Nieuczciwe praktyki handlowe
Trybunał orzekł, że rozporządzenie delegowane Nr 665/2013 w świetle art. 3 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2010/30 stanowi, że umieszczenie dodatkowych etykiet lub symboli na odkurzaczu poza etykietą energetyczną może wprowadzić w błąd konsumenta. Sprawa dotyczyła sporu między Dysonem a BSH Home Appliances NV, gdzie Dyson zarzucał BSH nieuczciwe praktyki handlowe. Sąd odsyłający podzielił stanowisko Dysona, że testy z pustym workiem nie odzwierciedlają rzeczywistego zużycia energii przez odkurzacze.
Tematyka: Trybunał, rozporządzenie delegowane Nr 665/2013, dyrektywa 2010/30, etykieta energetyczna, nieuczciwe praktyki handlowe, odkurzacze, Dyson, BSH, testy energetyczne, zużycie energii, konsument
Trybunał orzekł, że rozporządzenie delegowane Nr 665/2013 w świetle art. 3 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2010/30 stanowi, że umieszczenie dodatkowych etykiet lub symboli na odkurzaczu poza etykietą energetyczną może wprowadzić w błąd konsumenta. Sprawa dotyczyła sporu między Dysonem a BSH Home Appliances NV, gdzie Dyson zarzucał BSH nieuczciwe praktyki handlowe. Sąd odsyłający podzielił stanowisko Dysona, że testy z pustym workiem nie odzwierciedlają rzeczywistego zużycia energii przez odkurzacze.
Trybunał orzekł, że rozporządzenie delegowane Nr 665/2013 w świetle art. 3 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2010/30 należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwia się ono temu, aby poza etykietą energetyczną były umieszczane inne etykiety lub symbole ponownie wymieniające informacje wskazane już na tej etykiecie, jeżeli to umieszczenie powoduje powstanie ryzyka wprowadzenia w błąd ostatecznego konsumenta lub wywołania po jego stronie nieporozumienia w zakresie zużycia energii przez dany sprzedawany detalicznie odkurzacz w trakcie jego używania. Dyson Ltd i Dyson BV (dalej łącznie jako: Dyson) i BSH Home Appliances NV (dalej jako: BSH) oferują na rynku odkurzacze, które zgodnie z rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) Nr 665/2013 z 3.5.2013 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/30/UE w odniesieniu do etykietowania energetycznego odkurzaczy, powinny być opatrzone etykietą dotyczącą klasy energetycznej odkurzaczy, której wzór zamieszczony został w załączniku II do rozporządzenia delegowanego Nr 665/2013 (dalej jako: etykieta energetyczna) w trakcie ich sprzedaży. Owa etykieta odzwierciedla wyniki testów, które są przeprowadzane z pustym workiem. Dyson zarzucała BSH w szczególności, że wprowadził konsumenta w błąd oraz że jest on odpowiedzialny za nieuczciwe praktyki handlowe. Dyson wniósł pozew do sądu gospodarczego w Antwerpii. Sąd odsyłający w pierwszej kolejności oddalił zarzut Dysona, zgodnie z którym wskazując klasę energetyczną A na etykietach energetycznych sprzedawanych przez niego odkurzaczy BSH stosował nieuczciwą praktykę handlową. W rzeczywistości do takiej klasyfikacji prowadził test z pustym workiem, który został uznany przez sąd odsyłający za jedyny parametr pozwalający na ocenę rocznej konsumpcji energii przez odkurzacze. Sąd odsyłający podzielił stanowisko Dyson, iż testy przeprowadzone z pustym workiem nie odpowiadają normalnemu używaniu odkurzacza, oraz że nie pozwalają one na porównanie urządzeń, jeżeli działają one według odmiennych zasad, tzn. z jednej strony, odkurzaczy, które tak jak odkurzacze sprzedawane przez BSH, są wyposażone w worek na kurz, który zatykał się w miarę jego używania, co zmusza silnik do zwiększenia mocy, oraz z drugiej strony, odkurzaczy marki Dyson, które nie są wyposażone w taki worek i których używanie nie ma żadnego wpływu na moc, jaką silnik ma rozwinąć. Ponadto, sąd odsyłający wskazał, że BSH postępował jedynie zgodnie z rozporządzeniem delegowanym Nr 665/2013. Rozporządzenie to reguluje w sposób bardzo szczegółowy wygląd etykiety energetycznej oraz informacje, jakie powinny się na niej znaleźć. Z uwagi na art. 7 ust. 1 i 3 dyrektywy 