Obowiązki operatora posiadającego znaczącą pozycję na rynku

Tematyka: Trybunał Sprawiedliwości, art. 13 ust. 3 dyrektywy o dostępie, KOR, operator, obowiązek, cena, koszty, dostosowanie, PrTel, UE

Trybunał orzekł, że art. 13 ust. 3 dyrektywy o dostępie powinien być interpretowany w ten sposób, iż
w przypadku nałożenia przez KOR na operatora obowiązku oparcia cen na kosztach na podstawie art. 13 ust.
1 tej dyrektywy, od tego operatora można żądać dostosowania cen, zanim zacznie je stosować lub gdy zaczął
już je stosować.
Postanowieniem z lipca 2006 r. Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej (dalej jako: Prezes UKE) wskazał
Polkomtel sp. z o.o. jako przedsiębiorcę posiadającego znaczącą pozycję na rynku usługi zakańczania połączeń
głosowych w jego sieci ruchomej i nałożył na tę spółkę w szczególności obowiązek ustalania jej opłat za dostęp
telekomunikacyjny w oparciu o koszty ponoszone z tytułu świadczenia tych usług. W wykonaniu tego obowiązku
Polkomtel przekazał Prezesowi UKE uzasadnienie wysokości stawek z tytułu zakańczania połączeń głosowych
w jego sieci ruchomej. Prezes UKE uznał, że ta wysokość jest nieprawidłowa i wszczął postępowanie. Po wskazaniu,
że faktycznie ponoszone przez Polkomtel koszty świadczenia usługi wynoszą 0,1690 zł za minutę, Prezes UKE
postanowił zmienić te stawki, mając na uwadze promocję efektywności i zrównoważonej konkurencji oraz
zapewnienie maksymalnych korzyści dla użytkowników końcowych, zgodnie z art. 40 ustawy z 16.7.2004 r. – Prawa
telekomunikacyjnego (dalej jako: PrTel). Ustalił te stawki na podstawie średniej wartości stawek za zakańczanie
połączeń w sieciach telefonii ruchomej ustalonych dla innych operatorów prowadzących działalność na polskim rynku
telefonii ruchomej, uwzględniając w szczególności fakt, że prowadzą oni działalność na tym samym rynku, mają
zbliżone udziały w rynku, tych samych dostawców infrastruktury i identyczne koszty dzierżawy łączy. Decyzją
z grudnia 2009 r. Prezes UKE ustalił stawkę za zakańczanie połączeń w sieci telefonii ruchomej Polkomtel na
poziomie 0,1677 zł za minutę. Ponadto, nałożył na Polkomtel obowiązek corocznego przedstawiania uzasadnienia
stawek za zakańczanie połączeń w jego sieci telefonii ruchomej obliczanych w oparciu o ponoszone koszty
świadczenia tej usługi. Polkomtel zaskarżył tę decyzję do Sądu Okręgowego w Warszawie. Wyrokiem z maja 2013 r.
sąd zmienił ww. decyzję i ustalił wysokość stawek za zakańczanie połączeń w ruchomej sieci Polkomtel na poziomie
0,1690 zł za minutę ze względu na to, że w przypadku nałożenia na przedsiębiorstwo o znaczącej pozycji rynkowej
obowiązku ustalania stawek za zakańczanie połączeń w sieci ruchomej w oparciu o koszty, Prezes UKE nie może
korygować stawki przedstawionej mu przez to przedsiębiorstwo i ustalić jej wysokości poniżej poziomu rzeczywistych
kosztów świadczenia tej usługi. Wyrok ten został zaskarżony przez Polkomtel oraz Prezesa UKE do Sądu
Apelacyjnego w Warszawie. Sąd ten uwzględnił apelację Prezesa UKE, zmienił zaskarżony wyrok i oddalił apelację
Polkomtelu. Ponadto orzekł, że ustanowienie obowiązku corocznego przedstawiania Prezesowi UKE uzasadnienia
wysokości stawek za zakańczanie połączeń w sieci ruchomej w oparciu o koszty było dopuszczalne. Polkomtel
zaskarżył wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie skargą kasacyjną do Sądu Najwyższego.
