Odszkodowanie od Skarbu Państwa dla poszkodowanych przedsiębiorców

Roszczenie odszkodowawcze od Skarbu Państwa w wysokości 70% szkody majątkowej stanowi element wsparcia dla przedsiębiorców w związku z pandemią. Projekt ustawy wprowadza nowe regulacje mające zrekompensować skutki ekonomiczne, jednocześnie stanowiąc alternatywę dla dochodzenia roszczeń na zasadach ogólnych Kodeksu cywilnego. Procedura zakłada możliwość zawnioskowania o niższe odszkodowanie lub wystąpienie z powództwem przeciwko Skarbowi Państwa.

Tematyka: Odszkodowanie, Skarb Państwa, przedsiębiorcy, pandemia, projekt ustawy, roszczenia, odszkodowania, przedawnienie, stan epidemii, SARS-CoV-2

Roszczenie odszkodowawcze od Skarbu Państwa w wysokości 70% szkody majątkowej stanowi element wsparcia dla przedsiębiorców w związku z pandemią. Projekt ustawy wprowadza nowe regulacje mające zrekompensować skutki ekonomiczne, jednocześnie stanowiąc alternatywę dla dochodzenia roszczeń na zasadach ogólnych Kodeksu cywilnego. Procedura zakłada możliwość zawnioskowania o niższe odszkodowanie lub wystąpienie z powództwem przeciwko Skarbowi Państwa.

 

Roszczenie odszkodowawcze od Skarbu Państwa w wysokości 70% szkody majątkowej - to jeden
z przejawów wsparcia planowany przez rząd mający zrekompensować przedsiębiorcom dotkliwe skutki
ekonomiczne pandemii w kraju. W kształcie nadanym przez projekt ustawy o wyrównaniu szkód
majątkowych wynikających z ograniczeń, nakazów lub zakazów dotyczących działalności gospodarczej
wprowadzonych w związku z ogłoszeniem stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii wywołanych
zakażeniami wirusem SARS-CoV-2 (druk nr 1019), kwota w ramach wypłaconego odszkodowania miałaby
zostać pomniejszona o równowartość bezzwrotnej pomocy udzielonej przedsiębiorcy na podstawie innych
przepisów przyjętych w związku z rozprzestrzenianiem się zakażenia. Wprowadzenie nowych regulacji
stanowiłoby jednocześnie alternatywę względem dochodzenia roszczeń na zasadach ogólnych Kodeksu
cywilnego.
• Projekt 16.3.2021 r. został skierowany do I czytania w komisjach. Przewiduje się, by jego regulacje, w wersji
zaaprobowanej przez Sejm, Senat oraz Prezydenta RP, weszły w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia.
Procesowanie ze Skarbem Państwa albo niższe odszkodowanie
W obecnym stanie prawnym, jedyną ścieżką przedsiębiorców mogącą podreperować ich sytuację finansową jest
próba dochodzenia odszkodowania od Skarbu Państwa wskutek poniesienia szkody wywiedzionej na podstawie art.
417, 4171 czy art. 4172 KC. Motywem, który przyświecał legislatorowi do wprowadzenia zmian nadanych projektem
ustawy, była okoliczność niewprowadzenia przez rząd na terenie kraju stanku klęski żywiołowej, w konsekwencji
której przedsiębiorcy nie korzystają w aktualnych warunkach ze szczególnych instrumentariów prawnych, jakie
gwarantuje ustawa z 22.11.2002 r. o wyrównywaniu strat majątkowych wynikających z ograniczenia w czasie stanu
nadzwyczajnego wolności i praw człowieka i obywatela (Dz.U. z 2002 r. Nr 233 poz. 1955). Wejście w życie
deliberowanego projektu zarysowałoby przedsiębiorcom dwutorowe działanie – możność zawnioskowania o niższe
odszkodowanie na jej gruncie tj. do 70% poniesionej szkody majątkowej, bądź też wystąpienie z powództwem
przeciwko Skarbowi Państwa, przy czym uzyskanie prawa w oparciu o jedną podstawę prawną, niwelowałoby
zasądzenie drugiego z odszkodowań. Proponuje się, aby roszczenie o odszkodowanie służyło za szkodę majątkową
poniesioną od dnia wprowadzenia ustawowych ograniczeń, nakazów lub zakazów. Nie będzie ono przysługiwać,
jeżeli szkoda majątkowa powstałaby wyłącznie z winy poszkodowanego lub z winy osoby trzeciej.
Tylko na wniosek
Odszkodowania, zgodnie z założeniami, mogłyby zostać przyznane, o ile postępowanie zainicjowałby poszkodowany
przedsiębiorca wnosząc do organu pisemny wniosek. Tylko na jego podstawie wojewoda właściwy ze względu na
miejsce powstania szkody majątkowej (bądź, gdy szkoda objęłaby terytorium dwóch lub więcej województw -
wojewoda, do którego sprawa została skierowana jako pierwsza; bądź w razie niemożności ustalenia właściwości –
Wojewoda Mazowiecki) wydałby ostateczną decyzję przyznającą lub odmawiającą prawa. Termin na załatwienie
sprawy po stronie organu wynosiłby 3 miesiące od dnia złożenia wniosku, a wypłaty stosownych kwot
rekompensujących szkody trafiłyby na rachunek przedsiębiorców w ciągu 30 dni od dnia doręczenia im stosownej
decyzji (art. 4 – 5 projektu ustawy).
Środki odwoławcze
Trzydzieści dni - taki termin przewiduje projekt ustawy na złożenie powództwa do sądu powszechnego w przypadku,
gdy przedsiębiorca otrzyma ostateczną decyzję w sprawie odszkodowania. Pozew mógłby zatem złożyć zarówno,
przedsiębiorca, któremu odmówiono prawa do odszkodowania, jak i ten, na rzecz którego zasądzono kwotę niższą
niż 70% oszacowanej we wniosku wysokości szkody majątkowej pomniejszonej o równowartość już udzielonej
bezzwrotnej pomocy na podstawie przepisów odrębnych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2.
W razie ziszczenia się drugiej z opcji, przedsiębiorcy zostałaby wypłacona kwota, jak w decyzji, mimo wszczęcia
procedury sądowej - wniesienie powództwa, ma bowiem nie wstrzymywać jej wykonania. Ustawodawca konstytuuje
ponadto, że pozew o odszkodowanie zwolniony byłby z opłaty.
Przedawnienie
Roszczenie o odszkodowanie miałoby się zaś przedawniać z upływem roku od dnia, w którym poszkodowany
dowiedział się o powstaniu szkody majątkowej. W każdym zaś przypadku roszczenie przedawniłoby się z upływem
trzech lat od dnia zniesienia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii w związku z zakażeniami wirusem
SARS-CoV-2. Początek biegu przedawnienia rozpocząłby się nie wcześniej niż w dniu wejścia w życie ustawy – art.
7 projektu.





 

Projekt ustawy o odszkodowaniu dla poszkodowanych przedsiębiorców przewiduje możliwość dochodzenia roszczeń od Skarbu Państwa oraz środki odwoławcze w przypadku otrzymania decyzji. Przedawnienie roszczeń zostałoby uregulowane, określając terminy od dnia powstania szkody majątkowej i od zakończenia stanu epidemii.