Elastyczne zasady czasu pracy w urzędach państwowych

Projektowane rozporządzenie ma na celu wprowadzenie bardziej elastycznych zasad organizacji czasu pracy w urzędach państwowych, dostosowanych do specyfiki poszczególnych urzędów. Rozporządzenie przewiduje odejście od sztywnego czasu pracy w godzinach 8:15-16:15 oraz ujednolicenie przepisów dotyczących różnych grup pracowników. Projekt ma także na celu umożliwienie stosowania bardziej elastycznych rozwiązań w zakresie czasu pracy, uwzględniając regulacje zawarte w Kodeksie pracy.

Tematyka: czas pracy w urzędach, elastyczność, organizacja pracy, rozporządzenie, urzędy państwowe

3.9.2024 r. do uzgodnień międzyresortowych i konsultacji publicznych trafił projekt rozporządzenia Prezesa
Rady Ministrów w sprawie zasad ustalania przez kierowników niektórych urzędów rozkładu czasu pracy
w tygodniu oraz jego wymiaru w poszczególnych dniach tygodnia (numer 15). Celem rozporządzenia jest
wprowadzenie bardziej elastycznych zasad organizacji czasu pracy w urzędach, dostosowanych do ich
specyfiki. Projekt przewiduje również ujednolicenie przepisów dotyczących różnych grup pracowników,
zapewniając spójność w regulacjach obowiązujących w administracji publicznej.
• Projektowane rozporządzenie zakłada odejście od obecnego sztywnego czasu pracy w urzędach
w godzinach od 8.15 do 16.15.
• Zgodnie z projektowanymi przepisami, najwcześniejszą porą rozpoczęcia pracy w urzędzie będzie godzina
7.00, zaś najpóźniej pracę będzie można rozpocząć o 10.00.
• Projekt rozporządzenia jest obecnie na etapie opiniowania.
Podstawa prawna wydania rozporządzenia
Projektowane rozporządzenie jest wykonaniem upoważnienia ustawowego zawartego w art. 30 ust. 1 ustawy
z 16.9.1982 r. o pracownikach urzędów państwowych (t.j. Dz.U. z 2023 r. poz. 1917; dalej: PracUrzPU). Jak wynika
z powołanego przepisu, Prezes Rady Ministrów ma obowiązek określenia, w drodze rozporządzenia, zasad
ustalania przez kierowników urzędów rozkładu i wymiaru czasu pracy pracowników urzędów państwowych.
Zakres podmiotowy i cel rozporządzenia
Rozporządzenie ma regulować czas pracy urzędników oraz innych pracowników wskazanych w PracUrzPU.
Projektowane rozporządzenie obejmuje więc następujące urzędy:
• urzędy administracji rządowej, w których jednocześnie działa korpus służby cywilnej;
• Biuro Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców;
• Urząd Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej;
• Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu;
• Urząd Państwowej Komisji do spraw przeciwdziałania wykorzystaniu seksualnemu małoletnich poniżej lat 15 oraz
• regionalnych izb obrachunkowych.
Projektowane przepisy mają na celu umożliwienie stosowania bardziej elastycznych rozwiązań w zakresie organizacji
pracy urzędów, uwzględniając regulacje już obowiązujące w ustawie z 26.6.1974 r. - Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2023
r. poz. 1465; dalej: KP), szczególnie w odniesieniu do elastycznego czasu pracy.
Ujednolicenie zasad dla służby cywilnej i innych pracowników
W związku z nowelizacją ustawy z 21.11.2008 r. o służbie cywilnej (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 409), zostało wydane
zarządzenie nr 525 Prezesa Rady Ministrów z 26.10.2023 r. w sprawie sposobu organizacji czasu pracy urzędów
(M.P. z 2023 r. poz. 1189). Dotyczy ono wyłącznie członków korpusu służby cywilnej.
Ponieważ przepisy PracUrzPU odnoszą się zarówno do członków korpusu służby cywilnej, jak i do urzędników
państwowych oraz innych pracowników, w projekcie rozporządzenia zaproponowano regulacje analogiczne do
zawartych w ww. zarządzeniu. Ma to na celu zapewnienie jednolitości przepisów mających zastosowanie do
pracowników zatrudnionych w tym samym urzędzie.
Ramy czasowe pracy urzędów i ich elastyczność
Projektowane rozporządzenie wyznacza ramy, w których kierownicy urzędów będą mogli ustalić rozkład i wymiar
czasu pracy. Ma to na celu uelastycznienie i dopasowanie pracy urzędów do ich specyfiki i potrzeb obywateli.
W przeciwieństwie do obecnych sztywnych godzin pracy (8:15-16:15), kierownik urzędu będzie miał możliwość
określenia godzin otwarcia urzędu.
Zgodnie z § 2 projektowanego rozporządzenia, kierownik urzędu ustala rozkład czasu pracy w tygodniu oraz jego
wymiar w poszczególnych dniach tygodnia w taki sposób, aby praca w urzędzie była:

