Tarcza antykryzysowa: świadczenie na rzecz ochrony miejsc pracy

Spadek obrotów gospodarczych w związku z epidemią skłonił przedsiębiorców do ogłaszania przestojów lub obniżania wymiaru czasu pracy. Dofinansowanie z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych ma na celu wspieranie miejsc pracy w trudnych czasach recesji i kryzysu. Ustawa przewiduje wsparcie finansowe dla pracodawców zatrudniających pracowników na podstawie różnych rodzajów umów, mających trudności finansowe związane z pandemią COVID-19.

Tematyka: Tarcza antykryzysowa, świadczenie, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, ochrona miejsc pracy, COVID-19, przestój ekonomiczny, obniżony wymiar czasu pracy, dofinansowanie, porozumienie pracodawca-pracownicy

Spadek obrotów gospodarczych w związku z epidemią był u przedsiębiorcy na tyle znaczący, że po
spełnieniu przesłanek ustawowych, zdecydował się on ogłosić przestój lub obniżyć wymiar czasu pracy.
Mimo recesji, przedsiębiorca wciąż zatrudnianiający pracowników, ma obowiązek wypłaty im wynagrodzeń –
w obliczu realnie trwającego krachu finansowego i związanych z tym opóźnień, zatorów płatniczych, blokady
faktycznej działalności, odpowiedzią na jego bolączkę, w tym trudność w utrzymaniu płynności wypłat, ma
być dofinansowanie z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych – może on pozyskać środki po
uprzednim zwróceniu się z wnioskiem o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy – stanowi
o tym dodany ustawą zmieniającą art. 15g ust. 1 do ustawy z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach
związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz
wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2020 r. poz. 374 dale jako:
KoronawirusU).
• Wsparcie pracodawcy zostało przewidziane na okres 3 miesięcy i może stanowić kwotę miesięczną odpowiadającą
wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę w przypadku ogłoszenia przestoju lub 40% przeciętnego
miesięcznego wynagrodzenia, jeśli pracodawca zdecydował się na obniżenie swoim podwładnym wymiaru czasu
pracy.
• Normy weszły w życie 31.3.2020 r., określając szczegółowo tryb i warunki ubiegania się o należność pieniężną
z funduszu.
Wsparcie nie tylko na rzecz pracownika
Ustawa rozszerza pojęcia pracownika – wynagrodzenie w części finansowane z budżetu, należy uregulować nie tylko
względem pozostających z pracodawcą w stosunku pracy, ale także odpowiednio zatrudnionym na podstawie umowy
o pracę nakładczą lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy
dotyczące zlecania, albo która wykonuje pracę zarobkową na podstawie innej niż stosunek pracy na rzecz
pracodawcy będącego rolniczą spółdzielnią produkcyjną lub inną spółdzielnią zajmującą się produkcją rolną, jeżeli
z tego tytułu podlega obowiązkowi ubezpieczeń: emerytalnemu i rentowemu, z wyjątkiem pomocy domowej
zatrudnionej przez osobę fizyczną (art. 15g ust. 4 KoronawirusU).
W razie przestoju
Pracownikowi objętemu przestojem ekonomicznym pracodawca zobligowany jest wypłacić wynagrodzenie obniżone
nie więcej niż o 50% i nie niższe niż minimalne wynagrodzenia za pracę (2600 zł brutto). Takie wynagrodzenie może
być dofinansowywane ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, w wysokości 50%
minimalnego wynagrodzenia za pracę (1300 zł brutto), z uwzględnieniem wymiaru czasu pracy. Wyłączone ze
wsparcia są miesięczne zarobki pracowników, których wysokość oscyluje powyżej 300% prognozowanego
przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w 2020 r. (15 681 zł).
W przypadku zmiany wymiaru czasu pracy
Zatrudniający może obniżyć wymiar czasu pracy o 20%, nie więcej niż do 0,5 etatu – otrzymywane przez
pracowników wynagrodzenie nie może być jednak niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę, z uwzględnieniem
wymiaru czasu pracy.
O jego dofinansowanie pracodawca również ma sposobność się ubiegać, do wysokości połowy wynagrodzenia,
jednak nie więcej niż do 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego
przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów Ustawy z 17.12.1988 r. o emeryturach
i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 53) obowiązującego na dzień złożenia
wniosku.
Analogicznie, jak wobec przestoju, wyjątek dotyczy wynagrodzeń powyżej 15 681 zł, te nie korzystają z przywileju
dopłat z budżetu państwa.
Warunki
Widmo upadłości zatrudniającego przedsiębiorcy to nie jedyny warunek uprawniający do świadczenia.
Przedsiębiorca nie może zalegać w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne,
ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy lub Fundusz
Solidarnościowy do końca trzeciego kwartału 2019 r., to pierwsze z obostrzeń.