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 11.5.2005 r. dotyczącej nieuczciwych praktyk handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym sąd ten uważał, iż należy zbadać, czy BSH dysponował określoną swobodą co do informacji, które postanowił zamieścić na sprzedawanych przez niego urządzeniach w zakresie zużywania przez nie energii. Sąd odsyłający wskazywał również, że poza etykietą energetyczną nakazaną przez rozporządzenie delegowane Nr 665/2013 BSH dodaje na swoich odkurzaczach inne symbole, w szczególności zieloną etykietę ze wzmianką „Energy A”, wskazującą, że odkurzacz uzyskał łącznie klasę A pod względem jego skuteczności energetycznej, etykietę pomarańczową ze wzmianką „AAAA Best rated: A in all classes”, wskazującą, że odkurzacz uzyskał klasę A w skuteczności odkurzania, tak dywanów, jak i podłóg twardych, oraz w odniesieniu do reemisji kurzu, jak również czarną etykietę przedstawiającą dywan ze wzmianką „class A Performance”, wskazującą, że odkurzacz osiągnął klasę A w zakresie odkurzania dywanów. Sąd twierdził, że BSH dostarczył w ten sposób informacji, o których w pełni powiadomił za pośrednictwem etykiety energetycznej, i rozważał się, czy rozporządzenie delegowane Nr 665/2013 pozwala na taką praktykę. Poprzez pierwsze pytanie prejudycjalne sąd odsyłający zmierzał do ustalenia, czy art. 7 dyrektywy 2005/29 należy interpretować w ten sposób, że stanowi „zaniechanie wprowadzające w błąd” w rozumieniu tego przepisu okoliczność niedostarczenia konsumentowi informacji dotyczących warunków przeprowadzenia testu, które doprowadziły do klasyfikacji energetycznej wskazanej na etykiecie? Przepisy dyrektywy 2005/29 mają na celu ustalenie jednolitych zasad dotyczących nieuczciwych praktyk handlowych przedsiębiorstw wobec konsumentów w celu przyczynienia się do prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego i zapewnienia wysokiego poziomu ich ochrony (wyrok Canal Digital Danmark, C-611/14, pkt 25). W tym kontekście, zdaniem TS, okoliczność wskazania na etykiecie energetycznej jedynie informacji wymaganych przez rozporządzenie delegowane Nr 665/2013 bez doprecyzowania warunków, w jakich była mierzona skuteczność energetyczna odkurzacza, stanowi „praktykę handlową” w rozumieniu art. 2 lit. d) dyrektywy 2005/29. Trybunał wskazał, że to pojęcie zostało zdefiniowane za pomocą szczególnie szerokiego sformułowania, ponieważ przewidziane w ten sposób praktyki powinny, po pierwsze, mieć charakter handlowy, tzn. pochodzić od podmiotów gospodarczych, oraz po drugie, pozostawać w bezpośrednim związku z promocją, sprzedażą lub dostawą ich produktów na rzecz konsumentów (wyrok RLvS, C-391/12, pkt 37). Tymczasem dostarczenie informacji dotyczących skuteczności energetycznej produktu wystawionego na sprzedaż detaliczną lub brak jej dostarczenia, jeżeli ta informacja pochodzi od podmiotu gospodarczego, stanowi praktykę handlową pozostającą w ścisłym związku ze sprzedażą tego produktu konsumentom. Rzecznik generalny podkreślił, że bez znaczenia jest to, iż dane informacje są niekorzystne dla interesów przedsiębiorcy lub że ów przedsiębiorca dostarczył tych informacji w celu dostosowania się do przepisów rozporządzenia delegowanego Nr 665/2013 (pkt 77 opinii). Jeżeli chodzi, po pierwsze, o brak zamieszczenia na etykiecie energetycznej informacji dotyczących warunków przeprowadzenia testu, TS stwierdził, że art. 3 ust. 4 dyrektywy 2005/29 przewiduje, że w przypadku kolizji pomiędzy przepisami tej dyrektywy i innymi unijnymi przepisami regulującymi szczególne aspekty nieuczciwych praktyk handlowych, przepisy szczególne mają pierwszeństwo w stosowaniu. W niniejszej sprawie dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/30/UE z 19.5.2010 r. w sprawie wskazania poprzez etykietowanie oraz standardowe informacje o produkcie, zużycia energii oraz innych zasobów przez produkty związane z energią (dyrektywa został uchylona od 1.8.2017 r. przez rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1369 