Pojazdy używane do dostarczania przesyłek w ramach powszechnych usług pocztowych

Wyjątek uregulowany art. 13 ust. 1 lit. d) rozporządzenia Nr 561/2006 stosuje się wyłącznie do pojazdów używanych do dostarczania przesyłek w ramach powszechnych usług pocztowych. Publikacja omawia interpretację prawa krajowego oraz unijnego dotyczącą zastosowania tego wyjątku oraz zakresu stosowania przepisów dotyczących czasu prowadzenia pojazdów i warunków pracy kierowców.

Tematyka: wyjątek, art. 13 ust. 1 lit. d), rozporządzenie Nr 561/2006, pojazdy, przesyłki, usługi pocztowe, Trybunał Europejski, interpretacja prawa, czas prowadzenia pojazdów, warunki pracy

Wyjątek uregulowany art. 13 ust. 1 lit. d) rozporządzenia Nr 561/2006 stosuje się wyłącznie do pojazdów używanych do dostarczania przesyłek w ramach powszechnych usług pocztowych. Publikacja omawia interpretację prawa krajowego oraz unijnego dotyczącą zastosowania tego wyjątku oraz zakresu stosowania przepisów dotyczących czasu prowadzenia pojazdów i warunków pracy kierowców.

Wyjątek uregulowany art. 13 ust. 1 lit. d) rozporządzenia Nr 561/2006 stosuje się wyłącznie do pojazdów
używanych do dostarczania przesyłek w ramach powszechnych usług pocztowych.
Stan faktyczny
W sprawie C-203/18, 
 został wyznaczony jako operator świadczący powszechne usługi pocztowe
w rozumieniu § 11 ust. 1 niemieckiej ustawy o usługach pocztowych (dalej jako: PostG) i w związku z tym przewozi
przesyłki o maksymalnej wadze 20 kg. Usługę tę świadczy, używając pojazdów lub zespołów pojazdów
o maksymalnej dopuszczalnej masie od 2,8 tony do 3,5 tony oraz pojazdów lub zespołów pojazdów o maksymalnej
dopuszczalnej masie nieprzekraczającej 7,5 tony. Jednocześnie tymi samymi pojazdami DP dostarcza również
paczki o wadze ponad 20 kg – tj. paczki, których nie można przyporządkować do powszechnych usług pocztowych.
DP uważa, że jako operator świadczący usługę powszechną objęty jest przepisem ustanawiającym odstępstwo,
przewidzianym w § 18 ust. 1 pkt 4 niemieckiego rozporządzenia wykonawczego do ustawy o kierowcach transportu
drogowego (dalej jako: FPersV), który powiela art. 13 ust. 1 lit. d) rozporządzenia (WE) Nr 561/2006 Parlamentu
Europejskiego i Rady z 15.3.2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do
transportu drogowego, zmienionego rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) Nr 165/2014
z 4.2.2014 r. (Dz.U. 2014, L 60, s. 1). Z tego powodu nie jest on objęty m.in. obowiązkiem stosowania norm
wiążących przedsiębiorstwa w odniesieniu do czasu prowadzenia pojazdu, przerw i okresów odpoczynku kierowców
wykonujących przewóz drogowy rzeczy i osób. Natomiast zdaniem niemieckich władz ten przepis nie ma
zastosowania do DP, w sytuacji gdy przewozi on również paczki, których waga przekracza limit 20 kg.
Pytania prejudycjalne
- Czy przepis prawa krajowego, który powtarza przepisy art. 13 ust. 1 lit. d) rozporządzenia Nr 561/2006, w zakresie,
w jakim ma zastosowanie do pojazdów o masie maksymalnej przekraczającej 2,8 tony, lecz nieprzekraczającej 3,5
tony, które z tego powodu nie są objęte zakresem stosowania rozporządzenia Nr 561/2006, należy interpretować
wyłącznie na podstawie prawa UE, czy przy wykładni takiego przepisu krajowego sąd krajowy może zastosować inne
kryteria niż kryteria unijnego prawa?
- Czy art. 13 ust. 1 lit. d) rozporządzenia Nr 561/2006 należy interpretować w ten sposób, że przewidziane w nim
odstępstwo dotyczy tylko pojazdów lub zespołów pojazdów używanych wyłącznie w trakcie określonej operacji
transportowej do dostarczania przesyłek w ramach powszechnej usługi pocztowej czy też tak, że odstępstwo to ma
również zastosowanie, gdy dane pojazdy lub zespoły pojazdów są używane głównie lub w określonej proporcji do
dostarczania przesyłek objętych powszechną usługą pocztową?
- Czy art. 3 ust. 1 dyrektywy 97/67 należy interpretować w ten sposób, że okoliczność, iż w związku z przesyłką
świadczone są dodatkowe usługi, takie jak odbiór w określonym lub nieokreślonym przedziale czasowym, kontrola
wzrokowa wieku odbiorcy, przesyłka pobraniowa, wysyłka do 31,5 kg na koszt adresata, przekierowanie przesyłek,
dyspozycja co do postępowania z niedoręczoną przesyłką, a także wybór dnia i godziny, stanowi przeszkodę dla
uznania jej za przesyłkę wykonaną w ramach „usługi powszechnej” na podstawie tego przepisu, a zatem za
przesyłkę dostarczoną „w ramach usług powszechnych” do celów zastosowania odstępstwa przewidzianego w art. 13
ust. 1 lit. d) rozporządzenia Nr 561/2006?
Stanowisko TS
Stosowanie prawa UE
Sąd odsyłający wyjaśnił, że w FPersV powtórzono przepisy rozporządzenia Nr 561/2006, rozszerzając je na pojazdy
o maksymalnej dopuszczalnej masie od 2,8 tony do 3,5 tony, z wyraźnym powołaniem się na wymogi prawa UE.
Trybunał stwierdził, że odesłanie do art. 13 ust. 1 lit. d) rozporządzenia Nr 561/2006 w § 18 ust. 1 pkt 4 FPersV
należy zakwalifikować jako „bezpośrednie i bezwarunkowe” w rozumieniu orzecznictwa, wobec czego Trybunał
jest właściwy m.in. do dokonania wykładni przepisów rozporządzenia Nr 561/2006 w sytuacji takiej jak
w rozpatrywanej sprawie. Tym samym sąd odsyłający jest związany wykładnią unijnych przepisów i nie może opierać
się na innych kryteriach.
Trybunał orzekł, że przepis prawa krajowego, taki jak będący przedmiotem postępowania głównego, który
powiela dosłownie przepisy art. 13 ust. 1 lit. d) rozporządzenia Nr 561/2006, w zakresie, w jakim ma on
zastosowanie do pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 2,8 tony, lecz



