Status podatników VAT dostępny w jednej bazie

Ustawa z 12.4.2019 r. przewiduje stworzenie jednej bazy zawierającej informacje o podatnikach VAT, co ma wspierać walkę z uszczupleniem należności budżetu państwa. Wprowadza ona zmiany dotyczące wykazów podatników VAT, integrując dane o podmiotach z różnymi statusami rejestracji. Celem jest przeciwdziałanie wykorzystywaniu podatku VAT do nielegalnych działań, a także zwiększenie skuteczności działań kontrolnych.

Tematyka: podatnicy VAT, status podatnika, rejestracja VAT, wykaz podatników, ułatwienie dostępu do informacji, walka z wyłudzeniami, bezpieczeństwo obrotu, identyfikacja kontrahentów

Ustawa z 12.4.2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2019 r., poz 1018), przewiduje
stworzenie jednej bazy, zawierającej wszystkie informacje o podatnikach, co wesprzeć ma walkę
z uszczupleniem należności budżetu państwa przez wyłudzanie nienależnego zwrotu podatku VAT lub
nieodprowadzanie należności podatkowych z tytułu VAT.
• Ustawa łączy w jeden wykaz informacje zawarte w dwóch wykazach, tj. wykazie podatników, w odniesieniu do
których naczelnik urzędu skarbowego nie dokonał rejestracji lub którzy zostali wykreśleni z rejestru jako podatnicy
VAT i w wykazie podatników, których rejestracja jako podatników VAT została przywrócona.
Zarówno w Polsce, jak i w innych państwach Unii Europejskiej narasta zjawisko wykorzystywania mechanizmów
podatku VAT do uzyskiwania niezgodnych z prawem korzyści. Dotyczy to, jak wskazał w uzasadnieniu do ustawy
ustawodawca, przede wszystkim uszczuplania należności budżetu państwa przez wyłudzanie nienależnego zwrotu
tego podatku lub nieodprowadzanie należności podatkowych z tytułu VAT. Ograniczanie luki w podatku VAT jest
głównym celem ustawy z 24.11.2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora
finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz. U. poz. 2491, dalej jako WyłSkarbU), nazywanej ustawą STIR. Na jej
podstawie Szef Krajowej Administracji Skarbowej (KAS) będzie otrzymywał informacje o rachunkach podmiotów
kwalifikowanych w rozumieniu ustawy STIR, jak również o wszystkich transakcjach tych podmiotów dokonywanych
za pośrednictwem objętych tym systemem rachunków bankowych lub rachunków spółdzielczej kasy
oszczędnościowo-kredytowej (SKOK). W oparciu o te informacje, jak zakłada ustawodawca, system informatyczny
Szefa KAS będzie dokonywał analizy ryzyka wystąpienia wyłudzenia skarbowego. Wszystkie informacje będą
przesyłane automatycznie i elektronicznie za pośrednictwem izby rozliczeniowej.
Scalenie baz podatników VAT
Ważną zmianą, jako ustawa STIR wprowadziła do ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j.: Dz.U.
z 2018 r., poz. 2174, ze zm. dalej jako VATU) jest nadanie szefowi Krajowej Administracji Skarbowej uprawnień do
prowadzenia elektronicznych wykazów podmiotów niezarejestrowanych oraz wykreślonych i przywróconych do
rejestru VAT.
Omawiana nowelizacja przepisów scali powyższy rejestr z wykazem podatników, których rejestracja jako podatników
VAT została przywrócona oraz poszerzy go o podmioty zarejestrowane jako podatnicy VAT, czyli o dane dotyczące
statusu podatników VAT czynnych i zwolnionych z VAT. Wykaz prowadzony przez Szefa Krajowej Administracji
Skarbowej w formie elektronicznej aktualizowany na bieżąco, tj. w każdy dzień roboczy, raz na dobę.
Utworzenie jednej bazy zawierającej wszystkie informacje o statusie podatników VAT, zdaniem ustawodawcy, ułatwi
i przyśpieszy proces wyszukiwania danych o podmiotach zawartych w tym wykazie przez zainteresowanych
kontrahentów. Zamieszczenie w tym wykazie daty rejestracji, odmowy rejestracji, wykreślenia z rejestru oraz
przywrócenia zarejestrowania jako podatnika VAT ułatwi sprawną identyfikację kontrahentów, Podatnicy będą mieli
możliwość prześledzenia całej historii rejestracji kontrahentów dla celów VAT, co umożliwi im weryfikację, jaki był
w wybranym momencie status kontrahenta.
Informacje zamieszczone w wykazie będzie można wyszukiwać według numeru NIP lub fragmentu nazwy (nazwiska)
wyszukiwanego podmiotu. Dzięki temu podatnicy będą mogli sprawdzić informacje o swoich kontrahentach, co
ograniczy ryzyko wplątania podatników w proceder wyłudzenia VAT i przyczyni się do zwiększenia bezpieczeństwa
i pewności obrotu gospodarczego.
Zakres danych publikowanych w wykazie
Omawiany wykaz będzie zawierał następujące dane:
• firmę (nazwę) lub imię i nazwisko,
• numer, za pomocą którego podmiot został zidentyfikowany na potrzeby podatku, jeżeli taki numer został przyznany,
• numer identyfikacyjny REGON, o ile został nadany,
• numer PESEL, o ile podmiot posiada (tylko w zakresie podatników wyrejestrowanych lub którym naczelnik urzędu
skarbowego odmówił rejestracji),
• numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, o ile został nadany,




• adres siedziby – w przypadku podmiotu niebędącego osobą fizyczną,
• adres stałego miejsca prowadzenia działalności albo adres rejestracyjny,
• w przypadku braku adresu stałego miejsca prowadzenia działalności – w odniesieniu do osoby fizycznej, imiona
i nazwiska osób wchodzących w skład organu uprawnionego do reprezentowania podmiotu oraz ich numery
identyfikacji podatkowej lub numery PESEL (tylko w zakresie podatników wyrejestrowanych lub którym naczelnik
urzędu skarbowego odmówił rejestracji),
• imiona i nazwiska prokurentów oraz ich numery identyfikacji podatkowej lub numery PESEL (tylko w zakresie
podatników wyrejestrowanych lub którym naczelnik urzędu skarbowego odmówił rejestracji),
• imię i nazwisko lub firmę (nazwę) wspólnika oraz jego numer identyfikacji podatkowej lub numer PESEL (tylko
w zakresie podatników wyrejestrowanych lub którym naczelnik urzędu skarbowego odmówił rejestracji),
• daty rejestracji, odmowy rejestracji albo wykreślenia z rejestru oraz przywrócenia zarejestrowania jako podatnika
VAT,
• podstawę prawną rejestracji, odmowy rejestracji albo wykreślenia z rejestru oraz przywrócenia zarejestrowania jako
podatnika VAT,
• numery rachunków rozliczeniowych lub imiennych rachunków w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej,
której podmiot jest członkiem, otwartych w związku z prowadzoną przez członka działalnością gospodarczą –
wskazanych w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub zgłoszeniu aktualizacyjnym.

Omawiana ustawa ma na celu ułatwienie i przyspieszenie dostępu do informacji o statusie podatników VAT, co pomoże w identyfikacji kontrahentów oraz ograniczy ryzyko wyłudzeń podatkowych. Wykaz zawiera szeroki zakres danych identyfikacyjnych oraz historię rejestracji podmiotów, co zapewnia większe bezpieczeństwo i pewność obrotu gospodarczego.