Sprzedaż książek własnego autorstwa ze zryczałtowanym podatkiem dochodowym

Podatnik sprzedający książki własnego autorstwa może rozliczać uzyskany przychód zgodnie z zryczałtowanym podatkiem dochodowym. Naczelny Sąd Administracyjny wyjaśnił, że sprzedaż książki nie oznacza przekazania autorskich praw majątkowych do utworu. A.B. wybrał 3% stawkę podatku, lecz organ podatkowy uznał, że powinna być 5,5%. Po kontroli złożył korektę zeznania, jednak organ interpretacyjny uznał, że przychody z książek należy zaliczyć do przychodów z praw majątkowych.

Tematyka: książki, autorstwo, zryczałtowany podatek dochodowy, Naczelny Sąd Administracyjny, interpretacja podatkowa, prawo autorskie, działalność gospodarcza

Podatnik zlecając drukowanie książki własnego autorstwa i je sprzedając uzyskuje przychód, który może być
rozliczany w ramach zryczałtowanego podatku dochodowego. Sprzedaż egzemplarza utworu nie powoduje
przejścia autorskich praw majątkowych do tego utworu – wyjaśnił Naczelny Sąd Administracyjny.
Stan faktyczny
A.B. prowadząc pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży książek własnego autorstwa, jako formę
opodatkowania wybrał zryczałtowany podatek dochodowy stosując stawkę 3%. Gdy w trakcie kontroli podatkowej
organ stwierdził, że przychód ten podlega opodatkowaniu według stawki 5,5%, A.B. złożył korektę zeznania
podatkowego uwzględniając ustalenia zawarte w protokole kontroli. Jednocześnie jednak zwrócił się o udzielnie
interpretacji przepisów prawa podatkowego wskazując, że zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. b ustawy z 20.11.1998 r.
o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (t.j.: Dz.U.
z 2019 r., poz. 43; dalej jako: RyczałtU), powinna być zastosowana 3% stawka zryczałtowanego podatku. Organ
interpretacyjny stwierdził, że przychody ze sprzedaży książki własnego autorstwa należy zaliczyć do przychodów ze
źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 7 w zw. z art. 18 ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób
fizycznych (t.j.: Dz.U. z 2018 r., poz. 1509; dalej jako: PDOFizU), tj. do przychodów z praw majątkowych. W związku
z powyższym uznał, że brak jest podstaw do zakwalifikowania uzyskanego przez A.B. przychodu do źródła, o którym
mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 PDOFizU, tj. do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej, oraz
opodatkowania osiągniętych przychodów 3% zryczałtowanym podatkiem dochodowym.
Podatnik nie zaskarżył powyższej interpretacji, jak również nie złożył zeznania podatkowego i nie opodatkował
uzyskanych dochodów zgodnie z art. 27 ust. 1 PDOFizU. Zwrócił się natomiast do Naczelnika Urzędu Skarbowego
w W. o określenie wysokości podatku dochodowego zgodnie ze stanowiskiem Ministra Finansów zawartym
w interpretacji indywidualnej w celu uregulowania zobowiązania wobec Skarbu Państwa. Organ podatkowy określił
A.B. zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych w wysokości ponad 11,9 tys. zł. W odwołaniu od
powyższej decyzji A.B. dowodził, że stanowisko w niej wyrażone pozostaje w sprzeczności z ogólnie rozumianym
ustrojem gospodarczym Polski, a w szczególności z przepisami regulującymi kwestie praw autorskich i Konstytucją
RP gwarantującą swobodę w dysponowaniu własnym majątkiem i swobodę prowadzenia działalności gospodarczej.
Skarżący podniósł, że organ do określenia wysokości zobowiązania podatkowego z tytułu odpłatnego zbycia praw
majątkowych wykorzystał faktury dokumentujące działalność wydawniczą, które to faktury są dowodem odsprzedaży
drukowanych książek, zakupionych wcześniej od drukarza, na zakup których podatnik ma dokumenty w postaci
faktur VAT wystawionych przez ich producenta.
Dyrektor Izby Skarbowej w W. utrzymał w mocy decyzję uznając, że przychód ze sprzedaży książek własnego
autorstwa, sprzedaży plików elektronicznych (e-booków) oraz z praw autorskich należy zakwalifikować do
źródła przychodu określonego w art. 10 ust. 1 pkt 7 PDOFizU. Organ nie zgodził się z twierdzeniem podatnika, że
dokonuje on zakupu od drukarza gotowych książek, a jego działalność sprowadza się jedynie do sprzedaży danego
towaru. A.B. cały czas pozostaje autorem zbywanych książek, ponieważ nie dokonuje przeniesienia na drukarza
jakichkolwiek praw autorskich majątkowych, których przeniesienie wymaga pod rygorem nieważności formy pisemnej
‒ art. 53 ustawy z 4.2.1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j.: Dz.U. z 2018 r., poz. 1191; dalej jako:
PrAut). Podatnik nie kupuje od drukarza książek, tylko płaci za usługę drukarską, pozostając cały czas ich autorem.
Z uzasadnienia WSA i NSA
A.B. wniósł skargę dowodząc, że prowadzona przez niego działalność spełnia kryteria określone w art. 10 ust. 1 pkt 3
PDOFizU, czyli jest pozarolniczą działalnością gospodarczą. Stwierdził, że jego działalność powinna być
opodatkowana według zasad zawartych w art. 12 ust. 1 pkt 5b RyczałtU ‒ ryczałt od przychodów
ewidencjonowanych wynosi 3% z działalności usługowej w zakresie handlu.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił zaskarżoną decyzję. Zgodnie z art. 5a pkt 6 PDOFizU,
działalnością gospodarczą w obszarze podatku dochodowego od osób fizycznych jest działalność zarobkowa,
wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły, prowadzona we własnym imieniu i na własny lub cudzy rachunek,
jeżeli przychody z takiej działalności nie zostały przez ww. ustawę podatkową zaliczone do przychodów ze źródeł
przychodów wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4‒9 PDOFizU. Zdaniem Sądu, prowadzona przez A.B.
działalność spełnia kryteria działalności gospodarczej w wyżej wskazanym znaczeniu. Podatnik prowadzi ją we
własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły od 20 lat, ponosi ryzyko co do
rezultatu prowadzonej działalności.

