Finansujący jest związany uzasadnionym żądaniem odstąpienia od umowy sprzedaży

Tematyka: odstąpienie od umowy, umowa leasingu, wady pojazdu, SR Poznań, Grunwald i Jeżyce, wyrok sądu, korzystający, finansujący, roszczenia powoda

Zgłoszone przez korzystającego żądanie odstąpienia od umowy sprzedaży jest dla finansującego wiążące,
o ile spełnione zostały przesłanki uzasadniające realizację takiego prawa. Brak odstąpienia od umowy
sprzedaży na podstawie przepisów o rękojmi stanowi nienależyte wykonanie umowy leasingu przez
finansującego - wskazał SR Poznań - Grunwald i Jeżyce w Poznaniu.
Stan faktyczny
Powoda oraz pozwanego łączyła umowa leasingu konsumenckiego. W jej ramach pozwany – jako finansujący –
zobowiązał się nabyć u sprzedawcy pojazd i oddać go powodowi – jako korzystającemu – do używania i pobierania
pożytków. Powód natomiast zobowiązał się zapłacić pozwanemu określone w umowie wynagrodzenie.
Po wydaniu mu pojazdu, powód zauważył, że w trakcie jazdy na prostej nawierzchni pojazd ściąga w bok. Z tej
przyczyny zgłosił reklamację u sprzedawcy i oddał samochód do naprawy. Pomimo dokonanej naprawy,
nieprawidłowość w prowadzeniu pojazdu ujawniła się ponownie. Tożsama usterka była zgłaszana jeszcze
kilkukrotnie, jednak dealerowi nie udało się jej usunąć.
Mając na uwadze brak usunięcia usterki, powód zlecił zbadanie stanu pojazdu rzeczoznawcy techniki
samochodowej. Ekspertyza wykazała, że pojazd nie utrzymuje prostoliniowego kierunku jazdy. W ocenie
rzeczoznawcy, pojazd nie kwalifikował się do eksploatacji po drogach publicznych, z uwagi na stwarzanie zagrożeń
bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Powód kolejny raz przekazał pojazd dealerowi, zgłaszając tożsamą usterkę. Ten poinformował powoda, że nie
potwierdza dokonanego zgłoszenia, a samochód przedstawia stan fabryczny, wzywając go do odbioru auta. Powód
nie odebrał pojazdu.
Kolejno, powołując się na art. 7098 § 4 KC, powód wezwał pozwanego do odstąpienia od umowy sprzedaży
przedmiotu leasingu zawartej z dealerem z uwagi na jego wadliwość. W odpowiedzi pozwany wskazał, że
z informacji uzyskanych u sprzedawcy wynika, że pojazd zostanie wymieniony na zasadzie wymiany gwarancyjnej
w ramach obowiązującej umowy i to sprzedawca będzie informował powoda o dalszych czynnościach w sprawie, co
jednak nie nastąpiło. W tej sytuacji powód skierował do pozwanego ostateczne wezwanie do odstąpienia od umowy,
zakreślając termin do dokonania tej czynności. Powód uzasadnił, że ani pozwany, ani sprzedawca nie mogą
skutecznie przeciwstawić żądaniu odstąpienia od umowy propozycji wymiany rzecz na wolną od wad, bowiem
zgodnie z art. 560 § 1 KC takie ograniczenie nie ma zastosowania, jeżeli rzecz była już wymieniona lub naprawiana
przez sprzedawcę. Podkreślił także, że sprzedawca nie potwierdził zgłoszenia i uznał, że pojazd prezentuje stan
fabryczny. Nie otrzymał od niego propozycji wymiany pojazdu na wolny od wad w ramach wymiany gwarancyjnej.
Ostatecznie powód wypowiedział łączącą go z pozwanym umowę leasingu ze skutkiem natychmiastowym. Kolejno,
wezwał pozwanego do zapłaty kwoty odpowiadającej równowartości uiszczonych rat leasingowych, opłaty wstępnej,
opłaty rejestracyjnej oraz rocznej składki ubezpieczeniowej. Pozwany uznał złożone przez powoda oświadczenie za
bezskuteczne wobec braku ziszczenia się podstaw do jego złożenia. Odmówił zapłaty kwoty wskazanej w wezwaniu.
Wobec braku zadośćuczynienia powyższemu żądaniu, powód zainicjował przeciwko finansującemu spór sądowy,
w ramach którego domagał się zasądzenia zwrotu kosztów poniesionych w związku z wypowiedzianą przez niego
umową leasingu.
Stanowisko SR
SR Poznań – Grunwald i Jeżyce w Poznaniu w wyroku z 3.6.2022, I C 998/19, uznał roszczenia powoda za w pełni
uzasadnione. Wskazał, że w toku postępowania powód wykazał, iż przedmiot umowy leasingu łączącej go
z pozwanym obarczony był wadą uniemożliwiającą bezpieczne korzystanie z niego. Na podstawie wiarygodnej opinii
biegłego sądowego Sąd ustalił, że sporny samochód posiadał tendencję do samoistnej zmiany pasa ruchu z lewej na
prawą po puszczeniu kierownicy, niezależnie od prędkości poruszania. Pojazd ten stwarzał niebezpieczeństwo dla
ruchu drogowego i nie kwalifikował się do eksploatacji na drogach publicznych.
Sąd wskazał, że zgodnie z ogólnymi warunkami umowy leasingu, z chwilą zawarcia z dealerem przez finansującego
umowy sprzedaży przedmiotu leasingu z mocy prawa przechodzą na korzystającego uprawnienia z tytułu wad rzeczy

