Wykorzystanie tajemnic przedsiębiorstwa przez byłego pracownika po upływie okresu obowiązywania zakazu konkurencji
Były pracownik, który po upływie okresu obowiązywania zakazu konkurencji ujawnia i wykorzystuje tajemnice przedsiębiorstwa uzyskane w trakcie zatrudnienia musi się liczyć z odpowiedzialnością odszkodowawczą wobec byłego pracodawcy. Sprawa dotyczy konfliktu interesów, naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa i rozstrzygnięcia sądowego dotyczącego zakazu konkurencji.
Tematyka: tajemnica przedsiębiorstwa, zakaz konkurencji, odpowiedzialność odszkodowawcza, konflikt interesów, Sąd Najwyższy
Były pracownik, który po upływie okresu obowiązywania zakazu konkurencji ujawnia i wykorzystuje tajemnice przedsiębiorstwa uzyskane w trakcie zatrudnienia musi się liczyć z odpowiedzialnością odszkodowawczą wobec byłego pracodawcy. Sprawa dotyczy konfliktu interesów, naruszenia tajemnicy przedsiębiorstwa i rozstrzygnięcia sądowego dotyczącego zakazu konkurencji.
Były pracownik, który po upływie okresu obowiązywania zakazu konkurencji ujawnia i wykorzystuje tajemnice przedsiębiorstwa uzyskane w trakcie zatrudnienia musi się liczyć z odpowiedzialnością odszkodowawczą wobec byłego pracodawcy. W razie złożenia pozwu, to były pracownik, który założył firmę zajmująca się działalnością konkurencyjną wobec dotychczasowego pracodawcy musi wykazać, że nie korzysta z bazy klientów, informacji organizacyjnych przedsiębiorcy, lub innych informacje posiadających wartość gospodarczą, zdobytych w trakcie zatrudnienia – wynika z wyroku Sądu Najwyższego. Stan faktyczny B.D. przez kilka lat była menadżerem a następnie prokurentem „N.” sp. z o.o. zajmującej się opracowywaniem strategii marketingowej i wizerunkowej firm medycznych i farmaceutycznych, w praktyce kierując działalnością podmiotu, którego właściciel mieszkał zagranicą. Po urlopie macierzyńskim B.D. nie wróciła do pracy, a po upływie rocznego okresu zakazu konkurencji założyła „I.” sp. z o.o., która rozpoczęła działalność na tym samym rynku usług, co były pracodawca. Gdy „N.” sp. z o.o. uzyskała informację, że „I.” sp. z o.o. przejęła jej głównego klienta, pozwała B.D. i założoną przez nią spółkę domagając się przeprosin oraz odszkodowania z tytułu wykorzystywania tajemnic byłego pracodawcy oraz korzyści uzyskanych na skutek przejęcia klientów, łącznie ponad 260 tys. zł Sąd I instancji oddalił powództwo, a sąd II instancji utrzymał w mocy zaskarżone orzeczenie. Sądy uznały, że B.D. podjęła sporne działania już po upływie okresu, który objęto zakazem konkurencji. Z uzasadnienia SN „N.” sp. z o.o. w skardze kasacyjnej dowodziła, że nieetyczne jest działanie osoby, która w praktyce zarządza jedną firmą, a następnie wykorzystuje tajemnice przedsiębiorstwa w interesie własnym i podmiotu trzeciego. W jej ocenie doszło do naruszenia dobrych obyczajów handlowych i tzw. uczciwości kupieckiej. Twierdziła też, że sądy bezzasadnie uznały, iż wolność zatrudnienia nie ma żadnych granic. B.D. podkreślała, że zaangażowała się w działalność „I.” sp. z o.o., po upływie okresu, który został wyznaczony umową o zakazie konkurencji, a zarzuty wobec niej są bezprzedmiotowe. Twierdziła, że powódka skonfliktowała się z dawnym klientem, który zaczął korzystać z usług „I.” sp. z o.o. Jej zdaniem, w istocie spór sprowadza się do konfliktu dawnych kontrahentów, w który została uwikłana. Sąd Najwyższy uchylił orzeczenie sądu II instancji i nakazał mu ponowne rozpoznanie sprawy. W uzasadnieniu podkreślono, że nie można podniesionych zarzutów obalić jedynie argumentem zakończenia okresu, w którym B.D. obowiązywał zakaz konkurencji. Sądy I i II instancji nie odniosły się do zarzutów o przejęciu informacji handlowej w zakresie stosowanych i możliwych do uzyskania marż, list klientów oraz naruszenia zasady zaufania do prokurenta. W ocenie Sądu Najwyższego, kluczowe dla sprawy jest ustalenie, co w istocie stanowiło tajemnicę przedsiębiorstwa. Zgodnie z art. 11 ust. 1 i 2 ustawy z 16.4.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t. j.: Dz.U. z 2019 r., poz. 1010), czynem nieuczciwej konkurencji jest ujawnienie, wykorzystanie lub pozyskanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa. Przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, które jako całość lub w szczególnym zestawieniu i zbiorze ich elementów nie są powszechnie znane osobom zwykle zajmującym się tym rodzajem informacji albo nie są łatwo dostępne dla takich osób, o ile uprawniony do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi podjął, przy zachowaniu należytej staranności, działania w celu utrzymania ich w poufności. Sądy niższych instancji nie ustaliły, które z tajemnic przedsiębiorstwa zostały wykorzystane przez B.D. w jej nowej działalności i w jaki sposób. W ocenie Sądu Najwyższego ustanie zakazu konkurencji nie uprawnia pracownika, który zapoznał się z tajemnicą przedsiębiorstwa do nieograniczonego korzystania z tych informacji. Jak podkreślono, po ustaleniu co w tej sprawie obejmuje tajemnicą przedsiębiorstwa, to pozwana będzie musiała wykazać, że wykorzystane w nowej działalności informacje wynikają np. z jej doświadczenia zawodowego, a nie z faktu pozyskania ich u byłego pracodawcy. Wyrok SN z 25.9.2019 r., III CSK 217/17
Sąd Najwyższy uchylił orzeczenie sądu II instancji i nakazał mu ponowne rozpoznanie sprawy. Wartością kluczową jest ustalenie, co faktycznie stanowiło tajemnicę przedsiębiorstwa oraz sposób wykorzystania tych informacji. Wyrok ten stanowi istotne rozstrzygnięcie w zakresie odpowiedzialności byłego pracownika za korzystanie z tajemnic przedsiębiorstwa.