z 4.7.2017 r. ustanawiające ramy etykietowania energetycznego) i rozporządzenie delegowane Nr 665/2013 stanowią unijne przepisy regulujące szczególne aspekty nieuczciwych praktyk handlowych w rozumieniu art. 3 ust. 4 dyrektywy 2005/29. Podstawowym celem dyrektywy 2010/30 jest nie tylko ochrona środowiska, ale także dostarczenie prawidłowej, właściwej i porównywalnej informacji dotyczącej zużycia energii na jednolitej etykiecie energetycznej, która musi zostać zamieszczona przez przedsiębiorcę na towarze wystawionym na sprzedaż detaliczną, jest elementem ochrony konsumenta. W związku z tym w przypadku kolizji pomiędzy art. 7 dyrektywy 2005/29 a przepisami dyrektywy 2010/30 i rozporządzenia delegowanego Nr 665/3013, te ostatnie z wymienionych przepisów powinny być stosowane zgodnie z art. 3 ust. 4 dyrektywy 2005/29. W tym zakresie TS stwierdził, że przepisy dyrektywy 2010/30 i rozporządzenia delegowanego Nr 665/2013 należy interpretować w ten sposób, że żadna informacja dotycząca warunków, w jakich mierzona była efektywność energetyczna odkurzaczy, nie może zostać dodana do etykiety energetycznej. W motywie 8 dyrektywy 2010/30 sprecyzowano, że konieczne jest wprowadzenie jednolitej etykiety energetycznej dla wszystkich towarów tego samego rodzaju. Cel ujednolicenia został wdrożony przez art. 1 ust. 1, art. 4 i 10 ust. 4 lit. d) i g) tej dyrektywy. Na podstawie tych przepisów ta dyrektywa ustanawia ramy dla harmonizacji przepisów krajowych dotyczących w szczególności informowania końcowych użytkowników odnośnie do zużycia energii, w drodze etykietowania i ujednoliconych informacji oraz zobowiązuje państwa członkowskie do zapewnienia informowania o konsumpcji energii elektrycznej w trakcie korzystania z urządzeń za pomocą etykiety, której wzór i szczególna treść powinny zostać określone w drodze aktu delegowanego, tzn. w odniesieniu do odkurzaczy, przez rozporządzenie delegowane Nr 665/2013. Trybunał wskazał, że zgodnie z motywem 8 i art. 10 dyrektywy 2010/30 ujednolicenie wzoru i informacji zawartych na etykiecie energetycznej, podobnie jak jej prosty i zwięzły charakter, mają na celu umożliwić lepszą czytelność i lepszą porównywalność zawartych na niej informacji na korzyść końcowego użytkownika. Wzór i treść etykiety dla odkurzaczy zostały szczegółowo określone w załączniku II do rozporządzenia delegowanego Nr 665/2013. Uregulowano w nim również odstępstwa od tego wzoru, tzn. można dodać do niej jedynie oznakowanie ekologiczne UE, jeżeli dany model odkurzacza uzyskał takie oznakowanie. Na podstawie powyższego TS stwierdził, że nie jest zgodne z przepisami rozporządzenia delegowanego Nr 665/2013, interpretowanego w świetle dyrektywy 2010/30, aby inne informacje niż, w odpowiednim przypadku, kopia oznakowania ekologicznego UE były dodawane do etykiety energetycznej. Z tego zakazu wynika, że na podstawie art. 3 ust. 4 dyrektywy 2005/29 art. 7 tej dyrektywy nie ma zastosowania w sytuacji braku zamieszczenia na etykiecie energetycznej informacji dotyczących warunków przeprowadzenia testów efektywności energetycznej odkurzaczy. Odnosząc się do braku – w innych miejscach niż na etykiecie energetycznej – informacji dotyczących warunków przeprowadzenia testów, TS podniósł, że zgodnie z art. 7 ust. 1 dyrektywy 2005/29 praktykę handlową uznaje się za wprowadzającą w błąd, jeżeli w konkretnym przypadku, biorąc pod uwagę wszystkie jej cechy i okoliczności oraz ograniczenia środka przekazu, pomija ona istotne informacje potrzebne przeciętnemu konsumentowi, do podjęcia świadomej decyzji dotyczącej transakcji i tym samym powoduje lub może powodować powzięcie przez tego konsumenta decyzji dotyczącej transakcji, której inaczej by nie podjął. Trybunał stwierdził, że z przepisów dyrektywy 2010/30 i rozporządzenia delegowanego Nr 665/2013 wynika, iż informacji odnośnie warunków, w jakich była mierzona efektywność energetyczna odkurzaczy nie można uznać za istotną dla przeciętnego konsumenta. Trybunał orzekł, że art. 7 dyrektywy 