć z języka polskiego dla uczniów z Ukrainy
w małych grupach, liczących nie więcej niż 15 osób. Taka organizacja zajęć ma na celu intensywną naukę języka,
która umożliwi uczniom aktywny udział w lekcjach oraz lepsze zrozumienie materiału. Zajęcia te będą odbywać się
w wymiarze nie niższym niż cztery godziny tygodniowo, co stanowi minimum konieczne do efektywnego opanowania
języka polskiego.
Wyjątki dla uczniów uczących się w ukraińskim systemie oświaty
ZmOrgKształcUkrR24 uwzględnia również sytuację uczniów, którzy kontynuują naukę w ukraińskim systemie oświaty
z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. Uczniowie ci, pod warunkiem złożenia odpowiedniego
oświadczenia do gminy, nie będą podlegać obowiązkowi nauki w polskim systemie oświaty. Dzięki temu, mogą oni
skoncentrować się na przygotowaniach do ukraińskiego egzaminu maturalnego, co jest szczególnie ważne dla tych,
którzy planują powrót do Ukrainy po zakończeniu konfliktu zbrojnego.
To rozwiązanie jest odpowiedzią na unikalne potrzeby uczniów, którzy mimo pobytu w Polsce, chcą kontynuować
naukę zgodnie z ukraińskim programem edukacyjnym. Jest to również istotne z punktu widzenia ich przyszłych
planów edukacyjnych i zawodowych, zwłaszcza jeśli zamierzają kontynuować naukę lub pracować w Ukrainie po
zakończeniu wojny.
Ważne zmiany w przyznawaniu świadczenia 800+ i Dobry Start
Co istotne, ustawa z 15.5.2024 r. o zmianie ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym
na terytorium tego państwa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2024 r. poz. 854; dalej: ZmPomocUkrainaU24(2))
wprowadziła regulację, zgodnie z którą:
• świadczenie wychowawcze, o którym mowa w ustawie z 11.2.2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci
(t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 421) oraz
• świadczenie dobry start, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 187a ustawy z 9.6.2011 r.
o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 177; dalej: WspRodzU)
podlegają wstrzymaniu, jeżeli w systemie informacji oświatowej, o którym mowa w ustawie z 15.4.2011 r. o systemie
informacji oświatowej (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 152) nie została potwierdzona:
1. realizacja obowiązku rocznego przygotowania przedszkolnego, obowiązku szkolnego albo obowiązku nauki;
2. nauka w szkole, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 187a WspRodzU należącej do
polskiego systemu oświaty
- przez dziecko, na które otrzymywane jest to świadczenie przez obywatela Ukrainy przebywającego na terytorium
RP, którego pobyt na terytorium RP jest uznawany za legalny.
Etap legislacyjny
Przepisy ZmOrgKształcUkrR24 które weszły w życie 31.8.2024 r., stanowią odpowiedź na wyzwania związane
z integracją dzieci z Ukrainy w polskim systemie edukacyjnym. Z kolei wprowadzenie regulacji
ZmPomocUkrainaU24(2), które w części dotyczącej wstrzymania świadczeń obowiązują od 1.9.2024 r., było
konieczne z uwagi na dynamiczną sytuację międzynarodową oraz ciągły napływ uchodźców z Ukrainy, którzy znaleźli
schronienie w Polsce.

Nowe przepisy mają na celu elastyczne dostosowanie systemu edukacyjnego do potrzeb uczniów z Ukrainy, jednocześnie zachowując jego spójność i przejrzystość. Zmiany obejmują organizację egzaminów, zwiększenie liczby uczniów w klasach oraz dostosowanie warunków nauki do indywidualnych potrzeb uczniów.