Odszkodowanie dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład

Tematyka: odszykodowanie, lot łączony, pasażer, zmiana rezerwacji, przyjęcie na pokład

Pasażerowi posiadającemu jedną rezerwacją na lot łączony, w sytuacji gdy ta rezerwacja została zmieniona
wbrew jego woli i nie został on przyjęty na pokład na pierwszy lot, ale mimo tego dotarł do miejsca
docelowego o pierwotnie planowanej godzinie przylotu – nie przysługuje odszkodowanie.
Stan faktyczny
OI zarezerwowała za pośrednictwem organizatora wycieczek L’TUR Tourismus AG lot łączony. Ten lot był objęty
jedną rezerwacją i składał się z pierwszego lotu o numerze IB 8505, obsługiwanego przez Air Nostrum Líneas Aéreas
del Mediterráneo SA (dalej jako: Air Nostrum), z Jerez de la Frontera (Hiszpania) do Madrytu, którego start był
planowany na dzień 3.10.2015 r. o godz. 13:35, a lądowanie było planowane tego samego dnia o godz. 14:45, oraz
z drugiego lotu o numerze AB 5325, z Madrytu do Frankfurtu nad Menem, którego odlot był planowany na ten sam
dzień o godz. 20:00, a lądowanie było planowane na ten sam dzień o godz. 22:40. Rezerwacja, którą miała OI,
została zmieniona wbrew jej woli, tak że zamiast miejsca na pierwszym locie IB 8505 przydzielono jej miejsce na
innym locie IB 8507, który wystartował z Jerez de la Frontera w dniu 3.10.2015 r. o godz. 17:55 i wylądował
w Madrycie tego samego dnia o godz. 19:05. OI opuściła Madryt o godz. 20:00 pierwotnie planowanym lotem
łączonym i dotarła do Frankfurtu nad Menem dziesięć minut przed planowaną pierwotnie godziną. OI wniosła do
sądu we Frankfurcie nad Menem powództwo o zasądzenie od Air Nostrum na jej rzecz zapłaty odszkodowania na
podstawie rozporządzenia 7 rozporządzenia (WE) Nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z 11.2.2004 r.
ustanawiającego wspólne zasady odszkodowania i pomocy dla pasażerów w przypadku odmowy przyjęcia na pokład
albo odwołania lub dużego opóźnienia lotów (Dz.Urz. UE L z 2004 r. Nr 46, s. 1) z powodu dokonanych jednostronnie
zmian.
Pytanie prejudycjalne
Czy art. 4 ust. 3 rozporządzenia Nr 261/2004 należy interpretować w ten sposób, że zmiana rezerwacji pasażera
stawiającego się na odprawę na lotnisku, który dysponuje potwierdzoną rezerwacją na określony lot, wbrew jego woli
na późniejszy lot stanowi przypadek odmowy przyjęcia na pokład w rozumieniu tego przepisu, jeżeli lot, którego
dotyczy potwierdzona rezerwacja pasażera, zostanie wykonany?
Stanowisko TS
Z postanowienia odsyłającego nie wynika, że OI faktycznie stawiła się na odprawę w czasie określonym w art. 3 ust.
2 rozporządzenia Nr 261/2004. Trybunał stwierdził, że nie jest w stanie orzec w kwestii, czy sytuacja taka jak ta
leżąca u podstaw niniejszej sprawy może być objęta art. 4 ust. 3 rozporządzenia Nr 261/2004.
Natomiast bezsporne jest, że OI odbyła podróż lotniczą w ramach lotu łączonego, ale mimo zmiany dotyczącej
pierwszego z lotów składających się na tę podróż, dotarła ona do miejsca docelowego drugim z lotów składających
się na zarezerwowany przez nią przewóz lotniczy.
Z orzecznictwa TS wynika, że lot z jedną lub większą liczbą przesiadek, który jest objęty jedną rezerwacją,
stanowi całość do celów egzekwowania prawa pasażerów do odszkodowania przewidzianego w rozporządzeniu Nr
261/2004 (wyrok TS z 31.5.2018 r., Wegener, C-537/17, pkt 18, 19). Trybunał uznaje zatem konsekwencje prawne
z sytuacji zainteresowanego pasażera istniejącej w chwili zakończenia jego podróży lotniczej, czyli w chwili
przybycia do miejsca docelowego zdefiniowanego w art. 2 lit. h) rozporządzenia Nr 261/2004 (wyrok TS z 26.2.2013
r., Folkerts, C-11/11, pkt 34, 35). W przypadku lotów łączonych ta wykładnia wynika z treści art. 2 lit. h), zgodnie
z którym „alternatywne dostępne loty łączone nie są brane pod uwagę, jeżeli zachowany jest planowany czas
przylotu”. W szczególności w odniesieniu do prawa do odszkodowania w przypadku lotu łączonego z orzecznictwa
TS wynika, że art. 7 rozporządzenia Nr 261/2004 należy interpretować w ten sposób, że odszkodowanie
przysługuje pasażerowi, który przybył do miejsca docelowego z opóźnieniem wynoszącym co najmniej trzy
godziny w stosunku do planowej godziny przylotu (wyrok Folkerts, pkt 47). W niniejszej sprawie bezsporne jest,
że w chwili zakończenia swojej podróży lotniczej OI dotarła do miejsca docelowego bez opóźnienia w stosunku do
pierwotnie planowanej godziny przylotu. W związku z tym TS uznał, że nie może ona skorzystać z prawa do
odszkodowania na podstawie art. 7 rozporządzenia Nr 261/2004.
Z motywów 1 i 2 rozporządzenia Nr 261/2004 wynika, że to rozporządzenie ma na celu zaradzenie poważnym
problemom i niedogodnościom, z jakimi mają do czynienia pasażerowie w trakcie transportu lotniczego, TS stwierdził,
że niewątpliwe zmiana rezerwacji lotu składającego się na przewóz powoduje niedogodności dla danego
pasażera. Takiej niedogodności, zdaniem TS, nie można jednak uznać za „poważną” w rozumieniu tego
rozporządzenia, w sytuacji gdy ten pasażer dociera do miejsca docelowego o pierwotnie planowanej godzinie

