Instrumenty finansowe w ramach PROW

Tematyka: instrumenty finansowe, gwarancje kredytowe, rozwój obszarów wiejskich, PROW 2014-2020, wsparcie finansowe, rolnictwo

Dzięki nowelizacji ustawy wprowadzającej instrumenty zwiększające finansowanie obszarów wiejskich
większe gospodarstwa rolne będą mogły korzystać z gwarancji kredytów na inwestycje.
• Nowelizacja wprowadza do Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich nowy instrument finansowy, jakim są
gwarancje kredytowe.
• Gwarancje do kredytów przeznaczone są dla gospodarstw, które potrzebują kapitału na rozwój, a nie mogą już
ubiegać się o premie i dotacje.
• Ze środków PROW 2014-2020 będzie pochodziło 50 mln euro, dzięki temu wygenerowany zostanie do 2023 r.
portfel kredytowy na kwotę ok. 250 mln euro.
Ustawa z 22.2.2019 r. o zmianie ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego
Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata
2014-2020 oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 504) umożliwia korzystanie z instrumentów
finansowych, w tym gwarancji do kredytów, w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 dla
rolników, mikro-, małych i średnich przedsiębiorstw z sektora przetwórstwa rolno-spożywczego.
Fakultatywne instrumenty finansowe w ramach PROW 2014-2020
Zgodnie z przepisami Unii Europejskiej środki finansowe z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju
Obszarów Wiejskich (EFRROW) mogą być wydatkowane w formie dotacji bezzwrotnej lub wsparcia zwrotnego
za pośrednictwem instrumentów finansowych, takich jak gwarancje do kredytów. Wsparcie w formie
instrumentów finansowych jest fakultatywne i jego uruchomienie musi zostać poprzedzone analizą ex ante instytucji
zarządzającej Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020. W 2016 r. Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju
Wsi zleciło taką analizę, uzupełnioną w 2018 r. przez dodatkowe badania prowadzone przez Europejski Bank
Inwestycyjny. W związku z wynikami wspomnianych badań i analiz, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi podjęło
decyzję o pilotażowym wdrażaniu instrumentów finansowych w postaci gwarancji do kredytów w ramach Programu
Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020. Planowana alokacja na te instrumenty szacowana jest na 50 mln
euro.
Jak podano w uzasadnieniu do nowelizacji „gwarancje są instrumentem zwrotnym o najwyższym współczynniku
dźwigni finansowej rozumianej jako relacja wygenerowanego finansowania do zaangażowanych środków
publicznych. Przewiduje się, że gwarancja nie będzie obejmować całości kredytu, a tylko jego część. Przejęcie przez
fundusz gwarancyjny części ryzyka ponoszonego przez instytucje finansowe stworzy zachętę do angażowania się
kapitału prywatnego w finansowanie działalności gospodarstw rolnych oraz małych i średnich przedsiębiorstw
w sektorze rolnym”.
Dopuszczalna będzie możliwość łączenia gwarancji uzyskanej z instrumentu finansowego oraz wsparcia w formie
dotacji w ramach finansowania inwestycji, zgodnie z art. 37 ust. 8 i 9 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego
i Rady (UE) nr 1303/2013 z 17.12.2013 r. ustanawiające wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu
Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu
Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz
ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu
Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające
rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 (Dz.Urz. UE L Nr 347 z 2013 r., s. 320), z zachowaniem poziomów
intensywności pomocy określonych w załączniku II rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr
1305/2013 z 17.12.2013 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz
Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) i uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1698/2005 (Dz.Urz. UE L Nr
347 z 2013 r., s. 487) oraz zasad pomocy państwa.
Podmioty uprawnione do korzystania z gwarancji
Podmiotami uprawnionymi do korzystania z nowych form wsparcia w formie gwarancji do kredytów są rolnicy, grupy
rolników lub przedsiębiorcy wykonujący działalność jako mikro, małe lub średnie przedsiębiorstwa, którzy posiadają
zarejestrowaną działalność w zakresie przetwórstwa lub wprowadzania do obrotu produktów rolnych lub produktów
nieobjętych załącznikiem I do Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz.Urz. UE C Nr 326 z 2012 r., s. 1), pod
warunkiem że inwestycja przyczynia się do realizacji jednego lub większej liczby priorytetów Unii w zakresie rozwoju
obszarów wiejskich, o których mowa w art. 5 rozporządzenia 1305/2013.

Zmieniony w ustawach
Podstawowym celem nowelizacji jest stworzenie instytucjonalnych ram prawnych systemu wdrażania
instrumentów finansowych. Nowelizacja przewiduje wprowadzenie zmian w ustawach:
• z 20.2.2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na
rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (t.j.: Dz.U.
z 2018 r. poz. 627 ze zm., dalej jako WspROWU);
• z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j.: Dz.U. z 2018 r. poz. 1036, ze zm., PDOPrU);
• z 8.5.1997 r. o poręczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Państwa oraz niektóre osoby prawne (t.j.:
Dz.U. z 2018 r. poz. 1808 ze zm., PorGwU).
W wyniku tej nowelizacji dodano m.in. definicję nowych określeń, w tym zdefiniowano instrumenty finansowe,
m.in. poprzez odpowiednie odwołania do rozporządzenia nr 1303/2013. Określono także wymagania, co do
podmiotów udzielających gwarancji jak również zasady kontroli poprawności udzielanego wsparcia.
Nowelizacja PDOPrU polega na zwolnieniu z podatku od osób prawnych przychodów podmiotu wdrażającego
instrument finansowy. Środki finansowe (publiczne środki PROW 2014–2020) przekazane w formie instrumentów
finansowych, nie stanowią dochodu dysponenta, ani podmiotu wdrażającego instrument finansowy, ponieważ będą
one ponownie wykorzystane zgodnie z przepisami odpowiednio art. 44 oraz 45 rozporządzenia nr 1303/2013.
Analogiczny przepis art. 17 ust. 1 pkt 53a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych obowiązuje obecnie
w odniesieniu do przychodów podmiotu wdrażającego instrument finansowy w ramach polityki spójności.
Omawiana nowelizacja wprowadza do PorGwU możliwość upoważnienia ministra właściwego do spraw finansów
publicznych do określenia, w drodze rozporządzenia, szczegółowych warunków oraz trybu udzielania pomocy
publicznej i pomocy w ramach rządowych programów poręczeniowo-gwarancyjnych w formie poręczeń lub gwarancji
Banku Gospodarstwa Krajowego, z uwzględnieniem konieczności realizacji celów określonych w rządowych
programach poręczeniowo-gwarancyjnych oraz efektywnego i skutecznego wykorzystania pomocy, a także
zapewnienia przejrzystości jej udzielania i zgodności z rynkiem wewnętrznym.

Podmiotami uprawnionymi do korzystania z nowych form wsparcia w formie gwarancji do kredytów są rolnicy, grupy rolników lub przedsiębiorcy wykonujący działalność jako mikro, małe lub średnie przedsiębiorstwa, którzy posiadają zarejestrowaną działalność w zakresie przetwórstwa lub wprowadzania do obrotu produktów rolnych lub produktów nieobjętych załącznikiem I do Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej.