Nieuczciwe praktyki handlowe

Trybunał orzekł, że rozporządzenie delegowane Nr 665/2013 w świetle art. 3 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2010/30 stanowi, że umieszczenie dodatkowych etykiet lub symboli na odkurzaczu poza etykietą energetyczną może wprowadzić w błąd konsumenta. Sprawa dotyczyła sporu między Dysonem a BSH Home Appliances NV, gdzie Dyson zarzucał BSH nieuczciwe praktyki handlowe. Sąd odsyłający podzielił stanowisko Dysona, że testy z pustym workiem nie odzwierciedlają rzeczywistego zużycia energii przez odkurzacze.

Tematyka: Trybunał, rozporządzenie delegowane Nr 665/2013, dyrektywa 2010/30, etykieta energetyczna, nieuczciwe praktyki handlowe, odkurzacze, Dyson, BSH, testy energetyczne, zużycie energii, konsument

Trybunał orzekł, że rozporządzenie delegowane Nr 665/2013 w świetle art. 3 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2010/30 stanowi, że umieszczenie dodatkowych etykiet lub symboli na odkurzaczu poza etykietą energetyczną może wprowadzić w błąd konsumenta. Sprawa dotyczyła sporu między Dysonem a BSH Home Appliances NV, gdzie Dyson zarzucał BSH nieuczciwe praktyki handlowe. Sąd odsyłający podzielił stanowisko Dysona, że testy z pustym workiem nie odzwierciedlają rzeczywistego zużycia energii przez odkurzacze.

 

Trybunał orzekł, że rozporządzenie delegowane Nr 665/2013 w świetle art. 3 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2010/30
należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwia się ono temu, aby poza etykietą energetyczną były
umieszczane inne etykiety lub symbole ponownie wymieniające informacje wskazane już na tej etykiecie,
jeżeli to umieszczenie powoduje powstanie ryzyka wprowadzenia w błąd ostatecznego konsumenta lub
wywołania po jego stronie nieporozumienia w zakresie zużycia energii przez dany sprzedawany detalicznie
odkurzacz w trakcie jego używania.
Dyson Ltd i Dyson BV (dalej łącznie jako: Dyson) i BSH Home Appliances NV (dalej jako: BSH) oferują na rynku
odkurzacze, które zgodnie z rozporządzeniem delegowanym Komisji (UE) Nr 665/2013 z 3.5.2013 r. uzupełniającego
dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2010/30/UE w odniesieniu do etykietowania energetycznego
odkurzaczy, powinny być opatrzone etykietą dotyczącą klasy energetycznej odkurzaczy, której wzór zamieszczony
został w załączniku II do rozporządzenia delegowanego Nr 665/2013 (dalej jako: etykieta energetyczna) w trakcie ich
sprzedaży. Owa etykieta odzwierciedla wyniki testów, które są przeprowadzane z pustym workiem. Dyson zarzucała
BSH w szczególności, że wprowadził konsumenta w błąd oraz że jest on odpowiedzialny za nieuczciwe praktyki
handlowe. Dyson wniósł pozew do sądu gospodarczego w Antwerpii. Sąd odsyłający w pierwszej kolejności oddalił
zarzut Dysona, zgodnie z którym wskazując klasę energetyczną A na etykietach energetycznych sprzedawanych
przez niego odkurzaczy BSH stosował nieuczciwą praktykę handlową. W rzeczywistości do takiej klasyfikacji
prowadził test z pustym workiem, który został uznany przez sąd odsyłający za jedyny parametr pozwalający na ocenę
rocznej konsumpcji energii przez odkurzacze. Sąd odsyłający podzielił stanowisko Dyson, iż testy przeprowadzone
z pustym workiem nie odpowiadają normalnemu używaniu odkurzacza, oraz że nie pozwalają one na porównanie
urządzeń, jeżeli działają one według odmiennych zasad, tzn. z jednej strony, odkurzaczy, które tak jak odkurzacze
sprzedawane przez BSH, są wyposażone w worek na kurz, który zatykał się w miarę jego używania, co zmusza silnik
do zwiększenia mocy, oraz z drugiej strony, odkurzaczy marki Dyson, które nie są wyposażone w taki worek i których
używanie nie ma żadnego wpływu na moc, jaką silnik ma rozwinąć. Ponadto, sąd odsyłający wskazał, że BSH
postępował jedynie zgodnie z rozporządzeniem delegowanym Nr 665/2013. Rozporządzenie to reguluje w sposób
bardzo szczegółowy wygląd etykiety energetycznej oraz informacje, jakie powinny się na niej znaleźć. Z uwagi na art.
7 ust. 1 i 3 dyrektywy 2005/29/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 11.5.2005 r. dotyczącej nieuczciwych praktyk
handlowych stosowanych przez przedsiębiorstwa wobec konsumentów na rynku wewnętrznym sąd ten uważał, iż
należy zbadać, czy BSH dysponował określoną swobodą co do informacji, które postanowił zamieścić na
sprzedawanych przez niego urządzeniach w zakresie zużywania przez nie energii. Sąd odsyłający wskazywał
również, że poza etykietą energetyczną nakazaną przez rozporządzenie delegowane Nr 665/2013 BSH dodaje na
swoich odkurzaczach inne symbole, w szczególności zieloną etykietę ze wzmianką „Energy A”, wskazującą, że
odkurzacz uzyskał łącznie klasę A pod względem jego skuteczności energetycznej, etykietę pomarańczową ze
wzmianką „AAAA Best rated: A in all classes”, wskazującą, że odkurzacz uzyskał klasę A w skuteczności odkurzania,
tak dywanów, jak i podłóg twardych, oraz w odniesieniu do reemisji kurzu, jak również czarną etykietę
przedstawiającą dywan ze wzmianką „class A Performance”, wskazującą, że odkurzacz osiągnął klasę A w zakresie
odkurzania dywanów. Sąd twierdził, że BSH dostarczył w ten sposób informacji, o których w pełni powiadomił za
pośrednictwem etykiety energetycznej, i rozważał się, czy rozporządzenie delegowane Nr 665/2013 pozwala na taką
praktykę.
Poprzez pierwsze pytanie prejudycjalne sąd odsyłający zmierzał do ustalenia, czy art. 7 dyrektywy 2005/29 należy
interpretować w ten sposób, że stanowi „zaniechanie wprowadzające w błąd” w rozumieniu tego przepisu okoliczność
niedostarczenia konsumentowi informacji dotyczących warunków przeprowadzenia testu, które doprowadziły do
klasyfikacji energetycznej wskazanej na etykiecie?
Przepisy dyrektywy 2005/29 mają na celu ustalenie jednolitych zasad dotyczących nieuczciwych praktyk handlowych
przedsiębiorstw wobec konsumentów w celu przyczynienia się do prawidłowego funkcjonowania rynku wewnętrznego
i zapewnienia wysokiego poziomu ich ochrony (wyrok Canal Digital Danmark, C-611/14, pkt 25). W tym kontekście,
zdaniem TS, okoliczność wskazania na etykiecie energetycznej jedynie informacji wymaganych przez
rozporządzenie delegowane Nr 665/2013 bez doprecyzowania warunków, w jakich była mierzona skuteczność
energetyczna odkurzacza, stanowi „praktykę handlową” w rozumieniu art. 2 lit. d) dyrektywy 2005/29. Trybunał
wskazał, że to pojęcie zostało zdefiniowane za pomocą szczególnie szerokiego sformułowania, ponieważ
przewidziane w ten sposób praktyki powinny, po pierwsze, mieć charakter handlowy, tzn. pochodzić od podmiotów
gospodarczych, oraz po drugie, pozostawać w bezpośrednim związku z promocją, sprzedażą lub dostawą ich
produktów na rzecz konsumentów (wyrok RLvS, C-391/12, pkt 37). Tymczasem dostarczenie informacji dotyczących
skuteczności energetycznej produktu wystawionego na sprzedaż detaliczną lub brak jej dostarczenia, jeżeli ta
informacja pochodzi od podmiotu gospodarczego, stanowi praktykę handlową pozostającą w ścisłym związku ze



