Prawo budowlane w okresie COVID-19

Ustawa KoronawirusU wprowadziła uproszczone procedury budowlane w związku z przeciwdziałaniem COVID-19, pozwalając na wyłączenie niektórych przepisów ustawy prawo budowlane. Jednakże, działania podejmowane muszą być związane z walką z rozprzestrzenianiem się koronawirusa, co może obejmować przystosowanie obiektów medycznych. Wprowadzone zmiany dotyczą również prowadzenia robót budowlanych oraz zmiany sposobu użytkowania obiektów budowlanych.

Tematyka: COVID-19, KoronawirusU, prawo budowlane, procedury budowlane, inwestor, organ administracji, pozwolenie na użytkowanie, bieg terminów, stan zagrożenia epidemicznego

Ustawa z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem
i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020
r. poz. 374, dalej jako: KoronawirusU) wprowadza uproszczone procedury budowlane. Możliwe jest
wyłączenie niektórych przepisów ustawy prawo budowlane, jednak wyłącznie w sytuacji podejmowania
działań przeciwko rozprzestrzenianiu się koronawirusa. Ustawa ma jednak bardzo ogólny charakter. Za takie
działanie może być uznane przystosowanie szpitali, czy też innych obiektów przez podjęcie działań
w zakresie zmiany sposobu użytkowania. W tym zakresie wyłączeniu podlegają przepisy dotyczące
pozwolenie na budowę lub też obowiązku dokonania zgłoszenia robót.
Przeciwdziałanie COVID-19
KoronawirusU w związku z przeciwdziałaniem COVID-19 w ust. 1 art. 12 stanowi, że do projektowania, budowy,
przebudowy, remontu, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych, w tym zmiany sposobu użytkowania, nie stosuje
się przepisów: ustawy z 7.7.1994 r. - Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1186 ze zm., dalej jako: PrBud),
ustawy z 27.3.2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 293 ze zm.; dalej
jako: PlanZagospU) oraz aktów planistycznych, o których mowa w tej ustawie, ustawy z 23.7.2003 r. o ochronie
zabytków i opiece nad zabytkami (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 282 ze zm.; dalej jako: OchrZabU), a w przypadku
konieczności poszerzenia bazy do udzielania świadczeń zdrowotnych, także przepisów wydanych na podstawie art.
22 ust. 3, 4 i 4a DziałLeczU. Powyższy przepis wprowadzający wyłączenie nie znajdzie zastosowania do uzyskania
opinii o celowości inwestycji, o której mowa w art. 95d ŚOZŚrPubU, jeżeli budowa, przebudowa lub remont są
inwestycją w rozumieniu art. 95d ust. 1 ŚOZŚrPubU, a po drugie przepisów § 6 ust. 1 pkt 1 lit. b, c oraz f, pkt 2 i 3
rozporządzenia Rady Ministrów z 2.12.2010 r. w sprawie szczegółowego sposobu i trybu finansowania inwestycji
z budżetu państwa (Dz.U. Nr 238, poz. 1579) (art. 12 ust. 6 KoronawirusU).
Prowadzenie robót budowlanych oraz zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części
Prowadzenie robót budowlanych oraz zmiana sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części w związku
z przeciwdziałaniem COVID-19 wymagają niezwłocznego poinformowania organu administracji architektoniczno-
budowlanej (art. 12 ust. 2 KoronawirusU) o: rodzaju, zakresie i sposobie wykonywania robót budowlanych oraz
termin ich rozpoczęcia; dotychczasowym i zamierzonym sposobie użytkowania obiektu budowlanego lub jego części
w przypadku zmiany sposobu użytkowania. Gdy prowadzenie tych robót budowlanych, powoduje zagrożenie życia
lub zdrowia ludzi, organ administracji architektoniczno-budowlanej, w drodze decyzji podlegającej natychmiastowemu
wykonaniu, niezwłocznie ustala wymagania dotyczące niezbędnych zabezpieczeń ich prowadzenia (art. 12 ust. 4
KoronawirusU). Warto jednak wskazać, że przepisy specustawy wprowadzające nowelizację ustawy prawo
budowlane nie określają, jaki organ administracji architektoniczno-budowlanej trzeba zawiadomić oraz formy
zawiadomienia tego organu.
W przypadku prowadzenia robót budowlanych w związku z przeciwdziałaniem COVID-19, których rozpoczęcie,
zgodnie z przepisami PrBud wymaga uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę, inwestor jest obowiązany zapewnić
objęcie kierownictwa oraz nadzoru nad tymi robotami przez osobę posiadającą uprawnienia budowlane
w odpowiednich specjalnościach, o których mowa w art. 15a PrBud (art. 12 ust. 5 KoronawirusU).
Utrzymanie ciągłości działania istotnych usług
W art. 12b KoronawirusU wprowadzono postanowienie, że do projektowania, budowy, przebudowy, remontu,
utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych dotyczących utrzymania ciągłości działania istotnych usług,
w szczególności w zakresie telekomunikacji, łączności publicznej, transportu, świadczeń zdrowotnych, energii,
handlu, gospodarki wodnej lub kanalizacyjnej, oczyszczania ścieków, porządku publicznego, obronności
zastosowanie będzie miał art. 12 KoronawirusU.
Obowiązki inwestora
W art. 31d KoronawirusU nałożono obowiązek inwestora do poinformowania organu administracji architektoniczno-
budowlanej o prowadzeniu robót budowlanych oraz zmianie sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego
części w związku z przeciwdziałaniem COVID-19, które nastąpiły przed dniem wejściem w życie ustawy z 31.3.2020
r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem
COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw
(Dz.U. z 2020 r. poz. 568). Ustawa wymienia jako organ starostę, wojewodę i Głównego Inspektora Nadzoru
Budowlanego.