przysługujące finansującemu wobec dealera z tytułu gwarancji i rękojmi, z wyjątkiem prawa do odstąpienia od umowy
sprzedaży. Korzystającemu nie przysługują powyższe roszczenia wobec finansującego.
Należało stwierdzić zatem, iż powodowi przysługiwały względem dealera wszelkie uprawnienia z tytułu rękojmi,
oprócz prawa do odstąpienia od umowy. Chcąc więc spowodować skutek w postaci odstąpienia od umowy ze
zbywcą, powód powinien żądać odstąpienia przez finansującego od umowy ze zbywcą z powodu wad rzeczy.
Zgodnie z art. 7098 § 4 KC, korzystający może żądać odstąpienia przez finansującego od umowy ze zbywcą
z powodu wad rzeczy, jeżeli uprawnienie finansującego do odstąpienia wynika z przepisów prawa lub umowy ze
zbywcą. Bez zgłoszenia żądania przez korzystającego finansujący nie może odstąpić od umowy ze zbywcą
z powodu wad rzeczy. Sąd wskazał, że żądanie korzystającego odstąpienia od umowy sprzedaży jest dla
finansującego wiążące, o ile jest uzasadnione.
Powód natomiast w sposób jasny i czytelny wezwał pozwanego do odstąpienia od umowy sprzedaży przedmiotu
leasingu zawartej z dealerem z uwagi na wady przedmiotu leasingu.
Finansujący może odstąpić od umowy ze zbywcą przedmiotu leasingu po spełnieniu się dwóch warunków:
1. zgłoszenia żądania odstąpienia od umowy przez korzystającego;
2. zaistnienia podstaw do złożenia takiego oświadczenia.
Wspomnianych podstaw należy poszukiwać bądź w przepisach prawa, bądź w umowie ze sprzedawcą. W realiach
niniejszej sprawy podstaw uprawnienia do odstąpienia należy doszukiwać się w roszczeniach z tytułu rękojmi za
wady, tj. w art. 560 § 1 KC. Wada przedmiotu leasingu poddawana była kilkukrotnym naprawom, a jej istnienie nie
było kwestionowane przez pracowników dealera. Nadto powód dysponował opinią rzeczoznawców potwierdzającą
istnienie wady, a także stwierdzającą, iż użytkowanie pojazdu w stanie technicznym udostępnionym do badania
zagraża bezpieczeństwu ruchu na drodze zarówno dla kierującego jak i pozostałym użytkownikom dróg.
Zdaniem Sądu, postanowienia ogólnych warunków umowy leasingu dotyczące wypowiedzeniu umowy znajdą
zastosowanie w stanie faktycznym sprawy, choć wprost nie przewidziano w nich zaistniałej sytuacji. Niemniej jednak,
powód został pozbawiony możliwości używania przedmiotu leasingu, bowiem ten był obarczony wadą
uniemożliwiającą korzystanie z niego. Wada ta nie została usunięta przez dealera, a finansujący w żadnej mierze -
mimo wykazania tej wady - nie próbował realnie pomóc powodowi w rozwiązaniu problemu.
Sąd wskazał jednocześnie, że ocenił żądanie powoda również przez pryzmat art. 471 KC. Doszedł do przekonania,
że nienależyte wykonanie zobowiązania przez pozwanego polegało na tym, że mimo wezwań nie odstąpił od umowy
sprzedaży zawartej z dealerem na podstawie przepisów o rękojmi. Zdaniem Sądu, pozwany miał podstawy do
odstąpienia od umowy sprzedaży, jednak tego nie uczynił, czym naraził powoda na straty. Wobec braku skorzystania
przez pozwanego z uprawnienia do odstąpienia od umowy sprzedaży, powód nie miał możliwości rozwiązania
umowy leasingu i ostatecznego jej rozliczenia. Co więcej, powód został pozbawiony możliwości korzystania
z pojazdu z uwagi na obarczenie go istotną wadą, której kolejnej naprawy zbywca odmówił. W ocenie Sądu,
w wyniku nienależytego wykonania umowy przez pozwanego, powód poniósł stratę w postaci kosztów realizacji
umowy leasingu, w tym także opłacenia czterech kolejnych rat, przy jednoczesnym braku możliwości korzystania
z pojazdu będącego przedmiotem leasingu i braku możliwości odstąpienia od umowy sprzedaży.
Powyższe orzeczenie jest prawomocne.

