„Uzasadnione przyczyny” w rozumieniu art. 33 ust. 4 pkt 3 PromZatrU

Tematyka: uzasadnione przyczyny, art. 33 ust. 4 pkt 3 PromZatrU, bezrobotny, odmowa przyjęcia propozycji, status osoby bezrobotnej

„Uzasadnione przyczyny”, o których mowa w art. 33 ust. 4 pkt 3 PromZatrU, to przede wszystkim
okoliczności natury obiektywnej, niezależne od woli bezrobotnego, a więc przeszkody, na które bezrobotny
nie miał wpływu. Należą do nich na przykład nagła choroba, brak możliwości dojazdu z powodu przerw
w komunikacji lub inne nadzwyczajne zdarzenie losowe typu pożar, powódź, które uniemożliwia
bezrobotnemu przyjęcie zaproponowanej formy pomocy - orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny.
Opis stanu faktycznego
Zaskarżoną decyzją z (...) r. Nr (...) Wojewoda Śląski, po rozpatrzeniu odwołania J.D. (dalej jako: strona, skarżący),
od decyzji nr (...) z dnia (...) r. Starosty (...) (dalej jako: organ I instancji), orzekającej o utracie statusu osoby
bezrobotnej - utrzymał w mocy pierwszoinstancyjne rozstrzygnięcie.
W podstawie prawnej powołano art. 33 ust. 4 pkt 3 PromZatrU i art. 138 § 1 pkt 1 KPA. W uzasadnieniu
przedstawiono stan faktyczny sprawy i argumentacje prawną. Podkreślono, że Strona otrzymała decyzję organu
I instancji orzekającą o utracie statusu osoby bezrobotnej z dniem (...) r. na okres 120 dni, ponieważ odmówiła bez
uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji stażu.
Kwestionując powyższe w złożonym odwołaniu Strona wyjaśniła, że odmówiła podjęcia stażu w „A” Sp. z o.o. w Z. na
stanowisku (...) z powodu charakteru pracy – tj.: praca w niedziele i święta, system pracy zmianowy, praca w porze
nocnej. Zaskarżoną decyzją Wojewoda Śląski, po rozpatrzeniu odwołania, utrzymał w mocy rozstrzygnięcie
pierwszoinstancyjne w pełni podzielając wyrażone w nim stanowisko.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na powyższą decyzję ostateczną Strona zakwestionowała jej
prawidłowość wnosząc o jej uchylenie i przywrócenie statusu osoby bezrobotnej. W odpowiedzi na skargę organ
odwoławczy wniósł o jej oddalenie i podtrzymał dotychczasowe stanowisko w sprawie. Wojewódzki Sąd
Administracyjny w Gliwicach na rozprawie w dniu 21.1.2020 r. sprawy ze skargi J.D. na decyzję Wojewody Śląskiego
z dnia (...) r. Nr (...) w przedmiocie statusu bezrobotnego oddalił skargę.
Z uzasadnienia Sądu
Zgodzić należy się z organem orzekającym, że wskazana przez skarżącego przyczyna odmowy przyjęcia propozycji
odbycia stażu, nie stanowi „uzasadnionej przyczyny odmowy” w rozumieniu art. 33 ust. 4 pkt 3 PromZatrU.
Ustawodawca odwołał się w ww. przepisie do zwrotu nieostrego, wymagającego stosowania ocen, których efekty
będą zależały od konkretnej sytuacji. W orzecznictwie sądów administracyjnych utrwalił się pogląd, że
„uzasadnione przyczyny”, o których mowa w powołanym przepisie to przede wszystkim okoliczności natury
obiektywnej, niezależne od woli bezrobotnego, a więc przeszkody, na które bezrobotny nie miał wpływu.