W pierwszym pytaniu prejudycjalnym SN zmierzał do ustalenia, czy art. 8 ust. 4 i art. 13 dyrektywy 2002/19/WE
Parlamentu Europejskiego i Rady z 7.3.2002 r. w sprawie dostępu do sieci łączności elektronicznej i urządzeń
towarzyszących oraz wzajemnych połączeń (dyrektywy o dostępie) należy interpretować w ten sposób, że jeżeli na
operatora, wskazanego jako posiadający znaczącą pozycję na danym rynku, zostanie nałożony przez krajowy organ
regulacyjny (dalej jako: KOR) obowiązek oparcia cen na kosztach, to KOR może, w celu promowania wydajności
oraz zrównoważonej konkurencji, ustalić cenę za usługę objętą takim obowiązkiem poniżej poziomu kosztów
świadczenia tej usługi ponoszonych przez operatora?
Zgodnie z art. 8 ust. 2 dyrektywy o dostępie, jeżeli w wyniku analizy rynku, przeprowadzonej zgodnie z art. 16
dyrektywy 2002/21/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 7.3.2002 r. w sprawie wspólnych ram regulacyjnych sieci
i usług łączności elektronicznej (dyrektywy ramowej), dany operator został wskazany jako posiadający znaczącą
pozycję na danym rynku, KOR-y nałożą na niego, stosownie do okoliczności, obowiązki wymienione w art. 9–13
dyrektywy o dostępie. Artykuł 13 ust. 1 dyrektywy o dostępie stanowi, że KOR-y mogą nałożyć na operatorów,
zgodnie z art. 8 tej dyrektywy, obowiązki związane z uzyskaniem zwrotu kosztów oraz kontrolą cen, w tym obowiązki
związane z oparciem cen na kosztach oraz obowiązki dotyczące systemów księgowania kosztów, w odniesieniu do
udostępniania szczególnych rodzajów wzajemnych połączeń lub dostępu, w sytuacjach, gdy analiza rynku wskazuje,
że brak skutecznej konkurencji oznacza, że dany operator może utrzymywać ceny na nadmiernie wysokim poziomie
lub stosować zaniżanie cen ze szkodą dla użytkowników końcowych. Ani w art. 13 ust. 1 dyrektywy o dostępie, ani
w żadnym innym przepisie tej dyrektywy nie wyjaśniono, co należy rozumieć przez „obowiązki związane
z określaniem cen w zależności od ponoszonych kosztów”. Jednak TS wskazał, że wyrażenie „w tym” zawarte w art.
13 ust. 1 dyrektywy o dostępie wskazuje, iż „obowiązki związane z oparciem cen na kosztach” mogą stanowić jeden
z rodzajów zarówno obowiązków związanych z uzyskaniem zwrotu kosztów, jak i obowiązków związanych z kontrolą
cen. Ponadto, jak stwierdził rzecznik generalny „obowiązek związany z określaniem cen w zależności od
ponoszonych kosztów”, przy uwzględnieniu zwykłego znaczenia tych wyrażeń, oznacza obowiązek określenia cen
w zależności od ponoszonych kosztów, nie zaś obowiązek uzyskania zwrotu wszystkich ponoszonych kosztów (pkt

31 i 32 opinii). W ocenie TS należy zatem odrzucić taką wykładnię tego przepisu, zgodnie z którą dotyczy to
obowiązku ustalenia cen na poziomie umożliwiającym danemu operatorowi uzyskanie zwrotu wszystkich kosztów
ponoszonych w celu świadczenia odnośnej usługi.
Trybunał wskazał, że powyższą wykładnię art. 13 ust. 1 dyrektywy o dostępie potwierdza kontekst, w który ten
przepis jest wpisany. Oprócz tytułu art. 13, w którym wprost mowa jest o „kontroli cen”, art. 13 ust. 2 tej dyrektywy
odnosi się nie tylko do „mechanizmów uzyskiwania zwrotu kosztów”, lecz również do „metodologii taryfikacji, jakie
mają obowiązywać” na podstawie decyzji KOR-u. Co więcej, motyw 20 dyrektywy o dostępie stanowi, że w ramach
kontroli cen interwencja KOR-u może być tu stosunkowo niewielka i polegać np. na wprowadzeniu obowiązku, aby
ceny selekcji operatora były rozsądne w rozumieniu przepisów dyrektywy 97/33, albo znacznie większa i oznaczać
wprowadzenie wymogu, zgodnie z którym ceny powinny odzwierciedlać ponoszone koszty”. Zdaniem TS, z tego
motywu można wyprowadzić wniosek, że unijny prawodawca wyposażył KOR w szeroki zakres uznania przy wyborze
środków kontroli cen nakładanych w konkretnym przypadku.
