Waluta taryf lotniczych

Przewoźnicy lotniczy podając taryfy lotnicze za wewnątrzwspólnotowe przewozy są zobowiązani do wyboru waluty obiektywnie powiązanej z oferowaną usługą – orzekł Trybunał Sprawiedliwości. Stanowisko TS ma na celu zapewnienie przejrzystości cen i skutecznego porównywania ich przez klientów, aby zapobiec praktykom nieuczciwej konkurencji. Pytanie prejudycjalne dotyczyło interpretacji przepisów dotyczących podawania taryf lotniczych w różnych walutach. Trybunał uznał, że wybór waluty lokalnej musi być obiektywnie uzasadniony i powiązany z miejscem wylotu bądź przylotu danego lotu.

Tematyka: przewoźnicy lotniczy, taryfy lotnicze, waluta lokalna, euro, Trybunał Sprawiedliwości, przejrzystość cen, porównywanie ofert, ostateczna cena

Przewoźnicy lotniczy podając taryfy lotnicze za wewnątrzwspólnotowe przewozy są zobowiązani do wybrania
waluty obiektywnie powiązanej z oferowaną usługą – orzekł Trybunał Sprawiedliwości.
Stan faktyczny
G. jest przewoźnikiem lotniczym z siedzibą w RFN. Klient znajdujący się w tym państwie dokonał na stronie
internetowej prowadzonej przez G. rezerwacji lotu z Londynu do Stuttgartu. Na tej stronie taryfa lotu była podana
wyłącznie w funtach szterlingach. Ponadto, po dokonaniu rezerwacji na ten lot klient otrzymał fakturę wskazującą tę
taryfę oraz inne koszty również w funtach szterlingach. Klient uznał, że ta praktyka stanowi czyn nieuczciwej
konkurencji, ponieważ taryfy powinny być podawane w euro
Pytanie prejudycjalne
Poprzez pytania prejudycjalne sąd odsyłający zmierzał do ustalenia, czy art. 23 ust. 1 w związku z art. 2 pkt 18
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1008/2008 z 24.9.2008 r. w sprawie wspólnych zasad
wykonywania przewozów lotniczych na terenie Wspólnoty (Dz.Urz. UE L Nr 293 z 2008 r., s. 3) należy interpretować
w ten sposób, że przewoźnicy lotniczy, podając taryfy lotnicze za wewnątrzwspólnotowe przewozy lotnicze – o ile nie
wyrażają ich w euro – mogą je podać w dowolnej walucie lokalnej wybranej według własnego uznania? W przypadku
odpowiedzi przeczącej sąd odsyłający dążył do ustalenia, czy w sytuacji, w której przewoźnik lotniczy mający swoją
siedzibę w państwie członkowskim, którego walutą jest euro, oferuje w Internecie usługę przewozu lotniczego
z miejscem wylotu znajdującym się na terytorium innego państwa członkowskiego, którego walutą nie jest euro, taryfy
lotnicze mogą być podawane – o ile nie są wyrażone w euro – w walucie mającej status prawnego środka
płatniczego w tym ostatnim państwie?
Stanowisko TS
Trybunał przypomniał, że z jednej strony, zgodnie z art. 23 ust. 1 rozporządzenia Nr 1008/2008 w odniesieniu do
oferowanych przewozów lotniczych wykonywanych z portu lotniczego znajdującego się na terytorium państwa
członkowskiego przewoźnicy lotniczy są zobowiązani do tego, aby zawsze wskazywać ostateczną cenę, którą
