Powołanie pierwszego Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców

Adam Abramowicz został pierwszym Rzecznikiem Małych i Średnich Przedsiębiorców 22.6.2018 r. Procedura powołania i kompetencje Rzecznika reguluje ustawa z 6.3.2018 r. Rzecznik stanowi istotny element systemu udogodnień dla przedsiębiorców wprowadzonego pakietem ustaw.

Tematyka: Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców, Konstytucja dla biznesu, przedsiębiorcy, wolność działalności gospodarczej, uczciwa konkurencja, mikroprzedsiębiorcy

Adam Abramowicz od 22.6.2018 r. został pierwszym Rzecznikiem Małych i Średnich Przedsiębiorców (dalej
jako: Rzecznik). Procedurę powołania i kompetencje Rzecznika reguluje ustawa z 6.3.2018 r. o Rzeczniku
Małych i Średnich Przedsiębiorców (Dz.U. z 2018 r. poz. 648, dalej jako: RMiŚPU), która, podobnie jak ustawa
z 6.3.2018 r. – Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2018 r. poz. 646 ze zm., dalej jako PrPrzed), wchodzi w pakiet
„Konstytucji dla biznesu”.
• Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców jest organem powołanym na podstawie „Konstytucji dla biznesu”
i stanowi jeden z najważniejszych elementów systemu udogodnień dla przedsiębiorców wprowadzonych pakietem
ustaw.
• Rzecznik jest powoływany na sześcioletnią kadencję na wniosek ministra właściwego do spraw gospodarki
(obecnie Minister Przedsiębiorczości i Technologii) przez Prezesa Rady Ministrów.
• Rzecznik został wyposażony w szerokie kompetencje w sferze stanowienia i stosowania prawa, będzie miał
również uprawnienia interwencyjne.
Artykuł 1 ust. 1 RMiŚPU określa zadania Rzecznika, który stoi na straży praw mikroprzedsiębiorców oraz małych
i średnich przedsiębiorców, w szczególności poszanowania zasady wolności działalności gospodarczej,
pogłębiania zaufania przedsiębiorców do władzy publicznej, bezstronności i równego traktowania,
zrównoważonego rozwoju oraz zasady uczciwej konkurencji i poszanowania dobrych obyczajów oraz
słusznych interesów przedsiębiorców. Ustanowienie urzędu Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców jest
zatem istotnym elementem systemu udogodnień dla przedsiębiorców ustanowionego w „Konstytucji dla biznesu”.
W uzasadnieniu projektu wskazano: „Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców ma stanowić podstawową
instytucję wspierającą i monitorującą wdrażanie zasad zasad »Konstytucji Biznesu« w praktyce” (Uzasadnienie, s. 2).
„Konstytucja dla biznesu” wprowadziła „szereg norm o charakterze gwarancyjnym i zasad niedopuszczających do
nadmiernej ingerencji organów władzy publicznej w konstytucyjnie zagwarantowaną wolność działalności
gospodarczej m.in. przez wyraźne podkreślenie zasady »co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone «,
nakazanie organom domniemania uczciwości przedsiębiorców czy rozstrzygania na ich rzecz wątpliwości
faktycznych”. Ustanowienie urzędu Rzecznika wynika z przekonania ustawodawcy, że „nie mniej ważne od
wyartykułowania w treści Prawa przedsiębiorców praw przysługujących przedsiębiorcom oraz zasad, na których
powinny opierać się relacje pomiędzy przedsiębiorcami a organami władzy publicznej, jest zapewnienie ich
rzeczywistego stosowania, w szczególności względem mikro-, małych i średnich przedsiębiorców” (Uzasadnienie, s.
1).
Rzecznik jest powoływany na sześcioletnią kadencję na wniosek ministra właściwego do spraw gospodarki
(obecnie Minister Przedsiębiorczości i Technologii) przez Prezesa Rady Ministrów (art. 3 ust. 1 RMiŚPU). Zgodnie
z regulacją art. 3 ust. 2 RMiŚPU przed złożeniem wniosku minister zasięga on opinii reprezentatywnych
organizacji pracodawców w rozumieniu ustawy z 24.7.2015 r. o Radzie Dialogu Społecznego i innych instytucjach
dialogu społecznego (Dz.U. z 2015 r. poz. 1240 ze zm., dalej jako RadaDialSpołU). Możliwość reelekcji jest
wyłączona (art. 4 ust. 2 RMiŚPU). Na Rzecznika może zostać powołana osoba spełniająca kryteria formalne
wskazane w art. 2 RMiŚPU, przesłanki uniemożliwiające sprawowanie tej funkcji zostały wymienione w art. 6
RMiŚPU.
Rzecznik może zostać odwołany przed upływem kadencji w sytuacjach wymienionych w art. 5 RMiŚPU.
Kompetencje i sposób działania Rzecznika zostały określone w art. 8–13 RMiŚPU. Wśród bardzo szerokich
uprawnień nowego urzędnika warto zwrócić szczególną uwagę na możliwość opiniowania projektów aktów
prawnych dotyczących działalności gospodarczej, występowanie z wnioskami o podjęcie inicjatywy
ustawodawczej i o rozstrzygnięcie rozbieżności w wykładni prawa lub o wydanie objaśnień prawnych.
Rzecznik został również wyposażony w kompetencje o charakterze interwencyjnym: możliwość żądania od
organów władzy publicznej, organizacji lub instytucji złożenia wyjaśnień, udzielenia informacji lub
udostępnienia akt i dokumentów, uprawnienie wniesienia skargi do sądu administracyjnego i uczestniczenia
w postępowaniu, jak również pomoc w organizowaniu mediacji między przedsiębiorcami objętymi zakresem
podmiotowym ustawy a organem administracji. Rzecznik podejmuje czynności z urzędu lub na wniosek.
Obsługę organizacyjną i finansową działalności Rzecznika zapewnia Biuro Rzecznika Małych i Średnich
Przedsiębiorców. Będzie ono wspomagało Rzecznika merytorycznie (art. 15 RMiŚPU).
Przepisy ustawy z 6.3.2018 r. o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców weszły w życie 30.4.2018 r.

Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców ma szerokie kompetencje w sferze stanowienia i stosowania prawa. Jego działania mają na celu wspieranie przedsiębiorców oraz monitorowanie wdrażania zasad »Konstytucji Biznesu«.