W art. 13 ust. 1 dyrektywy o dostępie nie zawarto definicji pojęcia „koszty”, na podstawie których ceny powinny być
ustalane. Jednak TS wskazał, że z art. 13 ust. 3 wynika, że jeżeli dany operator ma obowiązek określania cen
w zależności od kosztów, KOR-y obliczają koszty skutecznego świadczenia danej usługi i mogą w tym celu
zastosować metody księgowania kosztów inne od tych, które stosuje operator. Z art. 13 ust. 1 i 3 w zw. z motywem
20 dyrektywy o dostępie wynika również, że przy nakładaniu obowiązków związanych z uzyskaniem zwrotu kosztów
KOR-y powinny wziąć pod uwagę uzyskanie rozsądnej stopy zwrotu ze stosownej kwoty zainwestowanego kapitału,
z uwzględnieniem poziomu ryzyka. W motywie 20 dyrektywy o dostępie wskazano, że metoda uzyskiwania zwrotu
kosztów powinna być dostosowana do okoliczności, zważywszy na potrzebę zapewnienia efektywnej
i zrównoważonej konkurencji oraz zwiększenia korzyści dla konsumenta. I tak art. 13 ust. 2 dyrektywy o dostępie
zobowiązuje KOR do zapewnienia, aby wszelkie mechanizmy uzyskiwania zwrotu kosztów oraz metodologie
taryfikacji, jakie mają obowiązywać, zmierzały do promowania wydajności oraz zrównoważonej konkurencji
i maksymalizacji korzyści konsumenta. Podobnie art. 8 ust. 4 tej dyrektywy przewiduje, że obowiązki nałożone
zgodnie z tym artykułem muszą opierać się na charakterze stwierdzonego problemu, oraz być proporcjonalne oraz
uzasadnione w świetle celów określonych w art. 8 dyrektywy ramowej. Artykuł 8 ust. 2 lit. a) i b) przewiduje, że KOR-
y będą wspierać konkurencję, zapewniając, aby użytkownicy końcowi czerpali maksymalne korzyści, w szczególności
z różnorodności cen, i aby nie było zakłóceń lub ograniczeń konkurencji w sektorze łączności elektronicznej.
W art. 19 ust. 1 dyrektywy ramowej wprowadzono wymóg, aby KOR-y przy wypełnianiu swoich zadań regulacyjnych
„w jak największym stopniu uwzględniały” zalecenia Komisji i aby, w przypadku gdy KOR postanowi nie stosować się
do danego zalecenia, informował o tym Komisję, uzasadniając swoje stanowisko. Zatem w przypadku nałożenia
przez KOR obowiązków w zakresie kontroli cen i księgowania kosztów zgodnie z art. 13 dyrektywy o dostępie ten
organ powinien, co do zasady, stosować się do wskazówek zawartych w zaleceniu Komisji z 7.5.2009 r. w sprawie
uregulowań dotyczących stawek za zakańczanie połączeń w sieciach stacjonarnych i ruchomych. Jedynie, jeżeli
uzna on, w ramach dokonywanej oceny danej sytuacji, że model rekomendowany w tym zaleceniu nie jest
dostosowany do okoliczności, może od niego odejść, uzasadniając swoje stanowisko (wyrok Koninklijke KPN i in., C-
28/15, pkt 37, 38). Wobec powyższego TS stwierdził, że z art. 8 ust. 2 lit. a) i b) oraz art. 16 ust. 4 dyrektywy ramowej
z jednej strony oraz z art. 8 ust. 4 i art. 13 ust. 1 i 2 dyrektywy o dostępie z drugiej strony wynika, iż w przypadku
nałożenia przez KOR obowiązku oparcia cen na kosztach zgodnie z art. 13 tej ostatniej dyrektywy, powinien on
wymagać, co do zasady, aby opłaty za zakańczanie połączeń były ustalane w oparciu o koszty ponoszone przez
efektywnego operatora, z uwzględnieniem zwrotu stosownej części zainwestowanego przez niego kapitału.
Trybunał orzekł, że art. 8 ust. 4 i art. 13 dyrektywy o dostępie powinien być interpretowany w ten sposób, iż jeżeli na
operatora wskazanego jako posiadający znaczącą pozycję na danym rynku zostanie nałożony przez KOR obowiązek
oparcia cen na kosztach, KOR może, w celu promowania wydajności oraz zrównoważonej konkurencji, ustalić cenę
za usługę objętą takim obowiązkiem poniżej poziomu ponoszonych przez operatora kosztów świadczenia tej usługi,
o ile te koszty są wyższe niż koszty efektywnego operatora, czego sprawdzenie należy do sądu krajowego.
