Oznaczenie firmy przedsiębiorcy w postępowaniu restrukturyzacyjnym

Przepisy Prawa restrukturyzacyjnego nakładają obowiązek na przedsiębiorcę posługiwania się firmą z dodatkowym oznaczeniem „w restrukturyzacji” w obrocie gospodarczym. Artykuł 66 ust. 2 PrRestr precyzuje konieczność stosowania tego oznaczenia od chwili otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, co ma informować o szczególnym statusie prawnym przedsiębiorcy związanym z zagrożeniem niewypłacalnością i podejmowanymi działaniami mającymi na celu zawarcie układu z wierzycielami.

Tematyka: prawo restrukturyzacyjne, przedsiębiorca, postępowanie restrukturyzacyjne, oznaczenie firmy, w restrukturyzacji, układ z wierzycielami, zatwierdzenie układu

Przepisy Prawa restrukturyzacyjnego wymagają, aby przedsiębiorca w toku restrukturyzacji posługiwał się
w obrocie gospodarczym firmą z dodatkowym oznaczeniem „w restrukturyzacji”. Ustawodawca wyszedł
z założenia, że istnieje potrzeba informowania uczestników obrotu gospodarczego o szczególnym statusie
prawnym przedsiębiorcy, który ma związek z zagrożeniem niewypłacalnością i jednocześnie podejmowanymi
działaniami mającymi na celu zawarcie układu z wierzycielami.
Zgodnie z art. 66 ust. 2 PrRestr wydanie przez sąd restrukturyzacyjny postanowienia o otwarciu postępowania
restrukturyzacyjnego wiąże się z obowiązkiem stosowania przez przedsiębiorcę dodatkowego oznaczenia „w
restrukturyzacji”. Brzmienie przepisu jest jednoznaczne i nie pozostawia wątpliwości co do tego, że dłużnik nie
powinien stosować innych oznaczeń, jak również nie wolno mu działać w obrocie bez tego dodatku. Nic nie stoi
jednak na przeszkodzie, aby poza wspomnianym oznaczeniem, przekazywać uczestnikom obrotu gospodarczego
szczegółowe informacje o rodzaju prowadzonej restrukturyzacji. Może mieć to znaczenie z uwagi na ograniczenie
swobody dokonywania czynności zwykłego zarządu lub czynności przekraczających zwykły zarząd w zależności od
rodzaju postępowania restrukturyzacyjnego.
Dzień wydania postanowienia o otwarciu postępowania jest jednoznacznie określany w przypadku przyspieszonego
postępowania układowego, postępowania układowego oraz postępowania sanacyjnego. Artykuł 189 ust. 1 PrRestr
wskazuje, że dzień wydania postanowienia o otwarciu każdego ze wskazanych trzech rodzajów postępowań
restrukturyzacyjnych jest jednocześnie dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego. Należy zwrócić uwagę na
to, że wniosek o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego rozpoznawany jest na posiedzeniu niejawnym.
W praktyce przedsiębiorca może zatem powziąć informację o wydanym orzeczeniu po jego doręczeniu lub na
podstawie obwieszczenia zamieszczonego w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Wynika z tego, że istnieje
pewien przedział czasowy, w którym mimo powstałego obowiązku obiektywnie nie jest możliwe stosowanie
oznaczenia „w restrukturyzacji”.
Ustalenie daty początkowej powstania obowiązku posługiwania się w obrocie gospodarczym firmą z oznaczeniem „w
restrukturyzacji” jest dużo bardziej problematyczne w przypadku postępowania o zatwierdzenie układu. Przede
wszystkim należy wskazać, że w postępowaniu o zatwierdzenie układu sąd restrukturyzacyjny nie wydaje odrębnego
postanowienia o otwarciu postępowania. Wydawane jest wyłącznie postanowienie o zatwierdzeniu układu, które jest
publicznie obwieszczane. Informacja o prowadzonej restrukturyzacji jest ogólnodostępna. Z tych względów przepisy
prawa restrukturyzacyjnego przewidują odmienną regulację. Artykuł 189 ust. 2 PrRestr wskazuje, że skutki otwarcia
postępowania restrukturyzacyjnego powstają z dniem układowym, a dalsze przepisy doprecyzowują, że jest to dzień
ustalany przez dłużnika, który powinien przypadać nie wcześniej niż trzy miesiące i nie później niż dzień przed dniem
złożenia wniosku o zatwierdzenie układu. W praktyce przyjmuje się, że przedsiębiorca powinien posługiwać się
oznaczeniem „w restrukturyzacji” od dnia wydania postanowienia w przedmiocie zatwierdzenia układu.
Uzasadnieniem takiego stanowiska jest swego rodzaju prywatny charakter postępowania o zatwierdzenie układu,
gdyż postępowanie to nie jest formalnie otwierane, a udział sądu restrukturyzacyjnego ogranicza się jedynie do
zatwierdzenia już przyjętego układu. Co istotne samo przygotowanie propozycji układowych i samodzielne zbieranie
głosów wierzycieli nie oznacza, że wniosek o zatwierdzenie układu zostanie złożony.
Przepisy Prawa restrukturyzacyjnego nie przewidują bezpośrednio sankcji za zaniechanie używania w obrocie
gospodarczym oznaczenia „w restrukturyzacji”. Należy jednak uznać, że na zasadach ogólnych dłużnik może ponosić
odpowiedzialność cywilną za szkodę spowodowaną przez zaniechanie informowania uczestników obrotu
gospodarczego. W wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z 30.1.2018 r., KIO 94/18 (
Nr 1774434) wskazano na
przykładzie zamówień publicznych, że oferta złożona przez przedsiębiorcę bez dodatkowego oznaczenia „w
restrukturyzacji” wymaga poprawienia, choć w tym przypadku samo pominięcie zostało uznane jedynie za oczywistą
omyłkę.
Przepisy Prawa restrukturyzacyjnego nie wskazują jednoznacznie, do jakiego momentu przedsiębiorca powinien
posługiwać się w obrocie firmą z oznaczeniem „w restrukturyzacji”. Nie powinno jednak budzić wątpliwości, że skoro
obowiązek powstaje z dniem wydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego, to obowiązek
ustaje z dniem zakończenia postępowania restrukturyzacyjnego. Potwierdza to także fakt, że oznaczenie stosowane
jest w związku z toczącym się postępowaniem restrukturyzacyjnym. Należy przez to rozumieć, że przedsiębiorca nie
musi i nie powinien posługiwać się sformułowaniem „w restrukturyzacji” po dniu w którym uprawomocniło się
postanowienie o zatwierdzeniu układu lub o odmowie zatwierdzenia układu albo o umorzeniu postępowania.

Przepisy Prawa restrukturyzacyjnego nie określają jednoznacznie momentu, do którego przedsiębiorca powinien posługiwać się oznaczeniem „w restrukturyzacji”. Jednakże obowiązek ten ustaje wraz z zakończeniem postępowania restrukturyzacyjnego, co potwierdza związek oznaczenia z toczącym się postępowaniem. Brak stosowania oznaczenia może skutkować odpowiedzialnością cywilną za szkodę spowodowaną zaniechaniem informowania uczestników obrotu gospodarczego.