Czy biegły geodeta może przesądzać ws. służebności przesyłu?
Orzeczenie sądowe w sprawie ustanowienia służebności przesyłu dotyczyło zakresu korzystania z nieruchomości obciążonej. Sąd Rejonowy przyznał służebność, uwzględniając wpływ instalacji kanalizacyjnej na możliwość zabudowy działki. Spór dotyczył wiedzy biegłego potrzebnej do oceny sposobów postępowania z instalacją w razie awarii. Sąd Najwyższy uchylił decyzję i skierował sprawę do ponownego rozpoznania.
Tematyka: służebność przesyłu, sąd, biegły, ustanowienie, kanalizacja, nieruchomość, zakres korzystania, Sąd Najwyższy, wiadomości specjalne
Orzeczenie sądowe w sprawie ustanowienia służebności przesyłu dotyczyło zakresu korzystania z nieruchomości obciążonej. Sąd Rejonowy przyznał służebność, uwzględniając wpływ instalacji kanalizacyjnej na możliwość zabudowy działki. Spór dotyczył wiedzy biegłego potrzebnej do oceny sposobów postępowania z instalacją w razie awarii. Sąd Najwyższy uchylił decyzję i skierował sprawę do ponownego rozpoznania.
W każdym przypadku elementem koniecznym orzeczenia sądowego prowadzącego do ustanowienia służebności przesyłu jest oznaczenie zakresu korzystania z nieruchomości obciążonej, niezbędnego dla prawidłowego funkcjonowania urządzeń przesyłowych. Właściciele działki wystąpili do sądu o ustanowienie na niej służebności przesyłu. Przez atrakcyjną nieruchomość przebiegała kanalizacja o dużej przepustowości. Sąd Rejonowy przystał na ten wniosek i ustanowił służebność za dosyć wysokie wynagrodzenie, ponieważ instalacja wpływała ograniczająco na możliwość zabudowy działki. Przedsiębiorstwo kanalizacyjne, zaskarżyło orzeczenie SR, zarzucając, że biegły, którego opinia była brana pod uwagę przy ocenie możliwości zabudowy nieruchomości nie posiadał wiedzy niezbędnej do wnioskowania na temat sposobów postępowania z instalacją kanalizacyjną w razie jej awarii lub usterki. Organ ustanawiając służebność przesyłu wyznaczył bowiem strefę pasa eksploatacyjnego w szerokości po 2–2,5 m od osi przewodu, a jego szerokość była uzależniona od głębokości zalegania kanalizacji w ziemi. W opinii organu właśnie taka odległość była wskazana na wypadek konieczności wykonania wykopów w razie awarii sieci. Tymczasem przedsiębiorstwo wskazywało na istnienie technologii, które umożliwiają dokonanie wielu napraw bez rozkopywania, co zdaniem przedsiębiorstwa uzasadniało wyznaczenie znacznie węższego pasa eksploatacyjnego. Sąd Okręgowy w Gliwicach nie podzielił stanowiska spółki przesyłowej i podtrzymało w mocy decyzje wcześniej wydane w sprawie. Przedsiębiorstwo skierowało sprawę do Sądu Najwyższego. SN w wyroku z 14.4.2021 r., V CSKP 32/21, uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu SN stwierdził, że „Niewątpliwie w każdym przypadku elementem koniecznym orzeczenia sądowego prowadzącego do ustanowienia służebności przesyłu jest oznaczenie zakresu korzystania z nieruchomości obciążonej, niezbędnego dla prawidłowego funkcjonowania urządzeń przesyłowych. Dokonanie ustaleń potrzebnych do rozstrzygnięcia tej kwestii częstokroć wymaga „wiadomości specjalnych”, czyli wiedzy dostępnej specjalistom w danej dziedzinie. W razie potrzeby pozyskania takiej wiedzy sąd nie może, w powyższym zakresie, rozstrzygać samodzielnie; nie może także opierać swego rozstrzygnięcia na opinii biegłego z innej dyscypliny niż ta, do której należą określone wiadomości specjalne”. Wyrok SN z 14.4.2021 r., V CSKP 32/21,
Sąd Najwyższy podkreślił konieczność posiadania 'wiadomości specjalnych' przy ustanawianiu służebności przesyłu. Rozstrzygnięcie wymaga wiedzy specjalistów z danej dziedziny, a sąd nie może opierać się na opinii biegłego spoza tej dziedziny. Sprawa została skierowana do ponownego rozpatrzenia.