W drugim pytaniu prejudycjalnym SN rozważał, czy art. 8 ust. 4 i art. 13 ust. 3 dyrektywy o dostępie w zw. z art. 16
Karty praw podstawowych Unii Europejskiej (dalej jako: Karta) należy interpretować w ten sposób, że KOR może
nakazać operatorowi – wskazanemu jako posiadający znaczącą pozycję na danym rynku i podlegającemu
obowiązkowi oparcia cen na kosztach – coroczne ustalanie cen na podstawie najbardziej aktualnych danych
i przedstawianie sobie tych cen wraz z uzasadnieniem do weryfikacji przed rozpoczęciem ich stosowania?
Trybunał stwierdził, że art. 8 ust. 2 i art. 13 ust. 1 dyrektywy o dostępie, upoważniające KOR do nałożenia na
operatora, wskazanego jako posiadający znaczącą pozycję na danym rynku, obowiązku związanego z oparciem cen
na kosztach nie precyzują, czy organ może, nakładając ten obowiązek, określić sposoby jego wykonania,
a w szczególności wymagać od tego operatora, aby aktualizował ceny z określoną częstotliwością i przedstawiał mu
w celu okresowej kontroli uzasadnienie stosowanych opłat. Przepis art. 13 ust. 3 zd. 3 dyrektywy o dostępie
przewiduje, że KOR-y mogą zażądać od danego operatora całościowego uzasadnienia stosowanych cen, a w razie
potrzeby – odpowiedniego dostosowania tych cen. Chociaż ze zdania pierwszego tego ustępu wynika, że to żądanie

może być skierowane do operatora, na którym spoczywa już obowiązek określania cen w oparciu o koszty, nie
precyzuje ono, z jaką częstotliwością KOR może żądać tego uzasadnienia, a w razie potrzeby – dostosowania cen.
Trybunał uznał, że unijny prawodawca nie zamierzał określać sposobów wykonania nałożonego na mocy art. 13 ust.
1 dyrektywy o dostępie obowiązku oparcia cen na kosztach, a w szczególności – ustalać częstotliwości
aktualizowania przez operatora, na którym spoczywa ten obowiązek, cen usług będących przedmiotem
wspomnianego obowiązku, ani zasad dotyczących częstotliwości kontrolowania przez KOR przestrzegania tego
obowiązku. Trybunał wskazał, iż art. 8 ust. 4 dyrektywy o dostępie przewiduje, że obowiązki nałożone przez KOR,
w tym obowiązki przewidziane w art. 13, muszą opierać się na charakterze stwierdzonego problemu oraz muszą być
proporcjonalne i uzasadnione w świetle celów określonych w art. 8 dyrektywy ramowej i że mogą być nałożone tylko
po przeprowadzeniu konsultacji zgodnie z art. 6 oraz 7 tej ostatniej dyrektywy (wyrok Polkomtel, C-397/14, pkt 56).
W ocenie TS częstotliwość, z jaką KOR-y mogą wymagać od danego operatora uzasadnienia i dostosowania cen
określonych uprzednio w oparciu o koszty, powinna być ustalana w zależności od charakteru stwierdzonego
problemu, być proporcjonalna i uwzględniać cele określone zarówno w dyrektywie ramowej, jak i w dyrektywie
o dostępie.
Rzecznik generalny wskazał, że jedną z cech rynków łączności elektronicznej jest ich szybka ewolucja z uwagi na
postęp technologiczny, tak iż obowiązek corocznego dostosowywania uprzednio określonych cen może stanowić
odpowiedź na wymogi tych rynków (pkt 59 opinii). Również SN podkreślał, że nałożony na danego operatora
obowiązek może zapewniać mu minimalny poziom pewności prawa co do częstotliwości ewentualnej zmiany
wysokości stosowanych opłat, a nałożenie tego obowiązku, służąc jednocześnie zapewnieniu przejrzystości działania
KOR-u, może być proporcjonalne. W konsekwencji TS stwierdził, że KOR-y mogą nakazać operatorowi,
wskazanemu jako posiadający znaczącą pozycję na danym rynku i podlegającemu obowiązkowi oparcia cen na
kosztach, coroczne ustalanie cen na podstawie najbardziej aktualnych danych i przedstawianie sobie tych cen wraz
z uzasadnieniem do weryfikacji przed rozpoczęciem ich stosowania, jeżeli takie obowiązki są oparte na charakterze
stwierdzonego problemu, a także proporcjonalne i uzasadnione w świetle celów określonych w art. 8 dyrektywy
ramowej, a w szczególności w świetle celów, o których mowa w jego ust. 2 lit. a) i b).