nieprzekraczającej 3,5 tony, które w związku z tym nie są objęte zakresem stosowania rozporządzenia Nr
561/2006, należy interpretować wyłącznie na podstawie prawa Unii zgodnie z jego wykładnią dokonywaną
przez Trybunał, jeżeli na mocy prawa krajowego przepisy te w sposób bezpośredni i bezwarunkowy znalazły
zastosowanie do takich pojazdów.
Zakres stosowania wyjątku określonego w art. 13 ust. 1 lit. d) rozporządzenia Nr 561/2006
Rozporządzenie Nr 561/2006 ma na celu ujednolicenie warunków konkurencji w odniesieniu do sektora transportu
drogowego oraz poprawę warunków pracy pracowników i poprawę bezpieczeństwa drogowego (wyrok NK, C-231/18,
). W art. 5–9 tego rozporządzenia przewidziano szereg norm dotyczących czasu prowadzenia pojazdu, przerw
oraz okresów odpoczynku kierowców pojazdów objętych zakresem jego stosowania. Jednakże zwłaszcza na mocy
art. 13 ust. 1 lit. d) rozporządzenia Nr 561/2006 państwa członkowskie są uprawnione do wprowadzenia odstępstw
od art. 5–9. RFN skorzystała z tej możliwości.
Trybunał stwierdził, że art. 13 ust. 1 lit. d) rozporządzenia Nr 561/2006 wyraźnie odnosi się do pojazdów
używanych do dostarczania „przesyłek w ramach usług powszechnych”. W związku z tym wyjątek określony
w tym przepisie jest ograniczony w zależności od rodzaju przesyłek dostarczanych danymi pojazdami, co sugeruje,
że unijny prawodawca nie zamierzał obejmować zakresem tego odstępstwa wszystkich pojazdów operatorów
świadczących powszechne usługi pocztowe, a jedynie te, które przewożą przesyłki, które należy przyporządkować do
powszechnych usług pocztowych.
W ocenie TS sporne w niniejszej sprawie odstępstwa nie można interpretować w ten sposób, że obejmuje ono
pojazdy używane do dostarczania, oprócz przesyłek, które należy przyporządkować do powszechnych usług
pocztowych, innych przesyłek, które nie są nimi objęte (wyrok A. Karuse, C-222/12, pkt 31, 35).
Trybunał stwierdził, że powyższą wykładnię wyjątku uregulowanego w art. 13 ust. 1 lit. d) rozporządzenia Nr
561/2006 potwierdzają cele tego rozporządzenia (wyrok A. Karuse, pkt 28). W ocenie TS szeroka interpretacja
odstępstwa uregulowanego w art. 13 ust. 1 lit. d) rozporządzenia Nr 561/2006 mogłaby powodować, że z jednej
strony kierowcy DP, czyli duża liczba kierowców, nie korzystaliby już z ochrony warunków pracy przewidzianej
w rozporządzeniu Nr 561/2006, co byłoby sprzeczne z celem, jakim jest poprawa warunków socjalnych tych
pracowników. Z drugiej strony takie rozszerzenie wyjątku przewidzianego w art. 13 ust. 1 lit. d) rozporządzenia Nr
561/2006 mogłoby powodować, że pojazdy DP, czyli duża liczba pojazdów, mogłyby być prowadzone przez takich
kierowców przez długie godziny bez odpoczynku, co poważnie zagrażałoby celowi poprawy bezpieczeństwa
drogowego (wyrok Seeger, C-554/09, pkt 35, 36). Ponadto taka rozszerzająca wykładnia, zdaniem TS, mogłaby
naruszyć także cel polegający na wyeliminowaniu różnic mogących zakłócać konkurencję w dziedzinie transportu
drogowego.
Trybunał orzekł, że art. 13 ust. 1 lit. d) rozporządzenia Nr 561/2006 należy interpretować w ten sposób, że
przewidziane w nim odstępstwo ma zastosowanie tylko do pojazdów lub zespołów pojazdów używanych
wyłącznie w trakcie określonej operacji transportowej do dostarczania przesyłek w ramach powszechnych
usług pocztowych.
Świadczenie dodatkowych usług
Trybunał podkreślił, że przesyłkę o wartości dodanej, tj. przesyłkę z usługą dodatkową, należy odróżniać od usługi
powszechnej jako usługi podstawowej. Te pierwsze usługi stanowią możliwe do oddzielenia od usług świadczonych
w interesie publicznym usługi szczególne, odpowiadające indywidualnym potrzebom podmiotów gospodarczych oraz
wymagające pewnych świadczeń dodatkowych, których nie oferują tradycyjne usługi pocztowe. Rzecznik generalny
podkreślił w pkt 125 opinii, że bezsporne jest, iż podstawowe usługi z dodatkowymi świadczeniami mogą przynieść
wartość dodaną klientom, którzy są tym samym gotowi zapłacić wyższą cenę, aby skorzystać z tych świadczeń
dodatkowych. Wynika z tego zdaniem TS, że takich usług, które są raczej podobne do usług przesyłek
ekspresowych, nie można uznać za objęte zakresem „usług powszechnych” w rozumieniu art. 3 ust. 1
dyrektywy 97/67.
Trybunał orzekł, że art. 3 ust. 1 dyrektywy 97/67 należy interpretować w ten sposób, że okoliczność, iż
w związku z przesyłką świadczone są dodatkowe usługi – takie jak odbiór w określonym lub nieokreślonym
przedziale czasowym, kontrola wzrokowa wieku odbiorcy, przesyłka pobraniowa, wysyłka do 31,5 kg na
koszt adresata, przekierowanie przesyłek, dyspozycja co do postępowania z niedoręczoną przesyłką, a także
wybór dnia i godziny – stanowi przeszkodę dla uznania jej za przesyłkę wykonaną w ramach „usługi
powszechnej” na podstawie tego przepisu, a zatem za przesyłkę dostarczoną „w ramach usług
powszechnych” do celów zastosowania odstępstwa przewidzianego w art. 13 ust. 1 lit. d) rozporządzenia Nr
561/2006.

