Biała lista podatników VAT od września 2019 r.

Od września 2019 r. funkcjonować będzie elektroniczny wykaz czynnych podatników VAT, tzw. „biała lista podatników VAT”, prowadzony przez Krajową Administrację Skarbową. Weryfikacja będzie możliwa poprzez specjalne oprogramowanie lub wprowadzenie danych. Nowe przepisy nakładają obowiązek sprawdzania kontrahentów przed dokonaniem płatności, co ma zapobiec oszustwom podatkowym i ograniczyć płatności na rachunki niezarejestrowanych podatników VAT.

Tematyka: elektroniczny wykaz, biała lista podatników VAT, weryfikacja podatników, nowe przepisy podatkowe, oszustwa podatkowe, split payment, zagraniczni podatnicy VAT, rachunki wirtualne, szybkie płatności internetowe, Ministerstwo Finansów

• Zgodnie z rządowym projektem ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych
innych ustaw (Dz.U. z 2019 r. poz. 1018) od września bieżącego roku powstanie elektroniczny wykaz
czynnych podatników VAT, który prowadzić będzie szef Krajowej Administracji Skarbowej.
• W wykazie, za pomocą specjalnego oprogramowania lub wpisując odręcznie niezbędne dane, można
będzie sprawdzić, czy w chwili transakcji kontrahent był czynnym podatnikiem podatku VAT.
Zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Finansów 1.9.2019 r. opublikowany zostanie elektroniczny wykaz czynnych
podatników VAT (tzw. „biała lista podatników VAT”), który będzie prowadzony przez szefa Krajowej Administracji
Skarbowej.
W wykazie, za pomocą specjalnego oprogramowania lub wpisując odręcznie niezbędne dane, można będzie
sprawdzić, czy w chwili transakcji kontrahent był czynnym podatnikiem podatku VAT. Rejestr będzie zawierał
podstawowe informacje o podatniku takie jak nazwa, NIP, a także powiązany z przedsiębiorcą numer rachunku
bankowego.
Weryfikacja będzie mogła być przeprowadzona na 2 sposoby:
1. tzw. interfejs programistyczny API (ang. application programming interface). API będzie miał dwie metody
sprawdzania: search i check.
• Metoda search będzie działać podobnie do zwykłej wyszukiwarki sieciowej. Zainteresowany wpisze dowolną
informację, po której chce wyszukać swojego kontrahenta (np. NIP), a w odpowiedzi dostanie w niezbędny pakiet
danych o podmiocie, przykładowo: datę sprawdzenia w bazie, nazwę, numer rachunku bankowego i potwierdzenie
rejestracji VAT. Zainteresowany otrzyma też identyfikator zapytania, który potwierdzi sprawdzanie kontrahenta
w bazie danych.
• Metoda check będzie wymagała od podatnika wpisania trzech informacji: nr NIP lub REGON, numeru rachunku
bankowego oraz dnia, na który potrzebujemy weryfikacji kontrahenta. W odpowiedzi zainteresowany podmiot
dostanie potwierdzenie lub zaprzeczenie tego, czy na dany dzień wpisane dane są prawidłowe.
2. plik tekstowy - zasada odręcznej weryfikacji. Resort plik tekstowy będzie aktualizował codziennie na swojej
stronie internetowej. Wpisując nr rachunku bankowego będzie można uzyskać odpowiedź, czy dany rachunek
znajduje się na liście opublikowanej przez Ministerstwo Finansów.
Rejestr będzie prowadzony już od września tego roku. Natomiast przepisy dotyczące weryfikowania podatników będą
obowiązywały dopiero od 1.1.2020 r. Zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Finansów mają doprowadzić do
ograniczenia wpłat na prywatne rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe przedsiębiorców, w przypadku których nie
stosuje się modelu podzielonej płatności (split payment).
Wprowadzane obecnie przepisy nakładają nowe obowiązki na polskich przedsiębiorców. Od stycznia 2020 r.
przed każdorazową płatnością, obowiązkiem przedsiębiorcy będzie sprawdzenie, czy rachunek jego klienta lub
dostawcy znajduje się na tzw. „białej liście”.
Konsekwencją płatności kwoty powyżej 15 tys. zł, która trafiłaby na konto kontrahenta nieznajdujące się w rejestrze,
byłby brak możliwości uznania takiej płatności za koszt uzyskania przychodu. Ponadto, jeśli sprzedawca nie
odprowadziłby z tytułu takiej transakcji podatku VAT, wówczas nabywca byłby solidarnie odpowiedzialny wraz
z kontrahentem (nie obowiązuje w modelu split payment).
Szczególną uwagę należałoby zwrócić na płatności dokonywane na rzecz zagranicznych podmiotów. W tym
zakresie konieczna będzie weryfikacja, czy kontrahent z zagranicy jest zarejestrowany w Polsce dla celów VAT.
Jeżeli dojdzie do takiej sytuacji, znowelizowane przepisy będą obowiązywać również w stosunku do takich
podmiotów, a płatność wynikająca z transakcji o wartości powyżej 15 tys. zł podlegać będzie restrykcjom
wynikającym z przepisów o białej liście podatników VAT. Natomiast niewiele zmieni się przy płatnościach na rzecz
firm, które nie zarejestrowały się w naszym kraju dla celów VAT. Wystarczy, że wypłata na konto zagraniczne będzie
powiązana z firmowym przychodem i zostanie przez polskiego przedsiębiorcę właściwie udokumentowana. W takim
przypadku wypłata ta nadal będzie mogła być uznana za koszt uzyskania przychodu.
Wątpliwości budzą także tzw. rachunki wirtualne czyli indywidualne, przypisane do każdego klienta, rachunki
rozliczeniowe. Rachunki takie stosowane są przykładowo w rozliczeniach płatności masowych. Problematyczne
mogą być również tzw. szybkie płatności internetowe (systemy PayPal czy PayU). Mechanizm tych płatności polega

na przelaniu środków pieniężnych nie na konto dostawcy, tylko podmiotu - pośrednika, który dokonuje ich dalszego
transferu pobierając prowizję. Na białej liście podatników VAT ujęto tylko jeden podstawowy rachunek
rozliczeniowy dla danego przedsiębiorcy zgłoszony do administracji skarbowej. Rachunki wirtualne
powiązane z indywidualnym kontem klienta nie znalazły się zatem w wykazie. Zgodnie z nowelizacją, w takiej
sytuacji wydatki wpłacane na konta wirtualne w kwocie powyżej 15 tys. zł nie podlegałyby zaliczeniu do kosztów
uzyskania przychodu. Jednakże, w związku z licznymi uwagami zgłaszanymi w toku procesu legislacyjnego,
Ministerstwo Finansów zdecydowało się przygotować w powyższym zakresie objaśnienia podatkowe, które zgodnie
z najnowszymi zapowiedziami przychylą się do wykładni przepisów na korzyść podatnika.
Z całą pewnością, od nowego roku, przed każdorazową płatnością, obowiązkiem przedsiębiorcy będzie sprawdzenie,
czy rachunek jego klienta lub dostawcy znajduje się w bazie prowadzonej przez MF. Dzięki temu uda się uniknąć
niechcianych i nieprzewidzianych sankcji.

Od stycznia 2020 r. przedsiębiorcy muszą sprawdzać, czy rachunek kontrahenta jest na „białej liście”. Płatności powyżej 15 tys. zł na rachunki nieuwzględnione w rejestrze nie będą kosztem uzyskania przychodu. Nowe zasady mają ograniczyć oszustwa podatkowe i zmusić firmy do uczciwego rozliczania.