sprzedażą tego produktu konsumentom. Rzecznik generalny podkreślił, że bez znaczenia jest to, iż dane informacje
są niekorzystne dla interesów przedsiębiorcy lub że ów przedsiębiorca dostarczył tych informacji w celu
dostosowania się do przepisów rozporządzenia delegowanego Nr 665/2013 (pkt 77 opinii).
Jeżeli chodzi, po pierwsze, o brak zamieszczenia na etykiecie energetycznej informacji dotyczących warunków
przeprowadzenia testu, TS stwierdził, że art. 3 ust. 4 dyrektywy 2005/29 przewiduje, że w przypadku kolizji pomiędzy
przepisami tej dyrektywy i innymi unijnymi przepisami regulującymi szczególne aspekty nieuczciwych praktyk
handlowych, przepisy szczególne mają pierwszeństwo w stosowaniu. W niniejszej sprawie dyrektywa Parlamentu
Europejskiego i Rady 2010/30/UE z 19.5.2010 r. w sprawie wskazania poprzez etykietowanie oraz standardowe
informacje o produkcie, zużycia energii oraz innych zasobów przez produkty związane z energią (dyrektywa został
uchylona od 1.8.2017 r. przez rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1369 z 4.7.2017 r.
ustanawiające ramy etykietowania energetycznego) i rozporządzenie delegowane Nr 665/2013 stanowią unijne
przepisy regulujące szczególne aspekty nieuczciwych praktyk handlowych w rozumieniu art. 3 ust. 4 dyrektywy
2005/29. Podstawowym celem dyrektywy 2010/30 jest nie tylko ochrona środowiska, ale także dostarczenie
prawidłowej, właściwej i porównywalnej informacji dotyczącej zużycia energii na jednolitej etykiecie energetycznej,
która musi zostać zamieszczona przez przedsiębiorcę na towarze wystawionym na sprzedaż detaliczną, jest
elementem ochrony konsumenta. W związku z tym w przypadku kolizji pomiędzy art. 7 dyrektywy 2005/29
a przepisami dyrektywy 2010/30 i rozporządzenia delegowanego Nr 665/3013, te ostatnie z wymienionych przepisów
powinny być stosowane zgodnie z art. 3 ust. 4 dyrektywy 2005/29. W tym zakresie TS stwierdził, że przepisy
dyrektywy 2010/30 i rozporządzenia delegowanego Nr 665/2013 należy interpretować w ten sposób, że żadna
informacja dotycząca warunków, w jakich mierzona była efektywność energetyczna odkurzaczy, nie może zostać
dodana do etykiety energetycznej. W motywie 8 dyrektywy 2010/30 sprecyzowano, że konieczne jest wprowadzenie
jednolitej etykiety energetycznej dla wszystkich towarów tego samego rodzaju. Cel ujednolicenia został wdrożony
przez art. 1 ust. 1, art. 4 i 10 ust. 4 lit. d) i g) tej dyrektywy. Na podstawie tych przepisów ta dyrektywa ustanawia
ramy dla harmonizacji przepisów krajowych dotyczących w szczególności informowania końcowych użytkowników
odnośnie do zużycia energii, w drodze etykietowania i ujednoliconych informacji oraz zobowiązuje państwa
członkowskie do zapewnienia informowania o konsumpcji energii elektrycznej w trakcie korzystania z urządzeń za
pomocą etykiety, której wzór i szczególna treść powinny zostać określone w drodze aktu delegowanego, tzn.
w odniesieniu do odkurzaczy, przez rozporządzenie delegowane Nr 665/2013. Trybunał wskazał, że zgodnie
z motywem 8 i art. 10 dyrektywy 2010/30 ujednolicenie wzoru i informacji zawartych na etykiecie energetycznej,
podobnie jak jej prosty i zwięzły charakter, mają na celu umożliwić lepszą czytelność i lepszą porównywalność
zawartych na niej informacji na korzyść końcowego użytkownika. Wzór i treść etykiety dla odkurzaczy zostały
szczegółowo określone w załączniku II do rozporządzenia delegowanego Nr 665/2013. Uregulowano w nim również
odstępstwa od tego wzoru, tzn. można dodać do niej jedynie oznakowanie ekologiczne UE, jeżeli dany model
odkurzacza uzyskał takie oznakowanie. Na podstawie powyższego TS stwierdził, że nie jest zgodne z przepisami
rozporządzenia delegowanego Nr 665/2013, interpretowanego w świetle dyrektywy 2010/30, aby inne informacje niż,
w odpowiednim przypadku, kopia oznakowania ekologicznego UE były dodawane do etykiety energetycznej. Z tego
zakazu wynika, że na podstawie art. 3 ust. 4 dyrektywy 2005/29 art. 7 tej dyrektywy nie ma zastosowania w sytuacji
braku zamieszczenia na etykiecie energetycznej informacji dotyczących warunków przeprowadzenia testów
efektywności energetycznej odkurzaczy.
Odnosząc się do braku – w innych miejscach niż na etykiecie energetycznej – informacji dotyczących warunków
przeprowadzenia testów, TS podniósł, że zgodnie z art. 7 ust. 1 dyrektywy 2005/29 praktykę handlową uznaje się za
wprowadzającą w błąd, jeżeli w konkretnym przypadku, biorąc pod uwagę wszystkie jej cechy i okoliczności oraz
ograniczenia środka przekazu, pomija ona istotne informacje potrzebne przeciętnemu konsumentowi, do podjęcia
świadomej decyzji dotyczącej transakcji i tym samym powoduje lub może powodować powzięcie przez tego
konsumenta decyzji dotyczącej transakcji, której inaczej by nie podjął. Trybunał stwierdził, że z przepisów dyrektywy
2010/30 i rozporządzenia delegowanego Nr 665/2013 wynika, iż informacji odnośnie warunków, w jakich była
mierzona efektywność energetyczna odkurzaczy nie można uznać za istotną dla przeciętnego konsumenta.
Trybunał orzekł, że art. 7 dyrektywy 2005/29 należy interpretować w ten sposób, iż okoliczność niedostarczenia
konsumentowi informacji dotyczących warunków przeprowadzenia testów, które doprowadziły do klasyfikacji
energetycznej wskazanej na etykiecie energetycznej, nie stanowi „zaniechania wprowadzającego w błąd”
w rozumieniu tego przepisu.
Przez drugie pytanie prejudycjalne sąd odsyłający zmierzał do ustalenia, czy rozporządzenie delegowane Nr
665/2013 w świetle dyrektywy 2010/30 należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwia się ono temu, aby inne
etykiety lub symbole, które ponownie wymieniają informacje wskazane już na etykiecie energetycznej, były
umieszczane poza etykietą energetyczną?
Na podstawie art. 3 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2010/30 umieszczanie m.in. etykiet i symboli poza etykietą energetyczną
jest zakazane, jeżeli, po pierwsze, te etykiety lub symbole nie spełniają wymogów dyrektywy lub aktów
delegowanych, tzn. w niniejszym przypadku rozporządzenia delegowanego Nr 665/2013, oraz, po drugie, jeżeli to
dodanie zagraża wprowadzeniem w błąd ostatecznego użytkownika, lub może wprowadzić nieporozumienie po jego



