Promowanie energii ze źródeł odnawialnych w UE
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 wprowadza wspólne ramy dla promowania energii ze źródeł odnawialnych w UE. Określa cel unijny dot. udziału energii odnawialnej w zużyciu energii brutto w 2030 r. oraz wspiera cele polityki energetycznej i klimatycznej UE.
Tematyka: dyrektywa PE i Rady (UE) 2018/2001, energia odnawialna, cele unijne, redukcja emisji, polityka energetyczna, wsparcie finansowe, kryteria zrównoważonego rozwoju, udział energii odnawialnej, systemy wsparcia, Unijna platforma ds. rozwoju odnawialnych źródeł energii
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 wprowadza wspólne ramy dla promowania energii ze źródeł odnawialnych w UE. Określa cel unijny dot. udziału energii odnawialnej w zużyciu energii brutto w 2030 r. oraz wspiera cele polityki energetycznej i klimatycznej UE.
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2018/2001 z 11.12.2018 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych (Dz.Urz. UE L Nr 328 z 2018 r., dalej jako: dyrektywa PE i Rady (UE) 2018/2001) ustanawia wspólne ramy dla promowania energii ze źródeł odnawialnych w państwach członkowskich Unii Europejskiej i określa wiążący unijny cel w odniesieniu do całkowitego udziału energii ze źródeł odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto w Unii w 2030 r. • Dyrektywa PE i Rady (UE) 2018/2001 zakłada, że do 2030 r. w Unii Europejskiej o 40% spadnie emisja. • Udział energii ze źródeł odnawialnych w Unii w końcowym zużyciu energii brutto w 2030 r., według celów określonych w dyrektywie, osiągnie poziom co najmniej 32%. Dyrektywa PE i Rady (UE) 2018/2001 wspiera realizację jednego z ważniejszych celów unijnej polityki energetycznej, zawartego w art. 194 ust. 1 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE C Nr 326 z 2012 r., dalej jako TFUE), jakim jest wspieranie odnawialnych form energii. Zwiększenie stosowania energii ze źródeł odnawialnych, jak podkreślono w preambule dyrektywy, stanowi istotny element pakietu środków koniecznych do redukcji emisji gazów cieplarnianych i wypełnienia unijnych zobowiązań w ramach Porozumienia paryskiego z 2015 r. w sprawie zmian klimatu przyjętego na zakończenie 21. Konferencji Stron Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w Sprawie Zmian Klimatu, a także realizacji unijnych ram polityki klimatyczno-energetycznej do 2030 r., w tym wiążącego celu Unii, jakim jest zmniejszenie do 2030 r. emisji o co najmniej 40% w stosunku do poziomów z 1990 r. Promowanie energii pochodzącej z odnawialnych źródeł ma również znaczenie dla zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii, dostaw zrównoważonej energii po przystępnych cenach, rozwoju technologicznego i innowacji. Omawiana dyrektywa nie tylko określa cele związane z udziałem energii odnawialnej w bilansie energetycznym UE, ale także ustanawia zasady dotyczące wsparcia finansowego na rzecz energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych oraz dotyczące prosumpcji takiej energii elektrycznej, wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych w sektorze ogrzewania i chłodzenia oraz w sektorze transportu, współpracy regionalnej między państwami członkowskimi i między państwami członkowskimi a państwami trzecimi, gwarancji pochodzenia, procedur administracyjnych oraz informacji i szkoleń. Określa ona również kryteria zrównoważonego rozwoju i ograniczania emisji gazów cieplarnianych dla biopaliw, biopłynów i paliw z biomasy. Definicja energii ze źródeł odnawialnych Zgodnie z art. 2 d yrektywy PE i Rady (UE) 2018/2001 energia odnawialna to energia pochodząca z odnawialnych źródeł niekopalnych, czyli jest to energia wiatru, promieniowania słonecznego (energia słoneczna termiczna i energia fotowoltaiczna) oraz energia geotermalna, energia otoczenia, energia pływów, fal, energia oceanów, hydroenergia, biomasa oraz gaz pochodzący z wysypisk śmieci, oczyszczalni ścieków i ze źródeł biologicznych (biogaz). Wiążący ogólny cel unijny na 2030 r. i systemy wsparcia Dyrektywa PE i Rady (UE) 2018/2001 w art. 3 określa, że udział energii ze źródeł odnawialnych w Unii w końcowym zużyciu energii brutto w 2030 r. powinien wynosić co najmniej 32%. Aby zrealizować ten cel każde z państw członkowskich UE określa swoje krajowe plany w dziedzinie energii i klimatu i wskazuje swój wkład w cel unijny. W celu osiągnięcia wspomnianego celu w odniesieniu do rozpowszechniania energii odnawialnej państwa członkowskie mogą stosować systemy wsparcia na rzecz energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych (art. 4 d yrektywy PE i Rady (UE) 2018/2001). W tym celu, w odniesieniu do systemów bezpośredniego wsparcia cen, wsparcie jest przyznawane w formie premii rynkowej, która może być, między innymi, zmienna albo stała. Ponadto, w celu zwiększenia wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych w regionach najbardziej oddalonych i na małych wyspach, państwa członkowskie mogą dostosować systemy wsparcia finansowego na rzecz projektów zlokalizowanych w tych regionach, by uwzględnić koszty produkcji związane z występującymi tam szczególnymi warunkami w zakresie odizolowania i uzależnienia od źródeł zewnętrznych. Unijna platforma ds. rozwoju odnawialnych źródeł energii i transfery statystyczne między państwami członkowskimi Na podstawie przepisów art. 8 d yrektywy PE i Rady (UE) 2018/2001 państwa członkowskie Unii Europejskiej mogą także uzgodnić statystyczne transfery określonej ilości energii ze źródeł odnawialnych z jednego państwa członkowskiego do drugiego. W celu ułatwienia transferów statystycznych zgodnie z art. 8 ust. 1 d yrektywy PE i Rady (UE) 2018/2001 Komisja Europejska powołała do życia Unijną platformę ds. rozwoju odnawialnych źródeł energii (URDP). Państwa członkowskie mogą na zasadzie dobrowolności przekazywać do URDP co roku dane na temat ich wkładów krajowych w unijny cel, w tym spodziewanych niedoborów lub nadwyżek w zakresie ich wkładów, oraz wskazanie ceny, jaką zaakceptowały by, aby dokonać transferu nadwyżki produkcji energii ze źródeł odnawialnych z lub do innego państwa członkowskiego. Cena tych transferów ustalana jest indywidualnie na podstawie mechanizmu URDP kojarzącego popyt i podaż.
Promowanie energii ze źródeł odnawialnych ma kluczowe znaczenie dla redukcji emisji gazów cieplarnianych, realizacji celów klimatycznych oraz zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii. Dyrektywa PE i Rady (UE) 2018/2001 określa zasady wsparcia finansowego, kryteria zrównoważonego rozwoju i systemy wsparcia na rzecz energii odnawialnej.