Zmiana ustawy Prawo wodne – eliminacja wątpliwości interpretacyjnych i uzupełnianie regulacji

Tematyka: Prawo wodne, zmiany, ustawodawca, zakazy, opłaty, pozwolenie wodnoprawne

Stosowanie przepisów Prawa wodnego, które weszło w życie 1.1.2018 r., wykazało konieczność
rozstrzygnięcia wielu wątpliwości pojawiających się przy okazji interpretacji pewnych jej przepisów. Były to
w szczególności wątpliwości w zakresie wydawania zgód i przyrzeczeń wodno prawnych, pozwoleń
zintegrowanych, gospodarowania nieruchomościami Skarbu Państwa oraz stosowania nowego systemu
opłat za usługi wodne. Ponadto praktyka stosowania prawa wykazała konieczność obniżenia rygorów
formalnych w procesie udzielania zgód i przyrzeczeń wodno prawnych.
• Zmiana definicji stopnie wodne i przerzut wody.
• Wprowadzono nowe zakazy wprowadzania wód opadowych lub roztopowych do wód podziemnych oraz
wprowadzania wód opadowych lub roztopowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe do urządzeń
wodnych.
• Do 31.12.2020 r. podmioty korzystające z usług wodnych będą obowiązane składać Wodom Polskim oraz wójtom,
burmistrzom oraz prezydentom miast oświadczenia.
Ustawa z 20.7.2018 r. o zmianie ustawy – Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2018 r. poz. 1722; druk
Sejm 2638, dalej jako: ZmPrWod18) wprowadza zmiany nie tylko w ustawie z 20.7.2017 r. – Prawo wodne (Dz.U.
z 2017 r. poz. 1566 ze zm.; dalej jako: PrWod), ale także w ustawie z 12.1.1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych
(t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1445 ze zm.) – gdzie zmiana dotyczy zwrotu utraconych przez gminy dochodów z tytułu
zwolnienia z podatku od nieruchomości gruntów pokrytych wodami; ustawie z 27.4.2001 r. – Prawo ochrony
środowiska (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 799 ze zm.), gdzie zmiany mają na celu dostosowanie tej ustawy do Prawa
wodnego (w tym w zakresie pozwolenia zintegrowanego); ustawie z 3.10.2008 r. o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na
środowisko (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1405 ze zm.) – gdzie doprecyzowano właściwość miejscową organów
opiniujących lub uzgadniających w sprawach, w których wydawana jest decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach
lub przeprowadzana jest ponowna ocena oddziaływania na środowisko; ustawie z 8.7.2010 r. o szczególnych
zasadach przygotowania do realizacji inwestycji w zakresie budowli przeciwpowodziowych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz.
433 ze zm.) – gdzie doprecyzowano, iż stopnie wodne to budowlane przeciwpowodziowe.
Zmiany w definicjach i rozszerzenie stosowania ustawy
W ramach rozstrzygnięcia wątpliwości interpretacyjnych Ustawodawca w słowniczku ustawy (art. 16 pkt 1 lit. k, pkt
45, pkt 65 lit. b PrWod) przesądził, że stopnie wodne należą do kategorii budowli przeciwpowodziowych
(wyłączając je jednocześnie z kategorii urządzeń wodnych), a także zmienił definicję przerzutów wody (precyzując,
że jego celem jest zwiększenie zasobów wodnych innych cieków naturalnych, kanałów, jezior oraz innych zbiorników
wodnych, a także wód podziemnych, a nie jak wskazywało na to poprzednie brzmienie przepisu – odwadnianie).
W zakresie odpowiedniego stosowania przepisów ustawy dotyczących urządzeń wodnych w stosunku do
infrastruktury liniowej (obiektów mostowych, rurociągów, linii energetycznych, linii telekomunikacyjnych oraz innych
urządzeń, wraz z infrastrukturą towarzyszącą) rozszerzono stosowanie ustawy do infrastruktury liniowej
prowadzonej przez wody powierzchniowe, bez ograniczenia jej do linii brzegu, co wyeliminuje wątpliwości
interpretacyjne związane z prowadzeniem infrastruktury liniowej w przypadku braku wyznaczenia linii brzegu, w tym
wątpliwości dotyczące konieczności uzyskania pozwolenia wodnoprawnego (art. 17 ust. 1 pkt 3 lit. b PrWod).
Dwa nowe zakazy i uczestnictwo w kosztach projektowych
Ustawodawca wprowadza dwa nowe zakazy: wprowadzania wód opadowych lub roztopowych do wód
podziemnych oraz wprowadzania wód opadowych lub roztopowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe
do urządzeń wodnych.
Przewidziano możliwość uczestnictwa w kosztach projektowania lub wykonywania urządzeń wodnych przez
podmioty, które zamierzają odnosić z nich korzyści (art. 187a PrWod). Możliwość ta jest sankcjonowana
wnioskiem inwestora projektującego lub wykonującego urządzenia wodne, a organ właściwy w sprawach pozwoleń
wodnoprawnych, w drodze decyzji, określa wysokość kosztów projektowania lub wykonywania urządzeń wodnych,
które ponosi podmiot zamierzający odnosić korzyści z projektowanych lub wykonywanych urządzeń wodnych.
Rozstrzygnięcie takie może się także znaleźć w treści pozwolenia wodnoprawnego lub przyrzeczenia wydania
pozwolenia wodnoprawnego i dotyczyć m. in. zakresu prognozowanych korzyści oraz wysokość kosztów