Trybunał wskazał, że wynikająca z art. 16 Karty ochrona obejmuje wolność prowadzenia działalności gospodarczej
lub handlowej, swobodę umów i wolność konkurencji. Ponadto swoboda zawierania umów obejmuje m.in. swobodę
wyboru partnera handlowego oraz swobodę w określaniu ceny świadczenia. Jednak wolność prowadzenia
działalności gospodarczej nie jest uprawnieniem bezwzględnym, lecz powinna być rozpatrywana w świetle swojej
funkcji społecznej (wyroki: Sky Österreich, C-283/11, pkt 42, 43, 45; Schaible, C-101/12, pkt 25, 28). Możliwość
ustanowienia przez KOR wymogu, aby operator corocznie aktualizował swoje stawki i poddawał je okresowej
kontroli, stanowi ingerencję w wykonywanie prawa zapewnionego przez art. 16 Karty. Ta możliwość musi zatem, na
mocy art. 52 ust. 1 Karty, być przewidziana ustawą, szanować istotę prawa uregulowanego w art. 16 i –
z zastrzeżeniem zasady proporcjonalności – być konieczna i rzeczywiście odpowiadać celom interesu ogólnego
uznawanym przez Unię lub potrzebom ochrony praw i wolności innych osób (wyroki: Sky Österreich, pkt 46–48,
AGET Iraklis, C-201/15, pkt 70).
Trybunał wskazał, po pierwsze, że decyzja Prezesa UKE z grudnia 2009 r. została wydana zgodnie z PrTel mającym
transponować w szczególności dyrektywę o dostępie i że PrTel uprawnia go do nałożenia obowiązków określania
cen w oparciu o koszty i corocznego dostosowywania tych cen. Po drugie, nałożenie tych obowiązków nie naruszyło
istoty wolności prowadzenia działalności gospodarczej, ponieważ po ich nałożeniu ten operator mógł nadal
świadczyć przedmiotowe usługi. Po trzecie, cele interesu ogólnego, którym służy PrTel, są zgodne z celami UE,
takimi jak wspieranie konkurencji i promowanie interesów obywateli Unii, o których mowa w art. 8 ust. 2 i 4 dyrektywy
ramowej oraz w art. 13 ust. 1 dyrektywy o dostępie. W szczególności obowiązek określania cen w oparciu
o ponoszone koszty oraz obowiązek corocznego dostosowania tych cen powinny, zgodnie z art. 13 ust. 1 dyrektywy
o dostępie, zapobiegać utrzymywaniu cen na nadmiernie wysokim poziomie lub zaniżaniu cen ze szkodą dla
użytkowników końcowych. Po czwarte, jeśli chodzi o badanie koniecznego charakteru takiego środka, które obejmuje
również badanie jego proporcjonalności i którego przeprowadzenie spoczywa na sądzie odsyłającym, stanowi ono
odpowiednik sprawdzenia przestrzegania warunków przewidzianych w art. 8 ust. 4 dyrektywy o dostępie. Zatem TS
wskazał, że do sądu krajowego należy sprawdzenie, czy obowiązek corocznego dostosowania cen jest zgodny
z wymogiem proporcjonalności, o którym jest mowa w art. 8 ust. 4 dyrektywy o dostępie. W ocenie TS,
z zastrzeżeniem powyższego sprawdzenia przez sąd krajowy, art. 16 Karty nie sprzeciwia się możliwości
ustanowienia przez KOR wymogu, aby operator wskazany jako posiadający znaczącą pozycję na danym rynku
corocznie aktualizował swoje stawki i poddawał je okresowej kontroli.
Trybunał orzekł, że art. 8 ust. 4 i art. 13 ust. 3 dyrektywy o dostępie w związku z art. 16 Karty powinien być
interpretowany w ten sposób, że KOR może nakazać operatorowi wskazanemu jako posiadający znaczącą pozycję
na danym rynku i podlegającemu obowiązkowi oparcia cen na kosztach coroczne ustalanie cen na podstawie
najbardziej aktualnych danych i przedstawianie sobie tych cen wraz z uzasadnieniem do weryfikacji przed
rozpoczęciem ich stosowania, pod warunkiem że te obowiązki są oparte na charakterze stwierdzonego problemu,
a także proporcjonalne i uzasadnione w świetle celów określonych w art. 8 dyrektywy ramowej, czego sprawdzenie
należy do sądu krajowego.