Komentarz
Stanowisko zaprezentowane przez SR należy uznać za w pełni uzasadnione. W sytuacji gdy finansujący nie
uwzględni żądania korzystającego w przedmiocie odstąpienia od umowy sprzedaży, korzystający nie ma możliwości
samodzielnego zrealizowania tego prawa. Zasadniczo nie dysponuje on żadnymi środkami, które mogłyby
zmobilizować finansującego do takiego działania. Przyjęcie, że uzasadnione żądanie korzystającego jest wiążące dla
leasingodawcy, a brak jego realizacji stanowi o nienależytym wykonaniu umowy leasingu, w pewnym stopniu
rozwiązuje te sytuację. Niemniej, konieczność ingerencji sądów w sprawach, w których istnienie wad pojazdu nie jest
kwestionowane, a dealer dokonuje kolejnych nieskutecznych napraw, a pomimo tego leasingodawca odmawia
odstąpienia od umowy sprzedaży, pozwala na refleksję, czy nie jest niezbędna interwencja ustawodawcy, który
wyposażyłby korzystających w dalej idące instrumenty.

Wyrok SR Poznań - Grunwald i Jeżyce w Poznaniu z 3.6.2022 r., I C 998/19

Wyrok SR Poznań - Grunwald i Jeżyce uznał roszczenia powoda za uzasadnione, wskazując na obowiązek finansującego odstąpienia od umowy sprzedaży ze względu na wadliwość pojazdu. Decyzja sądu potwierdza, że żądanie odstąpienia od umowy sprzedaży, gdy jest uzasadnione, jest wiążące dla finansującego. Orzeczenie to może wpłynąć na potrzebę ewentualnych zmian legislacyjnych w tym zakresie.