Komentarz
Z przedstawionego wyroku wynika, że co do zasady, gdy państwo członkowskie powiela w swoim prawodawstwie




treść unijnego przepisu rozporządzeniem Nr 561/2006 i to powinno dokonać jednolitej wykładni tego przepisu prawa
krajowego z prawem UE (szerzej zob. wyrok Dzodzi, C-297/88 i C-197/89, 
).
W ocenie TS wyjątek przewidziany w art. 13 ust. 1 lit. d) rozporządzenia Nr 561/2006 należy interpretować ściśle.
Tym samym TS nie podzielił argumentów m.in. polskiego rządu, że zamiarem unijnego prawodawcy w odniesieniu do
tego wyjątku nie było tylko stosowanie go do przewozów wykonywanych pojazdami używanymi tylko do dostarczania
przesyłek w ramach usługi powszechnej, ale również przypadków, w których te pojazdy są używane tylko częściowo
do dostarczania takich przesyłek.

Wyrok TS z 21.11.2019 r., Deutsche Post i Leymann, C-203/18 i C-374/18, 








Trybunał Europejski stwierdził, że wyjątek z art. 13 ust. 1 lit. d) rozporządzenia Nr 561/2006 dotyczy tylko pojazdów używanych wyłącznie do dostarczania przesyłek w ramach powszechnych usług pocztowych, wykluczając pojazdy używane do innych przesyłek. Interpretacja ta ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa drogowego i poprawę warunków pracy kierowców.