stronie w odniesieniu do zużycia energii, lub innych istotnych zasobów podczas używania urządzenia elektrycznego.
Przepis ten uzależnia obowiązywanie takiego zakazu od sprawdzenia spełnienia owego podwójnego warunku.
W niniejszej sprawie, ponieważ etykiety lub symbole umieszczone przez BSH na opakowaniach sprzedawanych
przez niego odkurzaczy nie zostały przewidziane przez rozporządzenie delegowane Nr 665/2013, TS stwierdził, że
muszą one zostać uznane za niespełniające jego wymogów. W związku z tym ich umieszczenie może wprowadzić
w błąd ostatecznego konsumenta lub wywołać nieporozumienie po jego stronie w odniesieniu do zużycia energii
elektrycznej przez odkurzacz w trakcie jego używania. Trybunał wskazał, że do sądu odsyłającego należy ustalenie
w świetle całokształtu istotnych elementów, czy umieszczenie etykiet lub symboli stosowanych przez BSH wiążą się
z takim ryzykiem.
Z treści art. 3 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2010/30 wynika, że krajowy sąd powinien ściśle stosować kryteria przewidziane
w rozporządzeniu delegowanym Nr 665/2013, mające na celu ochronę konsumenta końcowego przed wszelkim
ryzykiem wprowadzenia w błąd lub nieporozumienia dotyczącego zużycia energii w trakcie używania danego
urządzenia elektrycznego. Ścisłe ich stosowanie jest potwierdzone przez cel ochrony środowiska, do którego
realizacji dąży dyrektywa 2010/30.
Trybunał orzekł, że rozporządzenie delegowane Nr 665/2013 w świetle art. 3 ust. 1 lit. b) dyrektywy 2010/30
należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwia się ono temu, aby poza etykietą energetyczną były
umieszczane inne etykiety lub symbole ponownie wymieniające informacje wskazane już na tej etykiecie,
jeżeli to umieszczenie powoduje powstanie ryzyka wprowadzenia w błąd ostatecznego konsumenta lub
wywołania po jego stronie nieporozumienia w zakresie zużycia energii przez dany sprzedawany detalicznie
odkurzacz w trakcie jego używania. Weryfikacja powyższego należy do sądu odsyłającego z uwzględnieniem
wszystkich mających znaczenie elementów oraz postrzegania przeciętnego, właściwie poinformowanego,
dostatecznie uważnego i rozsądnego użytkownika końcowego, z uwzględnieniem czynników społecznych,
kulturalnych i językowych.
Źródło: www.curia.eu
Autorka jest doktorem nauk prawnych, ekspertem ds. prawa gospodarczego, WPiA UKSW w Warszawie
Wyrok TS z 25.7.2018 r., Dyson, C-632/16







 

Trybunał orzekł, że rozporządzenie delegowane Nr 665/2013 sprzeciwia się umieszczaniu dodatkowych etykiet lub symboli na odkurzaczu poza etykietą energetyczną, jeśli może to wprowadzić konsumenta w błąd. Interpretacja ta ma na celu ochronę konsumentów przed dezinformacją dotyczącą zużycia energii. Sprawa ta pokazuje, jak istotne jest przestrzeganie przepisów dotyczących etykietowania produktów związanych z energią.