Rozparcelowane zostały także kryteria spadku jego obrotów – wyznaczają je granice 15 % i 25 % w konkretnych
przedziałach czasowych. O wniosek będzie starał się zatem ten pracodawca, który odnotował zmniejszenie się
sprzedaży towarów lub usług o nie mniej niż 15 % w ciągu dowolnie wskazanych dwóch kolejnych miesięcy,
przypadających w okresie po 1.1.2020 r. w porównaniu do łącznych obrotów z takich samych dwóch kolejnych
miesięcy z 2019 r, bądź, jeśli jego spadek sięgnął co najmniej 25% w dowolnym miesiącu po 1.1.2020 r. w stosunku
do obrotów z miesiąca poprzedniego.
Przedsiębiorca może otrzymać pomoc z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych wyłącznie
w przypadku, jeśli nie uzyskał pomocy w odniesieniu do tych samych pracowników w zakresie takich samych tytułów
wypłat na rzecz ochrony miejsc pracy.
Zakres i okresy świadczenia
Świadczenie obejmuje dofinansowanie wynagrodzenia pracowników oraz środki na opłacanie ich składek na
ubezpieczenia społeczne należne od pracodawcy na podstawie ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń
społecznych (Dz.U. z 2020 r. poz. 266 i 321) od przyznanych świadczeń.
Świadczenia (oraz środki na składki) przysługują przez łączny okres 3 miesięcy przypadających od daty złożenia
wniosku. Niemniej, Rada Ministrów może, w celu przeciwdziałania skutkom gospodarczym COVID-19, w drodze
rozporządzenia, przedłużyć ten okres, mając na względzie okres obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego
albo stanu epidemii oraz skutki nimi wywołane.
Porozumienie
Na pracodawcy ciąży powinność zawarcia porozumienia, które określać będzie warunki i tryb wykonywania pracy
w okresie przestoju ekonomicznego lub obniżonego wymiaru czasu pracy. Zawrzeć je musi z: organizacją związkową
reprezentatywną, z których każda zrzesza co najmniej 5% pracowników, albo z organizacją związkową
reprezentatywną - jeżeli nie działają u pracodawcy reprezentatywne zakładowe organizacje związkowe; bądź w razie
i ich braku - z zakładową organizacją związkową, ewentualnie z przedstawicielami pracowników, wyłonionymi
w trybie przyjętym u danego pracodawcy (porozumienie to może być zawarte także z przedstawicielami pracowników
wybranymi uprzednio dla innych celów przewidzianych w przepisach prawa pracy).
Kopię sporządzonego porozumienia pracodawca przekazuje właściwemu okręgowemu inspektorowi pracy w terminie
5 dni roboczych od dnia jego zawarcia. Ustawa nakłada wymóg uwzględnienia w porozumieniu co najmniej grup
zawodowych objętych przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy, uwidocznienia obniżonego
wymiaru czasu pracy oraz wykazanie okresu, przez jaki nowe rozwiązania będą obowiązywać.

Świadczenie na rzecz ochrony miejsc pracy obejmuje dofinansowanie wynagrodzenia pracowników oraz opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne. Pracodawcy muszą spełnić określone warunki, m.in. zawarcie porozumienia dotyczącego pracy w okresie przestoju lub obniżonego wymiaru czasu pracy. Ustawa określa także kryteria uprawniające do otrzymania wsparcia z Funduszu.