Sąd podkreślił, że z ustalonego przez organy podatkowe stanu faktycznego, nie wynika, iż skarżący uzyskuje
przychód z praw majątkowych. Aby zaś można było mówić o przychodach z tytułu praw autorskich lub praw
pokrewnych albo rozporządzania tymi prawami, konieczne jest wystąpienie przedmiotu praw majątkowych
w postaci utworu lub artystycznego wykonania, zaś osiągnięty dochód musi być bezpośrednio związany
z rozporządzeniem lub korzystaniem z określonych praw własności intelektualnej. Skarżący nie uzyskiwał zaś
przychodu ani z autorskich praw majątkowych, ani z odpłatnego zbycia tych praw. A.B. sprzedawał książki własnego
autorstwa, ale nie zawierał umów przenoszących autorskie prawa majątkowe, ani nie zawierał umów licencyjnych.
Zgodnie z art. 52 PrAut, jeżeli umowa nie stanowi inaczej, przeniesienie własności egzemplarza utworu nie powoduje
przejścia autorskich praw majątkowych do utworu. O sprzedaży autorskich praw majątkowych można by mówić tylko
wówczas, gdyby organy podatkowe wykazały, że skarżący przenosił autorskie prawa majątkowe zawierając umowy
rozporządzające w tym zakresie lub zawierał umowy licencyjne uprawniające kontrahenta do korzystania z jego
dzieła na wszystkich czy tylko na niektórych polach eksploatacji. Okoliczność zaś, że skarżący był autorem książek,
które sprzedawał, sama w sobie nie zaświadcza o uzyskaniu przychodu z autorskich praw majątkowych.
Jednocześnie Sąd wyjaśnił, że mógł orzec o wysokości stawki podatkowej, ponieważ organ przyjmując błędne
założenie, iż uzyskiwany przez skarżącego przychód stanowi źródło przychodów wskazane w art. 10 ust. 1 pkt 7
PDOFizU, nie poddał ocenie prawidłowości stosowanej przez A.B. formy opodatkowania w postaci ryczałtu od
przychodów ewidencjonowanych oraz nie wyraził własnego stanowiska odnośnie do wysokości stawki podatkowej.
Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną organu. W uzasadnieniu wyroku wyjaśniono, że
jeżeli twórca przenosi na nabywcę własność egzemplarza utworu, który został wytworzony bez przeniesienia
na osobę trzecią autorskich praw majątkowych, twórca ten nie przenosi na nabywcę swoich praw
majątkowych, a więc nie rozporządza nimi. W konsekwencji uzyskane w ten sposób przychody nie mogą być
uznane za przychody z autorskich praw majątkowych, a więc kwalifikowane do źródła przychodów w postaci
praw majątkowych w rozumieniu art. 18 oraz art. 10 ust. 1 pkt 7 PDOFizU. Jest to sytuacja odmienna od tej,
w której wydawcą (producentem egzemplarza utworu) nie jest jego twórca, ale osoba trzecia, na rzecz której twórca
rozporządził swoimi majątkowymi prawami autorskimi, upoważniając ją do wytwarzania egzemplarzy utworu.
Natomiast połączenie ról twórcy i wydawcy powoduje sytuację, w której wydawca nie musi nabywać praw autorskich
do wydawanego utworu, gdyż już je posiada jako jego twórca. Tytułem do uzyskania przychodów nie jest, więc
rozporządzenie prawami autorskimi, ale działalność wydawnicza, w tym handel egzemplarzami utworu.
W ocenie NSA, działalność skarżącego spełnia wszystkie pozostałe warunki działalności gospodarczej,
wymienione w art. 5a pkt 6 PDOFizU (i w rezultacie uzyskane z niej przychody winny być podatkowo
kwalifikowane do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3 PDOFizU), a nie
do przychodów z praw majątkowych (art. 10 ust. 1 pkt 7 PDOFizU).
Wyrok NSA z 9.1.2019 r., II FSK 65/17

W wyniku sporu podatkowego organy orzekły, że sprzedaż książek nie generuje przychodów z autorskich praw majątkowych. NSA oddalił skargę kasacyjną, uzasadniając, że działalność A.B. nie kwalifikuje się do źródła przychodów z praw majątkowych, a należy do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.