Termin przedawnienia roszczenia o wypłatę części świadczenia wykupu tzw. polisolokaty zatrzymanego przez ubezpieczyciela

Sąd Najwyższy stwierdził, że roszczenie o wypłatę części świadczenia wykupu polisolokaty przedawnia się w określonym terminie. Omówiono pytania prawne dotyczące terminu przedawnienia oraz argumenty za 3-letnim i 10-letnim terminem. Wskazano, że umowa polisolokaty jest umową ubezpieczenia, a przedawnienie ma stabilizować relacje między stronami. Uchwały SN z 10.8.2018 r. precyzują, że umowa ma charakter mieszany ubezpieczeniowo-inwestycyjny.

Tematyka: Termin przedawnienia, roszczenie o wypłatę, część świadczenia, polisolokata, ubezpieczyciel, umowa ubezpieczenia na życie, fundusz kapitałowy, 3-letni termin przedawnienia, 10-letni termin przedawnienia, Sąd Najwyższy, uchwały SN

Sąd Najwyższy stwierdził, że roszczenie o wypłatę części świadczenia wykupu polisolokaty przedawnia się w określonym terminie. Omówiono pytania prawne dotyczące terminu przedawnienia oraz argumenty za 3-letnim i 10-letnim terminem. Wskazano, że umowa polisolokaty jest umową ubezpieczenia, a przedawnienie ma stabilizować relacje między stronami. Uchwały SN z 10.8.2018 r. precyzują, że umowa ma charakter mieszany ubezpieczeniowo-inwestycyjny.

W umowie ubezpieczenia na życie z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym roszczenie o wypłatę
wartości wykupu ubezpieczenia, niestanowiącej kosztów udzielonej ochrony ubezpieczonej, przedawnia się
w terminie określonym w art. 118 KC – stwierdził Sąd Najwyższy podejmując trzy uchwały o identycznej
treści.
Sądowi Najwyższemu przedstawiono trzy pytania prawne sprowadzające się do rozstrzygnięcia kwestii: „Czy do
roszczenia o wypłatę części świadczenia wykupu zatrzymanego przez ubezpieczyciela na podstawie
abuzywnych postanowień umowy ubezpieczenia na życie z funduszem kapitałowym, przysługującego
ubezpieczającemu lub ubezpieczonemu będącemu konsumentem przeciwko ubezpieczycielowi, ma
zastosowanie 3-letni termin przedawnienia zgodnie z przepisem art. 819 § 1 KC czy termin 10-letni zgodnie
z przepisem art. 118 KC?”.
Pogląd o 10-letnim terminie przedawnienia roszczenia o wypłatę części świadczenia wykupu zatrzymanego na
podstawie abuzywnego postanowienia umownego uzasadniany jest tym, że podstawą materialną roszczenia są
przepisy o bezpodstawnym wzbogaceniu. Przyjmuje się także, że podstawą dochodzonego roszczenia są same
uregulowania umowne, jednak z wyłączeniem postanowień uznanych za niedozwolone, uprawniających
ubezpieczyciela do potrącenia ze środków należnych konsumentowi opłaty likwidacyjnej lub świadczenia o tożsamym
celu, ale nieco zmodyfikowanej konstrukcji i odmiennym nazewnictwie.
W orzecznictwie wyrażany jest także pogląd o 3-letnim terminie przedawnienia roszczenia. Wskazuje się, że umowa
polisolokaty jest umową nazwaną – umową ubezpieczenia, określoną w Tytule XXVII Kodeksu cywilnego i art. 13
ustawy z 22.5.2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (t. jedn.: Dz.U. z 2015 r. poz. 1206) oraz obecnie
obowiązującej ustawy z 11.9.2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (t. jedn.: Dz.U. z 2018 r. poz.
999), zaś inwestycyjny element umowy nie pozbawia jej cech umowy ubezpieczenia na życie. Podstawą dla
zastosowania 3-letniego terminu przedawnienia jest przyjęcie, że roszczenia te jako wynikające z umowy
ubezpieczenia przedawniają się w terminie wynikającym z art. 819 § 1 KC, który jako lex specialis wyłącza
stosowanie art. 118 KC. Jak dodatkowy argument wskazuje się, że celem przedawnienia jest stabilizacja relacji
pomiędzy stronami stosunku zobowiązaniowego, utrzymującej się przez określony przepisami okres. Długotrwałe
pozostawanie w oczekiwaniu na zachowanie się wierzyciela, a w konsekwencji pozostawanie dłużnika w niepewności
co do sytuacji majątkowej, nie sprzyja stabilizacji i pewności stosunków majątkowych.
Podejmując uchwały SN wskazał, że umowa ma charakter mieszany ubezpieczeniowo-inwestycyjny. Pomimo
tego, że została uregulowana w ustawie z 11.9.2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, to
w dużej mierze służy inwestowaniu środków. Dlatego termin przedawnienia roszczeń wynosi 10 lat, zaś od
9.7.2018 r., po wejściu w życie nowelizacji KC – 6 lat.
Uchwały SN z 10.8.2018 r., III CZP 13/18, III CZP 20/18, III CZP 22/18







Sąd Najwyższy podjął uchwały w sprawie przedawnienia roszczenia o wypłatę części świadczenia wykupu polisolokaty zatrzymanego przez ubezpieczyciela. Wskazano na argumenty za 3-letnim i 10-letnim terminem przedawnienia oraz na charakter umowy polisolokaty. Termin przedawnienia wynosi 10 lat, a po nowelizacji KC - 6 lat.