Przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą mogą korzystać z ochrony właściwej dla konsumentów

Najważniejszą zmianą wprowadzoną na mocy ustawy z 31.7.2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych jest wprowadzenie przepisów umożliwiających przedsiębiorcy korzystanie z ochrony przyznanej konsumentowi. Nowe regulacje mają kluczowe znaczenie dla przedsiębiorców, którzy kierują swoją ofertę do osób prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą (wpisanych do CEIDG).

Tematyka: przedsiębiorcy, jednoosobowa działalność gospodarcza, ochrona konsumenta, zmiany regulacyjne, CEIDG, klauzule abuzywne, rękojmia za wady, prawo odstąpienia od umowy, charakter zawodowy, Ustawa o prawach konsumenta

Najważniejszą zmianą wprowadzoną na mocy ustawy z 31.7.2019 r. o zmianie niektórych ustaw w celu
ograniczenia obciążeń regulacyjnych (Dz.U. z 2019 r. poz. 1495 ze zm.) jest wprowadzenie przepisów
umożliwiających przedsiębiorcy korzystanie z ochrony przyznanej konsumentowi. Przepisy miały wejść
w życie w czerwcu, natomiast wejdą w życie od 1.1.2021 r. z uwagi na COVID-19. Nowe regulacje mają
kluczowe znaczenie dla przedsiębiorców, którzy kierują swoją ofertę do osób prowadzących jednoosobową
działalność gospodarczą (wpisanych do CEIDG). W świetle nowych przepisów będą ono zobligowani
uwzględnić w zawieranych przez siebie umowach kwestie oceny zawodowego charakteru relacji, co będzie
mogło oznaczać odpowiednie dostosowanie w zakresie wzorców umownych.
Przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą mogą korzystać z ochrony właściwej dla
konsumentów

Ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych wprowadza do kodeksu
cywilnego i ustawy o prawach konsumenta przepisy, na podstawie których osoba fizyczna, która zawiera z innym
przedsiębiorcą umowę związaną bezpośrednio z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą, lecz
nieposiadającą dla niej charakteru zawodowego, może korzystać z ochrony przewidzianej dla konsumenta,
w zakresie stosowania klauzul abuzywnych (art. 385 5 KC), rękojmi za wady (art. 5564, 5565, 5765 KC) oraz
w zakresie prawa odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa (art. 38a
PrKonsU).
Zakres podmiotowy ochrony
Jeśli chodzi o podmioty, które zostaną objęte ochroną właściwą dla konsumentów to należy wskazać, że nowe
przepisy dotyczą osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy
z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla niej charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności
z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o CEIDG.
Tym samym w aspekcie nowych przepisów niezbędne jest ustalenie, że umowa nie ma dla przedsiębiorcy
zawodowego charakteru.
Korzystanie z ochrony właściwej dla konsumenta
Ratio legis nowych przepisów wskazano w uzasadnieniu do projektu ustawy: osoba fizyczna będąca przedsiębiorcą,
dokonująca czynności prawnej poza swoją branżą, traktowana jest zawsze jak profesjonalista, mimo iż zwykle nie
dysponuje odpowiednią wiedzą i doświadczeniem koniecznym do oceny przedmiotu tej czynności. Nie może ona
korzystać z ochrony konsumenckiej, chociaż znajduje się w tym zakresie w tej samej sytuacji, w jakiej znajduje się
konsument. Nowe przepisy rozszerzają ochronę dotychczas przysługującą konsumentowi na osobę fizyczną
zawierającą umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie
posiada ona dla tej osoby charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez
nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o CEIDG.
Brak zawodowego charakteru umowy
Nowe przepisy odnoszą się do wyznacznika charakteru zawodowego, który występuje w art. 355 § 2 KC, który
określa miernik należytej staranności dla przedsiębiorcy. Zgodnie z tym przepisem należytą staranność dłużnika
w zakresie prowadzonej przez niego działalności gospodarczej określa się przy uwzględnieniu zawodowego
charakteru tej działalności. Przedsiębiorca będzie zatem traktowany w określonych sytuacjach jak konsument jedynie
przy zawieraniu umów, które nie posiadają dla niego charakteru zawodowego, których nie zawiera w ramach
dokonywanych czynności wynikających z przedmiotu działalności gospodarczej. Biorąc pod uwagę jawność CEIDG
będzie można określić zakres działalności gospodarczej prowadzonej przez przedsiębiorcę, a następnie ustalić, czy
czynność mieści się w zakresie czynności zawodowo podejmowanych w ramach prowadzonej przez
przedsiębiorcę działalności gospodarczej. Bowiem uprzywilejowanie, czyli korzystanie z ochrony
konsumenckiej dotyczy jedynie umów, z których wynikać będzie, że nie mają one dla nich charakteru zawodowego,
wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nich działalności gospodarczej, udostępnionego na
podstawie przepisów o CEIDG.

W odniesieniu do klauzul abuzywnych zgodnie z art. 3855 KC przepisy dotyczące konsumenta, zawarte w art. 3851
-3853 KC, stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością
gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla niej charakteru zawodowego, wynikającego
w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie
przepisów o CEIDG.
Kolejne nowe przepisy, które przyznają przedsiębiorcy korzystanie z ochrony konsumenckiej dotyczą rękojmi za
wady (art. 5564, art. 5565, art. 5765,art. 5564 KC). Zgodnie z art. 5565 KC przepisów art. 563 KC oraz art. 567 § 2 KC
dotyczących kupującego nie stosuje się do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej
działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla tej osoby charakteru zawodowego,
wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na
podstawie przepisów o CEIDG. Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
Jeżeli umowa została zawarta przed 1.1.2021 r., to art. 3855,art. 5564,art. 5565 i art. 5765 KC w nowym brzmieniu nie
znajdują do niej zastosowania. Wyłączenia wskazanych przepisów dotyczą także umów zawieranych przez
przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, w oparciu o które przedsiębiorcy otrzymują wsparcie pochodzące ze
środków publicznych w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy z 27.8.2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2019 r.
poz. 869, ze. zm.), środków Europejskiego Banku Inwestycyjnego i Europejskiego Funduszu Inwestycyjnego lub
innych środków o podobnym charakterze.
Zmiany w ustawie o prawach konsumenta
Zmiana w ustawie o prawach konsumenta została dostosowana do zmian wprowadzonych do kodeksu cywilnego. Jej
celem jest także rozszerzenie ochrony konsumenckiej na przedsiębiorców będących osobami fizycznymi o regulacje
dotyczące prawa odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa. Z ochrony będzie
zatem mógł skorzystać przedsiębiorca będący osobą fizyczną wpisany do CEIDG, jeżeli umowa nie będzie miała dla
niego charakteru zawodowego (co wynika z nowego art. 38a ustawy o prawach konsumenta).

Ustawa o zmianie niektórych ustaw wprowadza przepisy umożliwiające przedsiębiorcom korzystanie z ochrony właściwej dla konsumentów. Nowe regulacje dotyczą m.in. klauzul abuzywnych, rękojmi za wady oraz prawa odstąpienia od umowy. Zmiany obejmują osoby fizyczne zawierające umowy bezpośrednio związane z działalnością gospodarczą, nieposiadające dla nich charakteru zawodowego.