Poprzez trzecie pytanie prejudycjalne SN dążył do ustalenia, czy art. 13 ust. 3 dyrektywy o dostępie powinien być
interpretowany w ten sposób, iż w przypadku nałożenia przez KOR na operatora obowiązku określania cen w oparciu
o koszty na podstawie art. 13 ust. 1 tej dyrektywy, od tego operatora można żądać dostosowania cen wyłącznie po
rozpoczęciu stosowania przezeń cen opartych na kosztach, czy też również przed rozpoczęciem stosowania tych
cen?
Na wstępie TS wskazał, że art. 13 ust. 3 zd. 3 dyrektywy o dostępie w polskiej wersji językowej („Krajowe organy
regulacyjne mogą zażądać od danego operatora całościowego uzasadnienia stosowanych cen, a w razie potrzeby –
odpowiedniego dostosowania tych cen”) różni się od innych wersji językowych. W języku polskim to zdanie ma
według sądu odsyłającego sugerować, że KOR-y mogą wymagać od operatora, aby dostosował swoje ceny
wyliczone w oparciu o koszty wyłącznie w sytuacji, gdy już zaczął je stosować. Na podstawie innych wersji tego
przepisu, w szczególności w języku niemieckim („Die nationalen Regulierungsbehörden können von einem Betreiber
die umfassende Rechtfertigung seiner Preise und gegebenenfalls deren Anpassung verlangen”), angielskim
(„National regulatory authorities may require an operator to provide full justification for its prices, and may, where
appropriate, require prices to be adjusted”), francuskim („L es [ARN] peuvent demander a une entreprise de justifier
intégralement ses prix et, si nécessaire, en exiger l’adaptation”) i włoskim („Le autorita nazionali di regolamentazione
possono esigere che un operatore giustifichi pienamente i propri prezzi e, ove necessario, li adegui”) należy przyjąć
taką jego interpretację, zgodnie z którą uprzednie stosowanie już tych cen przez danego operatora nie jest
warunkiem koniecznym do tego, aby KOR mógł nakazać mu, w razie potrzeby, ich dostosowanie.
Zgodnie z orzecznictwem TS sformułowania użytego w jednej z wersji językowych unijnego przepisu nie można
traktować jako jedynej podstawy jego wykładni lub przyznawać mu w tym zakresie pierwszeństwa względem innych
wersji językowych. Przepisy UE należy interpretować i stosować w sposób jednolity w świetle wersji sporządzonych
we wszystkich językach urzędowych Unii. W przypadku rozbieżności pomiędzy różnymi wersjami językowymi
unijnego aktu dany przepis należy interpretować z uwzględnieniem ogólnej systematyki i celu uregulowania, którego
stanowi on część (wyrok Alo i Osso, C-443/14 i C-444/14, pkt 27).
Trybunał stwierdził, że zastosowanie środków przewidzianych w art. 13 ust. 3 zd. 3 dyrektywy o dostępie pozwala
KOR-owi zapewnić, poprzez zażądanie od danego operatora całościowego uzasadnienia cen, a w razie potrzeby –
zażądanie ich dostosowania, że cele, o których jest mowa zarówno w art. 8 ust. 2 dyrektywy ramowej, jak i w art. 13
ust. 1 i 2 dyrektywy o dostępie, są realizowane. Osiągnięcie tych celów nie byłoby zawsze możliwe, gdyby KOR-y
mogły zażądać od danego operatora całościowego uzasadnienia cen, a w razie potrzeby – ich dostosowania,
wyłącznie w przypadku, gdy te ceny są już stosowane.
Trybunał orzekł, że art. 13 ust. 3 dyrektywy o dostępie powinien być interpretowany w ten sposób, iż w przypadku
nałożenia przez KOR na operatora obowiązku oparcia cen na kosztach na podstawie art. 13 ust. 1 tej dyrektywy, od
tego operatora można żądać dostosowania cen, zanim zacznie je stosować lub gdy zaczął już je stosować.
Autorka jest doktorem nauk prawnych, ekspertem ds. prawa gospodarczego, WPiA UKSW w Warszawie
Wyrok TS z 20.12.2017 r., Polkomtel, C-277/16