Nowe regulacje dotyczące zarządu sukcesyjnego

Ustawa z 31.7.2019 r. wprowadziła nowe regulacje dotyczące zarządu sukcesyjnego przedsiębiorstwa osoby fizycznej. Nowe przepisy określają m.in. zasady zarządzania przedsiębiorstwem po śmierci przedsiębiorcy, reprezentacji dziecka i osoby pod opieką oraz decyzje związane z zbyciem przedsiębiorstwa. Zmiany weszły w życie 1.1.2020 r.

Tematyka: zarząd sukcesyjny, przedsiębiorstwo, sukcesja, regulacje, nabywca, koncesje, zezwolenia, zmiany, decyzje, 1.1.2020

Ustawa z dnia 31.7.2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych (Dz.U.
z 2019 r. poz. 1495), wprowadziła szereg zmian do ustawy z dnia 5.7.2018 r. o zarządzie sukcesyjnym
przedsiębiorstwem osoby fizycznej (Dz.U. z 2018 r. poz. 1629), obecnie „ustawy o zarządzie sukcesyjnym
przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw", dalej:
„Ustawa”.
Zakres regulacji Ustawy
Na nowo określony został zakres regulacji Ustawy. Obecnie, obejmuje on zasady:
1) tymczasowego zarządzania przedsiębiorstwem po śmierci przedsiębiorcy, który we własnym imieniu wykonywał
działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, dalej:
„CEIDG” oraz kontynuowania działalności gospodarczej wykonywanej z wykorzystaniem tego przedsiębiorstwa;
2) zarządu spadkiem w zakresie tymczasowego wykonywania praw z udziału w przedsiębiorstwie małżonka
przedsiębiorcy, wykonującego we własnym imieniu działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG, po
śmierci tego małżonka;
3) przejęcia koncesji, zezwoleń, licencji oraz pozwoleń, wydanych wobec przedsiębiorcy, wykonującego we własnym
imieniu działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG, w formie decyzji organu administracji publicznej,
związanych z wykonywaną przez niego działalnością gospodarczą.
Reprezentacja dziecka oraz osoby pozostającej pod opieką
Obecna treść art. 12 ust. 5 Ustawy, precyzuje zasady powoływania zarządcy sukcesyjnego albo wyrażenia zgody na
powołanie zarządcy sukcesyjnego przez przedstawiciela ustawowego osoby, która nie ma zdolności do czynności
prawnych albo której zdolność do czynności prawnych jest ograniczona. Przy czynnościach, o których mowa
w zdaniu poprzedzającym, dziecko pozostające pod władzą rodzicielską może być reprezentowane przez
rodzica, a osoba pozostająca pod opieką – przez opiekuna. Nie mają w przedmiotowej sytuacji ograniczenia
w reprezentacji dziecka przez rodzica i opiekuna określone w art. 98 § 2 oraz art. 159 § 1 ustawy z dnia
25.2.1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2017 r. poz. 682, z 2018 r. poz. 950 oraz z 2019 r. poz. 303
i 1146).
Decyzje związane z przedsiębiorstwem – zbycie przedsiębiorstwa
Stosownie do zapisów art. 45a Ustawy, w sytuacji gdy odrębne przepisy nie regulują tej kwestii, w przypadku zbycia
przedsiębiorstwa Ustawa znajduje zastosowanie do decyzji związanych z przedsiębiorstwem, z wyłączeniem
przypadków, gdy:
1) zgodnie z odrębnymi przepisami decyzja może zostać wydana wyłącznie wobec osoby fizycznej;
2) prawa i obowiązki wynikające z decyzji przechodzą z mocy prawa na nabywcę przedsiębiorstwa, przy czym jako
nabywcę przedsiębiorstwa ustawa określa p rzedsiębiorcę, który na podstawie umowy nabył
przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 ustawy z dnia 23.4.1964 r. - Kodeks cywilny w całości, dalej: „KC”,w
tym osoba prawna albo jednostka organizacyjna, o której mowa w art. 331 § 1 KC, do której wniesiono
przedsiębiorstwo tytułem wkładu, jeżeli nabycie przedsiębiorstwa nastąpiło bezpośrednio od:
1. przedsiębiorcy wykonującego we własnym imieniu działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG;
2. przedsiębiorcy wykonującego we własnym imieniu działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG i jego
małżonka;
3. przedsiębiorców będących wspólnikami spółki cywilnej.
Nabywca przedsiębiorstwa może złożyć do organu administracji publicznej, który wydał decyzję związaną
z przedsiębiorstwem, wniosek o przeniesienie na niego tej decyzji w terminie trzech miesięcy od dnia nabycia
przedsiębiorstwa. Organ przenosi decyzję związaną z przedsiębiorstwem na nabywcę przedsiębiorstwa przez
dokonanie zmiany decyzji związanej z przedsiębiorstwem w zakresie jej adresata, jeżeli:
1. są spełnione warunki do uzyskania tej decyzji, określone w odrębnych przepisach;
2. nabywca przedsiębiorstwa przedłoży dokumenty potwierdzające spełnienie warunków, o których mowa w pkt 1;

