Odszkodowanie w przypadku odwołania lotu

TS orzekł, że przewoźnik lotniczy jest zobowiązany do zapłaty odszkodowania pasażerowi w przypadku odwołania lotu, jeśli nie został poinformowany co najmniej 2 tygodnie przed odlotem. Sprawa dotyczyła odwołanego lotu z Amsterdamu do Paramaribo. Sąd analizował również obowiązek poinformowania pasażera w zależności od sposobu zawarcia umowy przewozu.

Tematyka: odszykodowanie, odwołanie lotu, przewoźnik lotniczy, informacja pasażerów, umowa przewozu, TS, art. 5 ust. 1 lit. c), art. 7 rozporządzenia Nr 261/2004, B.J.A. Krijgsman, SLM, Amsterdam Schiphol, Paramaribo

TS orzekł, że art. 5 ust. 1 lit. c) oraz art. 7 rozporządzenia Nr 261/2004 należy interpretować w ten sposób, iż
obsługujący przewoźnik lotniczy jest zobowiązany do zapłaty odszkodowania przewidzianego tymi
przepisami w przypadku odwołania lotu, o czym pasażer nie został poinformowany co najmniej 2 tygodnie
przed planowanym czasem odlotu.
Na stronie internetowej Gate 1 B.J.A. Krijgsman zarezerwował bilet na obsługiwany przez Surinaamse Luchtvaart
Maatschappij NV (dalej jako: SLM) lot z Amsterdam Schiphol (Niderlandy) do Paramaribo (Surinam) i z powrotem.
Odlot był przewidziany na 14.11.2014 r. W dniu 9.10.2014 r. SLM poinformował Gate 1 o odwołaniu tego lotu. W dniu
4.11.2014 r. B.J.A. Krijgsman otrzymał e-mail od Gate 1, w którym poinformowano go, że jego lot został przewidziany
na 15.11.2014 r. B.J.A. Krijgsman wystąpił do SLM z żądaniem zapłaty odszkodowania z tego tytułu, ale zostało ono
oddalone ponieważ informacja dotycząca zmiany daty odlotu została przekazana Gate 1 dopiero w dniu 9
października. Gate 1 poinformowała B.J.A. Krijgsmana, że nie odpowiada za szkodę, ponieważ ona jedynie zawiera
umowy między pasażerami a przewoźnikiem lotniczym, a odpowiedzialność za poinformowanie pasażerów w takiej
sytuacji spoczywa na przewoźniku lotniczym, któremu przekazano w rejestrze rezerwacji adres e-mail pasażera.
B.J.A. Krijgsman ponownie wystąpił do SLM z żądaniem zapłaty ryczałtu w wysokości 600 EUR, o którym mowa
w art. 7 ust. 1 lit. c) rozporządzenia (WE) Nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z 11.2.2004 r.
ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład
albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów. To żądanie również zostało oddalone.
Poprzez pytanie prejudycjalne sąd odsyłający dążył do ustalenia, jakie wymogi należy spełnić w celu wywiązania się
z obowiązku poinformowania w rozumieniu art. 5 ust. 1 lit. c) rozporządzenia Nr 261/2004, gdy umowa przewozu
została zawarta za pośrednictwem biura podróży, lub gdy rezerwacji dokonano za pośrednictwem strony
internetowej?
Zgodnie z orzecznictwem TS w celu dokonania wykładni unijnego przepisu należy wziąć pod uwagę nie tylko jego
treść, ale także jego kontekst oraz cele, do których zmierza uregulowanie, którego ten przepis stanowi część (wyrok
Hemming i in., C-316/15, pkt 27).
Artykuł 5 ust. 1 lit. c) rozporządzenia Nr 261/2004 stanowi, że w przypadku odwołania lotu pasażerowie, których to
odwołanie dotyczy, mają prawo do odszkodowania od obsługującego przewoźnika lotniczego, zgodnie z art. 7 tego
rozporządzenia, chyba że zostali poinformowani o odwołaniu co najmniej 2 tygodnie przed planowym czasem odlotu.
Na podstawie art. 5 ust. 4 rozporządzenia Nr 261/2004 ciężar dowodu, tego czy i kiedy pasażerowie zostali
