Ulgi w ZUS w ramach tarczy antykryzysowej
Tarcza antykryzysowa wprowadzona regulacjami ustawy z 31.3.2020 r. przewiduje ulgi w składkach ZUS dla przedsiębiorców w związku z pandemią COVID-19. Małe podmioty mogą liczyć na całkowite zwolnienie z obciążeń, natomiast więksi podatnicy mają możliwość odroczenia płatności. Ustawa gwarantuje również rezygnację z uiszczania opłaty prolongacyjnej.
Tematyka: Tarcza antykryzysowa, ulgi ZUS, składki ZUS, zwolnienie z obciążeń, odroczenie płatności, opłata prolongacyjna, kryteria podmiotowe, wniosek do ZUS, dokumentacja ZUS
Tarcza antykryzysowa wprowadzona regulacjami ustawy z 31.3.2020 r. przewiduje ulgi w składkach ZUS dla przedsiębiorców w związku z pandemią COVID-19. Małe podmioty mogą liczyć na całkowite zwolnienie z obciążeń, natomiast więksi podatnicy mają możliwość odroczenia płatności. Ustawa gwarantuje również rezygnację z uiszczania opłaty prolongacyjnej.
Tarcza antykryzysowa wprowadzona regulacjami ustawy z 31.3.2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 568, dalej jako: ZmKoronawirusU20) przewiduje pewne rozwiązania dla prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą celem uśmierzenia dotkliwych skutków ekonomicznych pandemii. • Jedną z prób wzmocnienia gospodarczego przedsiębiorcy jest wprowadzenie udogodnień w zapłacie składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne. • Ustawodawca rozgraniczył ulgi z tytułu składek na ZUS ponoszone przez najmniejsze podmioty niezatrudniające więcej niż 10 ubezpieczonych, jak i firmy przekraczające ten pułap - o ile w pierwszym przypadku przedsiębiorcy są uprawnieni do całkowitego zwolnienia z obciążeń przez okres 3 miesięcy, o tyle więksi podatnicy zostali uprzywilejowani w zakresie możliwości stosowania odroczenia w termiach płatności, czy rozłożenia należności na raty. • Ustawa nowelizująca gwarantuje rezygnację z uiszczania opłaty prolongacyjnej. Zakres zwolnienia z ZUS dla „małych podmiotów” Pakiet osłonowy, który ma zapobiec utracie płynności finansowej firm opiera się m.in. na ulgach w zapłacie składek na rzecz ZUS. W myśl art. 31zo KoronawirusU przedsiębiorcy mogą skorzystać ze zwolnienia w uiszczaniu nieopłaconych należności na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych, za okres od 1.3.2020 r. do 31.5.2020 r. – zwolnienie dotyczy zatem okresu 3 – miesięcznego i obejmuje składki przedsiębiorcy oraz składki osób u niego zatrudnionych. Wskazać przy tym należy, że zarówno pracodawca, jak i osoby, które zatrudnia zachowują prawo do świadczeń zdrowotnych i z ubezpieczeń społecznych za okres zwolnienia ze składek. Płatnik składek, który jest przedsiębiorcą i z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej uiszcza składki wyłącznie na własne ubezpieczenie społeczne lub zdrowotne, zwolniony jest z obowiązku opłacenia nieopłaconych należności z tytułu składek na jego obowiązkowe ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz wypadkowe, dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy, należne za analogiczny okres od 1.3.2020 r. do 31.5.2020 r. W przypadku osoby prowadzącej pozarolniczą działalność, osoby z nią współpracującej i osoby duchownej zwolnieniu z obowiązku opłacania podlegają należności z tytułu składek ustalone od obowiązującej ją najniższej podstawy wymiaru tych składek. Tożsama zasada odnosi się do osoby wykonującej pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia, innej umowy o świadczenie usług i osoby z nią współpracującej, dla której podstawę wymiaru składek stanowi zadeklarowana kwota. Za osoby zatrudnione zwolnieniem objęta jest całość składek. Kryteria podmiotowe ulgi na ZUS Warunkiem skorzystania z udogodnienia jest to, by nim zainteresowany podmiot prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą przed 1.2.2020 r. i opłacał składki na własne ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenie zdrowotne, a przychód z jego działalności w rozumieniu przepisów ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1387) uzyskany w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek nie był wyższy niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r. Może skorzystać z ulgi również ten przedsiębiorca, który był płatnikiem składek przed tą datą i zgłosił do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 ubezpieczonych na 29.2.2020 r., a zatem opłacał składki za inne osoby wskutek zatrudniania pracowników lub zleceniobiorców, o ile zostanie to wykazane w deklaracjach rozliczeniowych złożonych za ten okres. Przy obliczaniu limitu zatrudnionych tj. 9 osób uwzględnia się zarówno zainteresowany zwolnieniem podmiot tj. przedsiębiorcę, jak również podlegających mu pracowników oraz zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia. Odrębną kategorię stanowią osoby duchowne – również ta grupa może skutecznie wnioskować o zwolnienie. Wymaga dokumentacja – warunki formalne By ubiegać się o zwolnienie, koniecznym jest złożenie bezpłatnego wniosku w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych do 30.6.2020 r. Wniosek o zwolnienie z opłacania składek może być złożony w formie dokumentu papierowego albo elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym, za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. W myśl art. 31zp ust. 1 KoronawirusU wniosek o zwolnienie z opłacania składek musi zawierać: • dane płatnika składek: imię i nazwisko, nazwę skróconą, numer NIP i REGON, a jeżeli płatnikowi składek nie nadano tych numerów lub jednego z nich - numer PESEL lub serię i numer dowodu osobistego albo paszportu, adres do korespondencji; • oświadczenie płatnika składek potwierdzające uzyskanie, w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek o zwolnienie z opłacania składek przychodu z działalności nie wyższego niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r.; • inne informacje niezbędne do umorzenia składek; • podpis wnioskodawcy. Przedsiębiorca zobligowany jest dołączyć do wniosku dokumenty rozliczeniowe za okres marzec–maj 2020 r., chyba że zgodnie z przepisami jest zwolniony z obowiązku ich składania. Na podstawie deklaracji rozliczeniowych lub imiennych raportów miesięcznych za okres marzec - maj 2020 r. (które również muszą być złożone do 30.6.2020 r.) będzie bowiem następowało wyliczenie wartości składek podlegających zwolnieniu. Terminem dla ZUS do przekazania informacji o zwolnieniu jest upływ 30 dni od złożenia deklaracji rozliczeniowej lub imiennego raportu za ostatni miesiąc podlegający zwolnieniu. W przypadku braku obowiązku składania tych dokumentów – ZUS powinien uczynić to w terminie 30 dni od terminu zapłaty składki za ostatni miesiąc wskazany we wniosku o zwolnienie. Zwolnienie z ZUS a większe firmy Większe firmy nie podlegają zwolnieniu ze składek na ZUS, są jednak uprawnione do ubiegania się o odroczenie terminu płatności składek na ZUS bądź rozłożenia należności na raty, po uprzednim wypełnieniu stosownego wniosku, bezpłatnego. Procedura jego złożenia jest analogiczna, jak w powyższym przypadku tj. dla małych przedsiębiorców. Wniosek należy złożyć w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii albo w okresie 30 dni następujących po ich odwołaniu. Ulga dotyczy składek należnych za okres od 1.1.2020 r. Opłata prolongacyjna Warto zaznaczyć, że na gruncie ustawy z 13.10.1998 r. o ubezpieczeniach społecznych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 266) w razie odroczenia terminu płatności lub rozłożenia na raty należności z tytułu składek nie nalicza się opłaty prolongacyjnej. W sytuacji, gdy przedsiębiorcy przejawiający trudność w skutecznym odprowadzeniu składek należnych za okres od 1.2020 r. zawrą umowę o odroczenie terminu płatności świadczenia pieniężnego lub rozłożenia wymaganej należności na raty, ZUS nie naliczy zarówno odsetek za zwłokę począwszy od następnego dnia po dniu wpływu wniosku o udzielenie ulg, jak również opłaty prolongacyjnej.
Aby skorzystać z ulg w ZUS, przedsiębiorcy muszą spełnić określone kryteria podmiotowe, takie jak prowadzenie działalności przed 1.2.2020 r. i limit zatrudnionych pracowników. Konieczne jest złożenie wniosku do ZUS do 30.6.2020 r. oraz przedstawienie dokumentów rozliczeniowych.