2005/29 należy interpretować w ten sposób, iż okoliczność niedostarczenia konsumentowi informacji dotyczących warunków przeprowadzenia testów, które doprowadziły do klasyfikacji energetycznej wskazanej na etykiecie energetycznej, nie stanowi „zaniechania wprowadzającego w błąd” w rozumieniu tego przepisu. Przez drugie pytanie prejudycjalne sąd odsyłający zmierzał do ustalenia, czy rozporządzenie delegowane Nr 665/2013 w świetle dyrektywy 2010/30 należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwia się ono temu, aby inne etykiety lub symbole, które ponownie wymieniają informacje wskazane już na etykiecie energetycznej, były umieszczane poza etykietą energetyczną? Na podstawie art. 3 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2010/30 umieszczanie m.in. etykiet i symboli poza etykietą energetyczną jest zakazane, jeżeli, po pierwsze, te etykiety lub symbole nie spełniają wymogów dyrektywy lub aktów delegowanych, tzn. w niniejszym przypadku rozporządzenia delegowanego Nr 665/2013, oraz, po drugie, jeżeli to dodanie zagraża wprowadzeniem w błąd ostatecznego użytkownika, lub może wprowadzić nieporozumienie po jego stronie w odniesieniu do zużycia energii, lub innych istotnych zasobów podczas używania urządzenia elektrycznego. Przepis ten uzależnia obowiązywanie takiego zakazu od sprawdzenia spełnienia owego podwójnego warunku. W niniejszej sprawie, ponieważ etykiety lub symbole umieszczone przez BSH na opakowaniach sprzedawanych przez niego odkurzaczy nie zostały przewidziane przez rozporządzenie delegowane Nr 665/2013, TS stwierdził, że muszą one zostać uznane za niespełniające jego wymogów. W związku z tym ich umieszczenie może wprowadzić w błąd ostatecznego konsumenta lub wywołać nieporozumienie po jego stronie w odniesieniu do zużycia energii elektrycznej przez odkurzacz w trakcie jego używania. Trybunał wskazał, że do sądu odsyłającego należy ustalenie w świetle całokształtu istotnych elementów, czy umieszczenie etykiet lub symboli stosowanych przez BSH wiążą się z takim ryzykiem. Z treści art. 3 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2010/30 wynika, że krajowy sąd powinien ściśle stosować kryteria przewidziane w rozporządzeniu delegowanym Nr 665/2013, mające na celu ochronę konsumenta końcowego przed wszelkim ryzykiem wprowadzenia w błąd lub nieporozumienia dotyczącego zużycia energii w trakcie używania danego urządzenia elektrycznego. Ścisłe ich stosowanie jest potwierdzone przez cel ochrony środowiska, do którego realizacji dąży dyrektywa 2010/30. Trybunał orzekł, że rozporządzenie delegowane Nr 665/2013 w świetle art. 3 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2010/30 należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwia się ono temu, aby poza etykietą energetyczną były umieszczane inne etykiety lub symbole ponownie wymieniające informacje wskazane już na tej etykiecie, jeżeli to umieszczenie powoduje powstanie ryzyka wprowadzenia w błąd ostatecznego konsumenta lub wywołania po jego stronie nieporozumienia w zakresie zużycia energii przez dany sprzedawany detalicznie odkurzacz w trakcie jego używania. Weryfikacja powyższego należy do sądu odsyłającego z uwzględnieniem wszystkich mających znaczenie elementów oraz postrzegania przeciętnego, właściwie poinformowanego, dostatecznie uważnego i rozsądnego użytkownika końcowego, z uwzględnieniem czynników społecznych, kulturalnych i językowych. Źródło: www.curia.eu Autorka jest doktorem nauk prawnych, ekspertem ds. prawa gospodarczego, WPiA UKSW w Warszawie Wyrok TS z 25.7.2018 r., Dyson, C-632/16
Trybunał orzekł, że rozporządzenie delegowane Nr 665/2013 sprzeciwia się umieszczaniu dodatkowych etykiet lub symboli na odkurzaczu poza etykietą energetyczną, jeśli może to wprowadzić konsumenta w błąd. Interpretacja ta ma na celu ochronę konsumentów przed dezinformacją dotyczącą zużycia energii. Sprawa ta pokazuje, jak istotne jest przestrzeganie przepisów dotyczących etykietowania produktów związanych z energią.