należy zapłacić i która w szczególności zawiera taryfy lotnicze. Z drugiej strony, w art. 2 pkt 18 tego rozporządzenia,
zdefiniowano pojęcie „taryfy lotnicze” jako ceny płacone przewoźnikom lotniczym, ich agentom lub innym
sprzedawcom biletów za przewóz pasażerów w ramach przewozów lotniczych, oraz jako wszystkie warunki, na
których ceny te mają zastosowanie, w tym wynagrodzenie i warunki oferowane agencji oraz inne usługi pomocnicze,
uściśla, że ceny te są podawane „w euro lub w walucie lokalnej”. Jednakże w przepisach nie doprecyzowano, w jakiej
walucie lokalnej przewoźnicy lotniczy powinni podawać taryfy lotnicze, jeśli nie wyrażają ich w euro.
Zgodnie z orzecznictwem TS przy dokonywaniu wykładni unijnego przepisu należy uwzględniać nie tylko jego treść,
lecz także cele uregulowania, którego jest on częścią, jak również genezę tego uregulowania (wyrok E LATS, C-
154/17, pkt 18).
Celem art. 23 ust. 1 w zw. z art. 2 pkt 18 rozporządzenia Nr 1008/2008 jest zapewnienie w szczególności
informacji i przejrzystości w odniesieniu do cen przewozów lotniczych wykonywanych na trasie
rozpoczynającej się w porcie lotniczym znajdującym się na terytorium państwa członkowskiego oraz w ten sposób
przyczynienie się on do zagwarantowania ochrony klienta korzystającego z tych przewozów (wyrok Air Berlin, C-
290/16, pkt 30). Jak zaznaczył rzecznik generalny ta przejrzystość cen pozwala na zapewnienie zdrowej konkurencji
pomiędzy przewoźnikami lotniczymi, ponieważ w szczególności zapobiega temu, aby niektórzy przewoźnicy podawali
na początku transakcji niekompletną cenę i dodawali różne dodatkowe koszty bezpośrednio przed zakończeniem tej
transakcji (pkt 47 opinii). Ponadto, zgodnie z motywem 16 rozporządzenia Nr 1008/2008 klienci powinni mieć
możliwość skutecznego porównania cen przewozów lotniczych poszczególnych przewoźników i w związku z tym
ostateczna cena, jaką klient ma zapłacić za przewóz lotniczy rozpoczynający się na lotnisku znajdującym się na
terytorium UE, powinna być zawsze wskazana i powinna uwzględniać wszystkie podatki, opłaty i należności.
Wobec powyższego TS uznał, że art. 23 ust. 1 w zw. z art. 2 pkt 18 i w świetle motywu 16 rozporządzenia Nr
1008/2008 ma na celu zapewnienie przejrzystości cen polegającej na tym, żeby wszystkie elementy ostatecznej
ceny, wśród których jest taryfa lotnicza, były wskazywane tak, aby nie tylko zagwarantować uczciwą konkurencję
między przewoźnikami lotniczymi, ale również aby klient mógł w każdej chwili skutecznie i całościowo porównać ceny
proponowane przez różnych przewoźników za tę samą usługę. Zatem celem rozporządzenia Nr 1008/2008 jest
zagwarantowanie, aby klient był w stanie ocenić poziom – wyższy bądź niższy – ostatecznej ceny, którą należy
zapłacić, proponowanej za tę samą usługę przez różnych przewoźników lotniczych.

