Ważna uchwała SN dla frankowiczów

Sąd Najwyższy podjął uchwałę dotyczącą konsekwencji uznania umowy kredytu indeksowanego za nieważną z powodu klauzul abuzywnych. Orzeczenie to jest ważne i korzystne dla frankowiczów, dając im prawo do zwrotu spłaconych rat kredytu. Decyzja ta opiera się na teorii dwóch kondykcji, zakładającej niezależne roszczenia obu stron umowy kredytowej.

Tematyka: Sąd Najwyższy, uchwała, konsekwencje, umowa kredytu, klauzule abuzywne, nieważność, frankowicze, zwrot spłaconych rat, teoria dwóch kondykcji

Obie strony umowy kredytowej – bank i kredytobiorca – mają wobec siebie dwa odrębne, niezależne
roszczenia, których sami powinni wzajemnie dochodzić.
Sąd Najwyższy podjął uchwałę w sprawie konsekwencji uznania umowy kredytu indeksowanego za nieważną na
skutek zawarcia w niej klauzul abuzywnych (czyli takich, które nie zostały uzgodnione indywidualnie z konsumentem,
przez co nie miał on wpływu na treść umowy, a określają one jego prawa i obowiązki w sposób, który jest sprzeczny
z dobrymi obyczajami). To ważne i korzystne orzeczenie dla frankowiczów.
Kwestię tę SN rozpatrywał na wniosek Sądu Okręgowego w Warszawie, który z kolei prowadził sprawę pomiędzy
kredytobiorcą a Bankiem Millenium. W tym sporze mężczyzna, uprzednio zaciągnąwszy kredyt indeksowany do
franka szwajcarskiego na 29 lat, opiewający na sumę 250 tys. zł, domagał się od banku zapłaty 12 tys. zł z tytułu
wpłaconych rat z lat 2008–2012.
Na wcześniejszym etapie sprawy Sąd Rejonowy uznał abuzywność klazuli przeliczeniowej, na skutek czego
unieważnił umowę kredytową. Organ ten przyznał kredytobiorcy prawo do żądania od banku zwrotu już zapłaconych
rat kredytu. Bank złożył apelację, a Sąd Okręgowy nabrał wątpliwości i skierował do SN pytanie:
„Czy w świetle art. 405 KC i art. 409 KC, w przypadku uznania umowy kredytu indeksowanego za nieważną na
skutek zawarcia w niej klauzul abuzywnych, gdy bezpodstawne wzbogacenie ma miejsce po obu stronach umowy,
kredytobiorca może skutecznie domagać się od banku zwrotu świadczenia w postaci rat kapitałowo-odsetkowych
zapłaconych w walucie polskiej lub w walucie obcej, w sytuacji gdy nie doszło do zwrotu przez kredytobiorcę
wypłaconej przez bank kwoty kredytu w nominalnej wysokości”?
W uchwale z 16.2.2021 r., III CZP 11/20,
SN stwierdził, że „stronie, która w wykonaniu umowy kredytu,
dotkniętej nieważnością, spłacała kredyt, przysługuje roszczenie o zwrot spłaconych środków pieniężnych jako
świadczenia nienależnego (art. 410 § 1 KC w związku z art. 405 KC) niezależnie od tego, czy i w jakim zakresie jest
dłużnikiem banku z tytułu zwrotu nienależnie otrzymanej kwoty kredytu”.
W ustnym uzasadnieniu przyjęto podejście oparte na teorii dwóch kondykcji. Mówi ona, że obie strony umowy
kredytowej – bank i kredytobiorca – mają wobec siebie dwa odrębne, niezależne roszczenia, których sami powinni
wzajemnie dochodzić. W takim wypadku strony umowy muszą zwrócić sobie wszystko to, co świadczyły sobie
nawzajem w wykonaniu umowy – kredytobiorcy przysługuje roszczenie o zwrot świadczonych na rzecz banku kwot,
natomiast bank może wystąpić przeciwko kredytobiorcy z roszczeniem o zapłatę kwoty kredytu.
Uchwała SN z 16.2.2021 r., III CZP 11/20,

W uchwale z 16.2.2021 r., III CZP 11/20, Sąd Najwyższy stwierdził, że kredytobiorcy, którzy spłacali kredyt objęty nieważnością, przysługuje roszczenie o zwrot spłaconych środków pieniężnych. Decyzja ta stanowi istotne wsparcie dla osób poszkodowanych przez klauzule abuzywne w umowach kredytowych.