Należą do nich na przykład nagła choroba, brak możliwości dojazdu z powodu przerw w komunikacji lub inne
nadzwyczajne zdarzenie losowe typu pożar, powódź, które uniemożliwia bezrobotnemu przyjęcie zaproponowanej
formy pomocy. Za uzasadnione przyczyny nie uznaje się natomiast okoliczności powstałych na skutek
lekkomyślności, niedbalstwa zainteresowanego, czy też wynikających z jego woli.
Wbrew twierdzeniom skarżącego, przedstawione przez niego argumenty nie wyczerpują znamion uzasadnionej
przyczyny odmowy przyjęcia propozycji odpowiedniej pracy. Brak zainteresowania odbywaniem stażu z powodu
rzekomego, nieodpowiedniego czasu pracy, konieczności opieki nad członkiem rodziny (bez
uprawdopodobnienia tego twierdzenia), czy też chęcią kontaktów z daleko mieszkającym dzieckiem - nie
stanowią obiektywnej przeszkody uniemożliwiającej przyjęcie propozycji takiej formy pomocy. Tym bardziej
że oprócz twierdzenia Strony z żadnego dokumentu nie wynika żadna w wskazywanych wyżej okoliczności, także
podawany przez nią inny czas pracy niż wynikający z zapisów ww. dokumentów. Podkreślenia przy tym wymaga, że
uczestnik stażu nie otrzymuje wynagrodzenia, lecz stypendium, które jest wypłacane przez powiatowy urząd pracy.
Jego wysokość została określona przez ustawodawcę i wynosi 120% kwoty zasiłku, o którym mowa w art. 72 ust. 1
pkt 1 PromZatrU.
Zaznaczyć również należy, że przedłożona przez Urząd Pracy propozycja stażu miała na celu udzielenie wsparcia
osobie bezrobotnej, którą jest skarżący, posiadający taki status od dnia (...) r. Celem skierowania do organizatora
stażu było zwiększenie szansy skarżącego na uzyskanie zatrudnienia na rynku pracy. Program stażu spełniał
wszystkie obiektywne wymogi, określone ww. przepisami prawa. Natomiast to, że staż nie spełniał subiektywnych
oczekiwań skarżącego, nie stanowi przesłanki usprawiedliwiającej odmowę przyjęcia propozycji pomocy od Urzędu
Pracy.

Sąd podziela w pełni stanowisko organu, że status osoby bezrobotnej nabywa się wskutek rejestracji w powiatowym
urzędzie pracy, na podstawie wniosku złożonego przez osobę zainteresowaną, a więc z jej własnej inicjatywy. Jest to
zatem dobrowolne uprawnienie, a nie nakładany z urzędu obowiązek prawny. Natomiast z chwilą przyznania statusu
bezrobotnego, na osobie której taki status przyznano, ciążyć zaczynają z woli ustawodawcy pewne obowiązki,
których nieprzestrzeganie wywołuje określone prawem skutki. Osoby rejestrujące się jako osoby bezrobotne nie
mogą zatem dowolnie kształtować swojej sytuacji prawnej w tych ramach, jeżeli jest to sprzeczne z legalnym
działaniem organu zatrudnienia. Organy zatrudnienia przedstawiają bezrobotnym określone propozycje pomocy
w aktywnym poszukiwaniu pracy, które należy przyjąć w razie ich zgodności z odpowiednimi przepisami. Natomiast
nieuzasadniona odmowa skorzystania z tych świadczeń jest równoznaczna z rezygnacją z przynależności do
kategorii osób bezrobotnych i korzystania z dobrodziejstw wynikających z posiadanego statusu, co w konsekwencji
wiąże się z koniecznością poszukiwania zatrudnienia na własną rękę.
Zgodzić należy się z organem, że skarżący został pouczony o prawach i obowiązkach osoby bezrobotnej, a także
o konsekwencjach odmowy bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji pracy czy innej formy pomocy
określonej w ustawie, w tym propozycji odbycia stażu. Dowodem na to jest własnoręczny podpis skarżącego złożony
na dokumentach załączonych do akt sprawy; był zatem świadomy ciążących na nim obowiązków oraz konsekwencji
prawnych wynikających z ich niedopełnienia.