3. nabywca przedsiębiorstwa oświadczy, że przyjmuje wszystkie warunki zawarte w tej decyzji i zobowiązuje się do
wykonania związanych z nią obowiązków;
4. nabywca przedsiębiorstwa przedłoży pisemną zgodę pozostałych nabywców przedsiębiorstwa na przeniesienie
na niego decyzji związanej z przedsiębiorstwem – w przypadku gdy przedsiębiorstwo nabyło kilka osób (art. 45c
Ustawy).
Decyzja związana z przedsiębiorstwem wygasa z upływem trzech miesięcy od dnia nabycia przedsiębiorstwa
przez nabywcę przedsiębiorstwa, chyba że przed tym dniem został złożony ww. wniosek. Jednocześnie,
nabywca przedsiębiorstwa jest obowiązany wykonać związane z decyzją obowiązki, których termin wykonania
upłynął w okresie od dnia nabycia przedsiębiorstwa do dnia złożenia wniosku o przeniesienie na niego decyzji,
niezwłocznie po dniu, w którym decyzja o przeniesieniu na niego decyzji związanej z przedsiębiorstwem stała się
ostateczna.
Tymczasowy przedstawiciel
Zmiana Ustawy wprowadziła nową instytucję tymczasowego przedstawiciela, który może wykonywać zarząd
spadkiem w zakresie praw z udziału małżonka przedsiębiorcy w przedsiębiorstwie. Ustanowienie tymczasowego
przedstawiciela możliwe jest, jeżeli w chwili śmierci małżonka przedsiębiorcy wpisanego do CEIDG,
przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 KC stanowiło w całości mienie przedsiębiorcy i jego małżonka
niebędącego przedsiębiorcą wpisanym do CEIDG.
Tymczasowy przedstawiciel wykonuje prawa z udziału małżonka w przedsiębiorstwie. Powinien on zarządzać
majątkiem spadkowym w zakresie praw z udziału małżonka przedsiębiorcy w przedsiębiorstwie, spłacić długi
spadkowe, a następnie wydać spadkobiercom majątek spadkowy zgodnie z wolą spadkodawcy i z ustawą,
a w każdym razie niezwłocznie po dokonaniu działu spadku. Ponadto, jeżeli został ustanowiony tymczasowy
przedstawiciel w zakresie udziału małżonka w przedsiębiorstwie, zarząd spadkiem sprawowany przez kuratora
spadku nie obejmuje tego udziału.
Tymczasowego przedstawiciela można powołać także do sprawowania zarządu przedmiotem zapisu
windykacyjnego, do chwili objęcia we władanie tego przedmiotu przez osobę, na której rzecz uczyniono zapis
windykacyjny.
Zmiany weszły w życie 1.1.2020 r.
Wprowadzone zmiany ustawy mogą znacząco ułatwić nabywcom przedsiębiorstwa przeniesienie koncesji i zezwoleń
po śmierci przedsiębiorcy. W konsekwencji, łatwiejsze stanie się zapewnienie ciągłości działalności przedsiębiorstwa.

Nowe przepisy ułatwią nabywcom przedsiębiorstwa przeniesienie koncesji i zezwoleń po śmierci przedsiębiorcy, co przyczyni się do zapewnienia ciągłości działalności. Wprowadzone zmiany mają na celu usprawnienie procesu zarządzania sukcesyjnego przedsiębiorstwem osoby fizycznej.