przylotu. Dlatego TS uznał, że w tych okolicznościach przyznanie odszkodowania takiemu pasażerowi jak OI na
podstawie art. 7 rozporządzenia Nr 261/2004 byłoby sprzeczne z celem tego rozporządzenia.
Reasumując TS orzekł, że rozporządzenie Nr 261/2004, a w szczególności jego art. 7, należy interpretować
w ten sposób, że odszkodowanie nie jest należne pasażerowi, który dysponuje jedną rezerwacją na lot
łączony, gdy jego rezerwacja została zmieniona wbrew jego woli, w wyniku czego z jednej strony nie został
on przyjęty na pokład na pierwszy lot składający się na zarezerwowany przez niego przewóz, mimo że lot ten
został wykonany, a z drugiej strony został przeniesiony na późniejszy lot, co umożliwiło mu wejście na
pokład na drugi lot składający się na zarezerwowany przez niego przewóz i tym samym dotarcie do miejsca
docelowego o pierwotnie planowanej godzinie przylotu.
Trybunał wielokrotnie prezentował korzystną dla pasażerów interpretację prawa do odszkodowania dla pasażerów
w sytuacji nieprzyjęcia na pokład. Jednakże w przedstawionym wyroku TS uznał, że pasażerowi nie przysługuje
odszkodowania na podstawie art. 7 rozporządzenia Nr 261/2004, ponieważ byłoby sprzeczne z celem tego
rozporządzenia. Sytuacja dotyczyła pasażer, który posiadał jedną rezerwację na lot łączony, a ta rezerwacja została
zmieniona wbrew jego woli, i w konsekwencji pasażer nie został przyjęty na pokład na pierwszy lot, ale mimo tego
późniejszy lot umożliwił mu wejście na pokład na drugi lot zgodnie z tą rezerwacją i tym samym dotarcie do miejsca
docelowego o pierwotnie planowanej godzinie przylotu. W ocenie TS zmiana pierwszego lotu, w sytuacji gdy pasażer
przybył do docelowego miejsca punktualnie w związku z prawidłowo wykonanym drugim lotem, nie stanowi dla
pasażera „poważnej niedogodność”, która uzasadniałby przyznanie odszkodowania.
Wyrok TS z 30.4.2020 r., Air Nostrum, C-191/19

Trybunał wielokrotnie prezentował korzystną dla pasażerów interpretację prawa do odszkodowania dla pasażerów w sytuacji nieprzyjęcia na pokład. Jednakże w przedstawionym wyroku TS uznał, że pasażerowi nie przysługuje odszkodowania na podstawie art. 7 rozporządzenia Nr 261/2004, ponieważ byłoby sprzeczne z celem tego rozporządzenia. Sytuacja dotyczyła pasażer, który posiadał jedną rezerwację na lot łączony, a ta rezerwacja została zmieniona wbrew jego woli, i w konsekwencji pasażer nie został przyjęty na pokład na pierwszy lot, ale mimo tego późniejszy lot umożliwił mu wejście na pokład na drugi lot zgodnie z tą rezerwacją i tym samym dotarcie do miejsca docelowego o pierwotnie planowanej godzinie przylotu. W ocenie TS zmiana pierwszego lotu, w sytuacji gdy pasażer przybył do docelowego miejsca punktualnie w związku z prawidłowo wykonanym drugim lotem, nie stanowi dla pasażera „poważnej niedogodność”, która uzasadniałby przyznanie odszkodowania.