uczestnictwa w projektowaniu lub wykonywaniu tych urządzeń. Zmiana art. 196 ust. 1 PrWod nakłada na właściciela
urządzenia melioracji wodnych obowiązek zgłoszenia tego urządzenia do Wód Polskich w celu wpisania go do
ewidencji melioracji wodnych, gdyż to Wody Polskie są w posiadaniu wszystkich niezbędnych informacji
i dokumentów wymaganych do ujęcia urządzenia w prowadzonej przez siebie ewidencji, a zatem błędnie poprzednio
przepis ten stanowił o obowiązku zgłoszenia urządzeń wykonywanych na koszt Skarbu Państwa.
Opłaty oraz składanie oświadczeń
W zakresie części opłaty melioracyjnej dla właścicieli gruntu doprecyzowano, że opłatę tą winni oni wnosić na
wyodrębniony rachunek bankowy Wód Polskich, które w terminie do końca następnego miesiąca po ich wpływie
przekazują wpływy z opłaty na rachunek bieżący dochodów budżetowych ministra właściwego do spraw gospodarki
wodnej.
Nowy ust. 6 art. 216 PrWod przypisuje Skarbowi Państwa własność określonych obiektów, które zostały wykonane
albo są wykonywane przez Wody Polskie. Celem zmiany art. 264 i art. 265 PrWod ustawy jest umożliwienie
podmiotom, które mają zawarte umowy z Wodami Polskimi, kontynuacji umów bez konieczności
przeprowadzania przetargu, jak również rozszerzenie katalogu możliwości bezprzetargowego rozporządzania
mieniem przez Wody Polskie.
Dodanym art. 269 ust. 4 PrWod zwolniono od opłaty za usługi wodne urzędy morskie, a w zmienionym art. 270
ust. 2 PrWod zwolniono od opłaty stałej pobór wód do celów elektrowni wodnych. Z elektrowniami wodnymi związane
są także dodane dwa przepisy art. 272 – ust. 16a i 16b PrWod. Podmioty obowiązane do ponoszenia opłat za usługi
wodne w postaci poboru wód dla potrzeb elektrowni będą składać Wodom Polskim deklaracje kwartalne o ilości
energii elektrycznej wyprodukowanej w obiekcie energetyki wodnej, co przełoży się na bardziej efektywny system
poboru opłat w tym zakresie.
Podobne rozwiązanie znajduje się w zmienionym art. 552, gdyż do 31.12.2020 r. podmioty korzystające z usług
wodnych będą obowiązane składać Wodom Polskim oraz wójtom, burmistrzom oraz prezydentom miast
oświadczenia. Na podstawie tych oświadczeń będą ustalone opłaty za usługi wodne. Ustawodawca posłużył się
określeniem „także” w stosunku do w/w oświadczeń, co powoduje, iż organ ustalając opłatę ma ją ustalić nie tylko na
podstawie złożonego oświadczenia, ale także na podstawie innych posiadanych przez siebie informacji
i dokumentów. W nowej regulacji mocno rzuca się w oczy brak wskazania sankcji za uchybienie obowiązkowi
złożenia oświadczenia, a także procedury postępowania dla właściwego organu w takim przypadku.
Poprzez wprowadzenie art. 279a PrWod ustalono minimalny próg, od którego pobiera się opłatę za usługi
wodne – 20 zł. Poniżej tego progu nie ponosi się opłaty i nie przesyła informacji o niej, co jest uzasadnione
ekonomicznie, choćby kosztem wysyłki korespondencji
Wprowadzono obowiązek analizy próbek pobieranych ścieków dla podmiotów wprowadzających ścieki w ilości
powyżej 0,01 m3/s.
Uzyskanie pozwolenia wodnoprawnego
Gdy przedsięwzięcie wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego i zgłoszenia wodnoprawnego, oba wnioski
rozpatruje się teraz w ramach jednego postępowania kończącego się wydaniem pozwolenia wodnoprawnego (art.
394 ust. 4 PrWod). Zwolniono z obowiązku posiadania pozwolenia wodnoprawnego w przypadku lokalizowania
tymczasowych (do 180 dni) obiektów budowlanych na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią (art. 395 pkt 14
PrWod).
Skutkiem uchylenia ust. 5 w art. 397 PrWod jest przekazanie kompetencji w zakresie ocen wodnoprawnych
wyłącznie dyrektorom regionalnych zarządów gospodarki wodnej. Celem zmiany art. 401 ust. 4 PrWod jest
zlikwidowanie obowiązków związanych z ogłaszaniem w prasie lokalnej informacji o wszczęciu postępowań
w sprawie wydania pozwolenia wodnoprawnego, co przyczyni się do przyśpieszenia i uproszczenia postępowań.
W art. 440a PrWod wprowadzono instytucję deklaracji zgodności, w przypadkach, w których nie wydano oceny
wodnoprawnej. Dokument ten jest potrzebny w przypadku przedsięwzięć dofinansowanych ze środków Unii
Europejskiej.
Ustawa weszła w życie 20.9.2018 r., z wyjątkiem: art. 1 pkt 5, art. 1 pkt 22 ZmPrWod18, które wchodzą w życie
5.12.2018 r. oraz art. 1 pkt 16 ZmPrWod18, który wchodzi w życie 1.1.2021 r.
Autor jest radcą prawnym

Ustawa z 20.7.2018 r. o zmianie ustawy – Prawo wodne wprowadziła istotne zmiany nie tylko w samym Prawie wodnym, ale także w związanych ustawach, mając na celu eliminację wątpliwości interpretacyjnych i uzupełnienie regulacji dotyczących zarządzania zasobami wodnymi. Nowe przepisy wprowadzają m.in. nowe zakazy, uczestnictwo w kosztach projektowych, zmiany w opłatach melioracyjnych oraz nowe procedury dotyczące uzyskiwania pozwolenia wodnoprawnego.