1. wykonywana od poniedziałku do piątku, nieprzerwanie przez 8 godzin każdego dnia;
2. rozpoczynana nie wcześniej niż o godzinie 7:00 i nie później niż o godzinie 10:00.
Zróżnicowanie godzin pracy urzędu i pracowników
Projekt rozporządzenia wprowadza rozróżnienie pomiędzy godzinami pracy urzędu a indywidualnym czasem pracy
poszczególnych pracowników. Kierownicy urzędów będą odpowiedzialni za ustalanie harmonogramu pracy w taki
sposób, aby obsada pracownicza była adekwatna do wykonywanych zadań. W sytuacjach, gdzie przepisy KP
dopuszczają elastyczne formy organizacji pracy, takie jak ruchomy czas pracy czy indywidualny rozkład czasu pracy,
możliwe będzie ich stosowanie, o ile zostaną spełnione warunki dotyczące funkcjonowania urzędu zgodnie
z zasadami określonymi w rozporządzeniu.
Obsługa interesantów
Projektowane rozporządzenie przewiduje, że w urzędach obsługujących interesantów, co najmniej jeden dzień
w tygodniu będzie musiał być zarezerwowany na obsługę obywateli w godzinach od 8:00 do 18:00 (§ 2. ust.
2). Ma to na celu dostosowanie pracy urzędów do potrzeb obywateli, zapewniając możliwość załatwienia spraw
w dogodnym czasie, niezależnie od elastyczności godzin pracy urzędu w pozostałe dni tygodnia.
Elastyczność przy wyznaczaniu dnia wolnego oraz praca zmianowa
Kierownik urzędu, ze względu na szczególny charakter zadań wykonywanych na danym stanowisku pracy, może
ustalić rozkład czasu pracy dla pracownika zatrudnionego na danym stanowisku tak, aby przewidywał pracę
zmianową. Może ona przypadać między godziną 6:00 jednego dnia a godziną 6:00 następnego dnia, w systemie
czasu pracy, który ma zastosowanie do danego pracownika.
Jeśli wymagają tego potrzeby urzędu, możliwe będzie również ustalenie, że niektóre dni tygodnia, które
normalnie nie są dniami pracy, mogą zostać przeznaczone na pracę, zwłaszcza jeśli dany dzień wolny z tytułu
obniżenia wymiaru czasu pracy musi zostać odpracowany. Umożliwi to bardziej efektywne zarządzanie czasem
pracy pracowników, w zależności od charakteru wykonywanych zadań.
Wyznaczanie dnia wolnego i zasady odpracowania
Projekt rozporządzenia wprowadza szczegółowe zasady dotyczące wyznaczania dni wolnych oraz ich
odpracowywania. W urzędach, gdzie działa korpus służby cywilnej, dni wolne będą musiały być zgodne z tymi
wyznaczonymi ww. zarządzeniem Prezesa Rady Ministrów. Analogicznie, odpracowanie dnia wolnego będzie
odbywało się w tę samą sobotę, która została wyznaczona dla członków korpusu. Natomiast w urzędach, w których
korpus służby cywilnej nie działa, kierownik będzie miał większą swobodę w ustalaniu, kiedy sobota ma być dniem
pracującym. Informacje o wyznaczonym dniu wolnym lub sobocie będą musiały być przekazywane pracownikom
i interesantom z odpowiednim wyprzedzeniem.
Rola dyrektora generalnego urzędu w ustalaniu zasad czasu pracy
Dyrektor generalny urzędu w administracji rządowej (z wyjątkiem urzędów rejonowych i terenowych administracji
specjalnej) pełni funkcję kierownika odpowiedzialnego za ustalanie czasu pracy. To on odpowiada za wykonanie
zadań nałożonych na kierowników urzędów, w tym za prawidłowe ustalenie rozkładu czasu pracy zgodnie
z obowiązującymi przepisami.
Etap legislacyjny
Zgodnie z informacjami Rządowego Centrum Legislacji, projekt jest obecnie na etapie opiniowania. Rozporządzenie
wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Projektowane rozporządzenie wprowadza ramy elastyczności czasu pracy w urzędach państwowych, pozwalając kierownikom urzędów na ustalenie rozkładu i wymiaru czasu pracy dostosowanych do specyfiki i potrzeb obywateli. Przepisy pozwalają na zróżnicowanie godzin pracy urzędu i czasu pracy pracowników, a także regulują obsługę interesantów oraz elastyczność przy wyznaczaniu dni wolnych. Rozporządzenie obecnie jest na etapie opiniowania.