Wnioski o udzielenie pozwolenia na użytkowanie
Artykuł 31zy1 ust. 1 KoronawirusU stanowi, że w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii
ogłoszonego z powodu COVID-19 art. 55 ust. 1 pkt 1 i 3 PrBud nie stosuje się, a wnioski o udzielenie pozwolenia na
użytkowanie złożone przed dniem wejścia w życie KoronawirusU, jeżeli nie wydano decyzji o pozwoleniu na
użytkowanie, traktuje się jak zawiadomienie o zakończeniu budowy, o którym mowa w art. 54 PrBud. W przypadku
wniosków, termin do zgłoszenia sprzeciwu w drodze decyzji liczy się od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy (31zy1
ust. 2 KoronawirusU).
Bieg terminów
Ustawa COVID-19 wprowadza, że w okresie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii ogłoszonego
z powodu COVID bieg terminów procesowych i sądowych w postępowaniach administracyjnych, nie rozpoczyna się,
a rozpoczęty ulega zawieszeniu na ten okres (art.15zzs ust. 1 pkt 6 KoronawirusU). Jednakże zgodnie z art. 15zzs
ust. 2 KoronawirusU wstrzymanie rozpoczęcia i zawieszenie biegu terminów nie dotyczy terminów m.in. opiniowania
i uzgadniania projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, projektu planu
miejscowego oraz projektu uchwały ustalającej zasady i warunki sytuowania obiektów małej architektury, tablic
reklamowych i urządzeń reklamowych oraz ogrodzeń, ich gabaryty, standardy jakościowe oraz rodzaje materiałów
budowlanych, z jakich mogą być wykonane, przez organy, o których mowa odpowiednio w art. 11 pkt 5, art. 17 pkt 6,
art. 37b ust. 2 pkt 3-7 PlanZagospU; wydania decyzji, o których mowa w art. 59 ust. 1-2a PlanZagospU; o których
mowa w art. 7 ust. 4, 5, 10-15 i 18 InwestMieszkU; o których mowa w art. 4 ust. 3, art. 6 ust. 1, art. 14 ust. 3, art. 15
ust. 3 i art. 25 ust. 4 InwestSieciPrzesyłU.

KoronawirusU wprowadza również obowiązki inwestora, np. informowanie organu administracji architektoniczno-budowlanej o działaniach związanych z przeciwdziałaniem COVID-19. Nowe przepisy dotyczą także wniosków o udzielenie pozwolenia na użytkowanie oraz zawieszają bieg terminów procesowych i sądowych w okresie stanu zagrożenia epidemicznego.