poinformowani o odwołaniu danego lotu, spoczywa na obsługującym przewoźniku lotniczym. Trybunał stwierdził, że
z treści tych przepisów wynika, iż w sytuacji gdy obsługujący przewoźnik lotniczy nie jest w stanie udowodnić, że
pasażer, którego to odwołanie dotyczy, został poinformowany o odwołaniu jego lotu ponad dwa tygodnie przed
planowanym czasem odlotu – jest zobowiązany do zapłaty odszkodowania przewidzianego tymi przepisami. Zdaniem
TS, taka interpretacja znajduje zastosowanie nie tylko wówczas, gdy umowa przewozu została zawarta bezpośrednio
między pasażerem, którego to odwołanie dotyczy, a przewoźnikiem lotniczym, lecz także wówczas, gdy ta umowa
została zawarta za pośrednictwem osoby trzeciej, takiej jak internetowe biuro podróży.
Z art. 3 ust. 5 i z motywów 7 oraz 12 tego rozporządzenia Nr 261/2004 wynika, że tylko obsługujący przewoźnik
lotniczy wykonujący lub zamierzający wykonać lot jest zobowiązany do zapłaty odszkodowania pasażerom z powodu
uchybienia zobowiązaniom wynikającym z tego rozporządzenia, w tym zwłaszcza obowiązkowi poinformowania
przewidzianemu w art. 5 ust. 1 lit. c) tego rozporządzenia. W ocenie TS jedynie taka wykładnia jest zgodna
z wyrażonym w motywie 1 rozporządzenia Nr 261/2004 w celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony pasażerów
i gwarantuje, że pasażer, którego lot został zarezerwowany za pośrednictwem osoby trzeciej, jest w stanie przed
odwołaniem tego lotu wskazać podmiot zobowiązany do zapłaty odszkodowania przewidzianego w art. 5 ust. 1 lit. c)
i w art. 7 tego rozporządzenia.
Jednak TS zaznaczył, że zobowiązania nałożone na przewoźnika lotniczego rozporządzeniem Nr 261/2004
pozostają bez uszczerbku dla jego prawa do dochodzenia odszkodowania, zgodnie z obowiązującym prawem
krajowym, od jakiegokolwiek podmiotu, w tym osoby trzeciej, który spowodował, że przewoźnik uchybił
spoczywającym na nim zobowiązaniom (wyrok van der Lans, C-257/14, pkt 46). W art. 13 rozporządzenia Nr
261/2004 uściślono, że to rozporządzenie nie ogranicza prawa obsługującego przewoźnika lotniczego do
dochodzenia odszkodowania od organizatora wycieczek lub innego podmiotu, z którym przewoźnik zawarł umowę.
Reasumując TS orzekł, że art. 5 ust. 1 lit. c) oraz art. 7 rozporządzenia Nr 261/2004 należy interpretować w ten
sposób, iż obsługujący przewoźnik lotniczy jest zobowiązany do zapłaty odszkodowania przewidzianego tymi
przepisami w przypadku odwołania lotu, o czym pasażer nie został poinformowany co najmniej 2 tygodnie przed

planowanym czasem odlotu. Dotyczy to również sytuacji, gdy przewoźnik poinformował o tym odwołaniu co najmniej
2 tygodnie przed planowanym czasem odlotu biuro podróży pośredniczące w zawarciu umowy przewozu
z pasażerem, którego to odwołanie dotyczy, przy czym ten pasażer nie został poinformowany przez to biuro w tym
terminie.
Autorka jest doktorem nauk prawnych, ekspertem ds. prawa gospodarczego, WPiA UKSW w Warszawie
Wyrok TS z 11.5.2017 r., Krijgsman, C-302/16

TS wskazał, że przewoźnik lotniczy ma obowiązek zapłaty odszkodowania, gdy pasażer nie został poinformowany o odwołaniu lotu zgodnie z przepisami. Decyzja ta ma zastosowanie nawet w przypadku, gdy umowa przewozu została zawarta za pośrednictwem biura podróży. Autorka publikacji jest ekspertem ds. prawa gospodarczego.