Trybunał uznał, że cel skutecznego porównywania cen byłby zagrożony, gdyby art. 23 ust. 1 w zw. z art. 2 pkt 18
rozporządzenia Nr 1008/2008 interpretować w ten sposób, że wybór, jakim dysponują przewoźnicy lotniczy przy
określaniu waluty, w której podają taryfy lotnicze za wewnątrzwspólnotowe przewozy lotnicze, nie jest niczym
ograniczony. W ocenie TS taka wykładnia prowadziłaby do tego, że w danym przypadku różni przewoźnicy lotniczy
mogliby za tę samą usługę podawać taryfy lotnicze w różnych walutach niemających żadnego związku ani
z proponowaną usługą, ani z klientem. Taka sytuacja nie tylko mogłaby wprowadzać tego ostatniego w błąd w kwestii
faktycznie oferowanych cen, ale ponadto utrudniłaby mu skuteczne porównywanie cen proponowanych przez
różnych przewoźników lotniczych.
Analizując genezę rozpatrywanych przepisów TS stwierdził, że euro należy uznać za walutę referencyjną, którą
posługiwanie się przez przewoźników lotniczych w celu podawania pasażerom taryf lotniczych może, tak jak
poprzednio w przypadku ecu, gwarantować lepszą porównywalność cen, tym bardziej że stanowi ona walutę
obowiązującą w 19 z 28 państw członkowskich i może być znana dużej liczbie osób. W tym kontekście, zdaniem TS,
nie można dopuścić do tego, aby przewoźnicy lotniczy, dokonując wyboru podawania taryf lotniczych za
wewnątrzwspólnotowe przewozy lotnicze w walucie innej niż euro mogli znacznie utrudniać, a w praktyce nawet
uniemożliwiać porównywanie cen przez klientów. Wówczas w sposób fundamentalny podważany byłby cel art. 23
ust. 1 rozporządzenia Nr 1008/2008, którym jest skuteczne porównywanie cen, a w konsekwencji przepis ten byłby
pozbawiony w dużej mierze swojej skuteczności. Rzecznik generalny zaznaczył, że skuteczne porównywanie cen
byłoby ułatwione, gdyby przewoźnicy lotniczy podawali taryfy lotnicze w walucie lokalnej obiektywnie
powiązanej z oferowaną usługą (pkt 64 opinii). Z orzecznictwa TS wynika, że zarówno miejsce odlotu, jak
i miejsce przylotu danego lotu muszą być uznane za miejsca głównego świadczenia usług lotniczych (wyrok
flightright i in., C-274/16, C‑ 447/16 i C‑ 448/16, pkt 68), ponieważ są to miejsca, w których, odpowiednio,
rozpoczyna się i kończy wykonanie tych usług. Zatem walutę lokalną mającą status prawnego środka płatniczego
w państwie członkowskim, w którym znajduje się miejsce wylotu bądź miejsce przylotu danego lotu TS uznał za
ściśle powiązaną z oferowaną usługą.
Reasumując TS orzekł, że art. 23 ust. 1 w zw. z art. 2 pkt 18 rozporządzenia Nr 1008/2008 należy interpretować
w ten sposób, że przewoźnicy lotniczy, podając taryfy lotnicze za wewnątrzwspólnotowe przewozy lotnicze –
o ile nie wyrażają ich w euro – są zobowiązani do wybrania waluty lokalnej obiektywnie powiązanej
z oferowaną usługą. Tak jest w szczególności w przypadku waluty mającej status prawnego środka
płatniczego w państwie członkowskim, w którym znajduje się miejsce wylotu bądź miejsce przylotu danego
lotu. Tak więc w sytuacji, takiej jak ta rozpatrywana w postępowaniu głównym, w której przewoźnik lotniczy
mający siedzibę w państwie członkowskim, którego walutą jest euro, oferuje w Internecie usługę przewozu
lotniczego z miejscem wylotu znajdującym się na terytorium innego państwa członkowskiego, w którym
status prawnego środka płatniczego ma waluta inna niż euro, taryfy lotnicze mogą być podawane – o ile nie
są wyrażone w euro – w walucie mającej status prawnego środka płatniczego w tym ostatnim państwie.
W przepisach rozporządzenia Nr 1008/2008 nie określono w jakiej walucie należy określać taryfy lotnicze.
Z dokonanej w niniejszym wyroku wykładni językowej, celowościowej i systemowej art. 23 ust. 1 w zw. z art. 2 pkt 18
rozporządzenia Nr 1008/2008 wynika, że wszystkie elementy ostatecznej ceny, wśród których jest taryfa lotnicza,
powinny być wskazywane tak, aby nie tylko zagwarantować uczciwą konkurencję między przewoźnikami lotniczymi,
ale również aby klient mógł w każdej chwili skutecznie i całościowo porównać ceny proponowane przez różnych
przewoźników lotniczych za tę samą usługę. Z uzasadnienia mniejszego wyroku wynika, że realizacja powyższego
celu jest możliwa, gdy przewoźnicy podają ceny w walucie powiązanej z wykonywaną usług. A jest nią zarówno
miejsce odlotu jak i miejsce przylotu. Zatem w sytuacji gdy przykładowo miejscem odlotu będzie Warszawa,
a miejscem przylotu Madryt, przewoźnik może podać cenę lotu zarówno w PLN, jak i EUR.
Wyrok TS z 15.11.2018 r., Verbraucherzentrale Baden-Württemberg, C-330/17
Wyrok TS z 15.11.2018 r., Verbraucherzentrale Baden-Württemberg, C 330/17

Trybunał Sprawiedliwości orzekł, że przewoźnicy lotniczy podając taryfy lotnicze za wewnątrzwspólnotowe przewozy powinni wybierać walutę lokalną obiektywnie powiązaną z oferowaną usługą, zwłaszcza jeśli nie wyrażają ich w euro. Cel przepisów jest zapewnienie przejrzystości cen i umożliwienie skutecznego porównywania ofert różnych przewoźników. Ostateczna cena powinna uwzględniać wszystkie opłaty i należności.