Nie zapłacisz podatku od umorzonej mikropożyczki

Zmiana przepisów o mikropożyczce przyniosła dodatkową preferencję fiskalną - umorzenie pożyczki nie generuje przychodu podatkowego. Nowe zasady udzielania pożyczek wspierają mikro-przedsiębiorców w czasie pandemii COVID-19. Umorzenie pożyczki nie wymaga utrzymania zatrudnienia, lecz kontynuację działalności przez trzy miesiące. Jednakże umorzenie pożyczki podlega opodatkowaniu dochodowemu.

Tematyka: mikropożyczka, umorzenie pożyczki, preferencje fiskalne, COVID-19, mikro-przedsiębiorcy, umorzenie opodatkowanie, nowelizacja przepisów

Zmiana przepisów o tzw. mikropożyczce przyniosła dodatkową preferencję fiskalną. Umorzenie pożyczki nie
będzie bowiem wiązało się z powstaniem przychodu na gruncie podatków dochodowych.
Mikro-przedsiębiorcy w rozumieniu art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy z 6.3.2018 r. - Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz.U. z 2019
r. poz. 1292 ze zm., dalej jako: PrPrzed) mogą wystąpić do starosty o jednorazową pożyczkę na pokrycie bieżących
kosztów prowadzenia działalności gospodarczej, w celu przeciwdziałania negatywnym skutkom COVID-19.
Ustawa z 16.4.2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-
CoV-2 (Dz.U. z 2020 r. poz. 695, dalej jako: InstrWsparSARSCoV2U) zmieniła zasady udzielania pożyczki. Przede
wszystkim, nie ma już wątpliwości co do tego, że wsparcie przysługuje także tym mikro-przedsiębiorcom, którzy nie
zatrudniają pracowników. W efekcie, zmieniły się także przesłanki umorzenia pożyczki. Nie ma już konieczności
utrzymywania stanu zatrudnienia. Wystarczy, że przedsiębiorca będzie prowadził działalność przez trzy miesiące od
dnia udzielenia pożyczki.
Umorzenie pożyczki co do zasady stanowi jednak na gruncie podatku dochodowego przychód podlegający
opodatkowaniu.
Przykład:
Spółką z o.o. udziela swoim pracownikom pożyczek z ZFŚS, m.in. na cele remontowe. Z chwilą rozwiązania
stosunku pracy, niespłacona pożyczka staje się natychmiast wymagalna, jakkolwiek w uzasadnionych przypadkach
możliwe jest zawieszenie spłaty pożyczki, względnie umorzenie jej w całości lub częściowo.
Jeden z pracowników Spółki-pożyczkobiorców zmarł. Na dzień śmierci do spłaty pozostała jeszcze część pożyczki.
Na mocy postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku spadek po zmarłym nabyła żona. Żona zmarłego
będąca jego spadkobiercą złożyła wniosek o umorzenie pożyczki. Prezes Zarządu Spółki podjął decyzję o umorzeniu
pozostałej do spłaty części pożyczki.
W sytuacji, gdy umorzenie pożyczki następuje po śmierci pożyczkobiorcy, a w regulaminie ZFŚS zawarto zapis
o obowiązku uregulowania niespłaconych rat pożyczki przez spadkobiercę po śmierci pożyczkobiorcy, to udzielona
pożyczka umorzona zostaje spadkobiercy, a nie pracownikowi. W tej sytuacji u tego spadkobiercy powstaje przychód
w rozumieniu przepisów ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz.
1387 ze zm.; dalej jako: PDOFizU, szerzej: interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
z 1.12.2017 r., 0112-KDIL3-1.4011.293.2017.1.AMN).
Tym bardziej optymistycznie trzeba przyjąć nowelizację wynikającą z InstrWsparSARSCoV2U, zgodnie z którą
przychód z tytułu umorzenia pożyczki nie jest przychodem w rozumieniu przepisów o PDOFizU oraz PDOPrU.
Powyższe oznacza, że umorzona pożyczka rzeczywiście wyniesie odczuwalnie 5000 zł.
Pożyczkobiorcy zyskali potrójnie. Po pierwsze, rozszerzył się zakres beneficjentów pożyczki. Po drugie, złagodzone
zostały przesłanki umorzenia (i tak dość preferencyjnie opodatkowanej), tak dla mikro-przedsiębiorców
pracodawców, jak i tych działających samodzielnie. Po trzecie wreszcie, dodatkowym beneficjentem pożyczki
umorzonej nie będzie fiskus.

Nowelizacja przepisów wyklucza przychód z umorzenia pożyczki spod opodatkowania. Dzięki temu pożyczkobiorcy zyskują, a umorzona pożyczka rzeczywiście może wynieść 5000 zł. Rozszerzony zakres beneficjentów pożyczki oraz złagodzone przesłanki umorzenia stanowią korzyść dla mikro-przedsiębiorców. Fiskus nie będzie opodatkowywał umorzonej pożyczki.