Reasumując stwierdzić należy, że organy nie naruszyły reguł prowadzenia postępowania dowodowego i ustaliły
istotne dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności. Sąd ocenił także zupełność uzasadnienia zaskarżonej decyzji
i stwierdził jej zgodność z wymogami określonymi w art. 107 § 3 KPA Skoro zaskarżona decyzja nie zawiera
uchybień o charakterze procesowym, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy oraz nie narusza przepisów prawa
materialnego, to tym samym brak jest podstaw do uwzględnienia wniesionej skargi.
Odnosząc się do zarzutu skargi polegającego na nieuwzględnieniu wniosku dowodowego o przesłuchanie
wskazywanych w skardze świadków oraz samego skarżącego na okoliczność podania innego czasu stażu niż 1
zmianowy od godz. 6-14 stwierdzić należy, że nie zasługuje on na uwzględnienie. W tym miejscu wskazać należy, że
w każdym postępowaniu organ administracji publicznej zobowiązany jest do zgromadzenia dowodów mających
znaczenie dla rozstrzygnięcia danej sprawy i poczynienia na tej podstawie niezbędnych ustaleń faktycznych. O tym,
jakie ustalenia faktyczne są konieczne dla załatwienia sprawy, decydują prawidłowo wyłożone przepisy prawa
materialnego, nie zaś subiektywne przekonanie strony. Żaden organ prowadzący postępowanie nie ma obowiązku
przeprowadzenia wszystkich dowodów wnioskowanych przez stronę. Nie może on pominąć jedynie wskazywanych
środków dowodowych, gdy nie zostały wyjaśnione sporne fakty mające znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy. Tak
więc tylko nieustalenie okoliczności mających takie znaczenie dla sprawy można uznawać za naruszenie reguł
procedowania, które mogłyby mieć wpływ na treść ustaleń faktycznych, a w konsekwencji na treść orzeczenia
kończącego postępowanie w danej sprawie.
W orzecznictwie przyjęto, że uzasadnione przyczyny w rozumieniu art. 33 ust. 4 pkt 3 PromZatrU to okoliczności
natury obiektywnej, niezależne od woli bezrobotnego, a więc przeszkody, na które bezrobotny nie miał wpływu, na
przykład nagła choroba, brak możliwości dojazdu z powodu przerw w komunikacji lub inne nagłe zdarzenie typu
pożar, powódź (por. też: wyrok NSA z 29.9.2015 r., I OSK 734/14). Wprowadzenie konsekwencji niewątpliwie,
o których mowa w powyższej regulacji, służyć ma zdyscyplinowaniu bezrobotnych i wymuszeniu na nich określonych
zachowań, przy czym dopuszczono zaistnienie sytuacji nieprzewidzianych, uniemożliwiających bezrobotnemu
wypełnienie nałożonych nań obowiązków. Przedmiotowe odstępstwo jest możliwe jedynie wówczas, gdy zaistnieją
określone w przepisach prawa okoliczności.
Wyrok WSA w Gliwicach z 21.1.2020 r., III SA/Gl 1061/19

Zgodzić należy się z organem orzekającym, że wskazana przez skarżącego przyczyna odmowy przyjęcia propozycji odbycia stażu, nie stanowi „uzasadnionej przyczyny odmowy” w rozumieniu art. 33 ust. 4 pkt 3 PromZatrU. Ustawodawca odwołał się w ww. przepisie do zwrotu nieostrego, wymagającego stosowania ocen, których efekty będą zależały od konkretnej sytuacji. W orzecznictwie sądów administracyjnych utrwalił się pogląd, że „uzasadnione przyczyny”, o których mowa w powołanym przepisie to przede wszystkim okoliczności natury obiektywnej, niezależne od woli bezrobotnego, a więc przeszkody, na które bezrobotny nie miał wpływu.