Ciążący na przedsiębiorcy obowiązek podania numeru telefonu w związku z prawem odstąpienia od umowy

Wykładni art. 6 ust. 1 lit. c) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE dotyczącej praw konsumentów mówi, że numer telefonu przedsiębiorcy jest 'dostępny' jeśli sugeruje kontakt z konsumentami. Sprawa EIS GmbH vs TO dotyczyła obowiązku podawania numeru telefonu na stronach internetowych informujących o prawie odstąpienia od umowy. TSUE stwierdził, że konsumenci powinni mieć możliwość kontaktu telefonicznego z przedsiębiorcą przed zawarciem umowy na odległość.

Tematyka: prawo konsumentów, numer telefonu, odstąpienie od umowy, TSUE, EIS GmbH vs TO

Wykładni art. 6 ust. 1 lit. c) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/83/UE z 25.10.2011 r. w sprawie
praw konsumentów, zmieniającej dyrektywę Rady 93/13/EWG i dyrektywę 1999/44/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady oraz uchylającej dyrektywę Rady 85/577/EWG i dyrektywę 97/7/WE Parlamentu
Europejskiego i Rady, należy dokonywać w ten sposób, że w sytuacji gdy numer telefonu przedsiębiorcy
pojawia się w jego serwisie internetowym w taki sposób, że w oczach przeciętnego konsumenta, czyli
konsumenta właściwie poinformowanego oraz dostatecznie uważnego i rozsądnego, sugeruje on, że
przedsiębiorca ten używa tego numeru telefonu do celów kontaktów z konsumentami, ów numer telefonu
należy uznać za 'dostępny' w rozumieniu tego przepisu. W takim wypadku wykładni art. 6 ust. 1 lit. c) i h) oraz
art. 6 ust. 4 tej dyrektywy, w związku z częścią A załącznika I do niej, należy dokonywać w ten sposób, że
przedsiębiorca, który udziela konsumentowi, zanim ten zostanie związany umową zawieraną na odległość
lub umową zawieraną poza lokalem przedsiębiorstwa, informacji o procedurach korzystania z prawa do
odstąpienia od umowy, posługując się w tym celu wzorem pouczenia zawartym we wspomnianej części
A załącznika I, zobowiązany jest podać ten sam numer telefonu w tym wzorze pouczenia, aby zapewnić temu
konsumentowi możliwość przekazania przedsiębiorcy ewentualnej decyzji o skorzystaniu z tego prawa przy
użyciu tego numeru telefonu – orzekł Trybunał Sprawiedliwości (C-266/19)
Opis stanu faktycznego
Sprawa dotyczyła wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, z którym zwrócono się w ramach
postępowania toczącego się pomiędzy EIS GmbH, niemiecką spółką zajmującą się sprzedażą online, a TO, jednym
z jej konkurentów, w przedmiocie złożonego przez TO, który prowadzi działalność handlową jako osoba fizyczna,
przeciwko EIS wniosku o zaprzestanie praktyki handlowej polegającej na niepodawaniu numeru telefonu na stronie
internetowej w informacjach dotyczących przysługującego konsumentowi prawa odstąpienia od umowy. EIS wniosła
do sądu powództwo o stwierdzenie, że TO nie ma podstaw do żądania zaprzestania praktyki handlowej wskazanej
w wezwaniu. W powództwie wzajemnym TO zażądał z kolei nakazania EIS zaprzestania wskazanej praktyki
niepodawania numeru telefonu.
Niemieckie sądy niższych instancji przychyliły się do wniosku TO o nakazanie zaprzestania przez EIS praktyki
handlowej polegającej na niepodawaniu numeru telefonu na stronie internetowej w informacjach dotyczących
przysługującego konsumentowi prawa odstąpienia od umowy.
Stanowisko Federalnego Trybunału Sprawiedliwości
Federalny Trybunał Sprawiedliwości postanowił jednak zawiesić postępowanie i zwrócić się do TS z pytaniami
prejudycjalnymi, które zasadniczo zmierzały do ustalenia, czy wykładni art. 6 ust. 1 lit. c) dyrektywy 2011/83 należy
dokonywać w ten sposób, że w sytuacji, gdy numer telefonu przedsiębiorcy pojawia się w jego serwisie internetowym
i jest używany do celów działalności przedsiębiorstwa, numer ten należy uznać za 'dostępny' w rozumieniu tego
przepisu, a po drugie, czy wykładni art. 6 ust. 1 lit. c) i h), a także art. 6 ust. 4 tej dyrektywy, w związku z częścią
A załącznika I do niej, należy dokonywać w ten sposób, że przedsiębiorca, który udziela konsumentowi, zanim ten
zostanie związany umową zawieraną na odległość lub umową zawieraną poza lokalem przedsiębiorstwa, informacji
o procedurach korzystania z prawa do odstąpienia od umowy, posługując się w tym celu wzorem pouczenia
zawartym w części A załącznika I, jest zobowiązany podać numer telefonu, aby zapewnić temu konsumentowi
możliwość przekazania przedsiębiorcy ewentualnej decyzji o skorzystaniu z tego prawa.
Stanowisko TSUE
TSUE wskazał na wstępie, że zgodnie z art. 6 ust. 1 lit. c) dyrektywy 2011/83, zanim konsument zostanie związany
umową zawieraną na odległość lub umową zawieraną poza lokalem przedsiębiorstwa, lub jakąkolwiek ofertą w tym
zakresie, przedsiębiorca w jasny i zrozumiały sposób udziela konsumentowi informacji zawierających pełen adres
pocztowy, pod którym przedsiębiorca prowadzi przedsiębiorstwo, numer telefonu i faksu przedsiębiorcy oraz jego
adres e-mail, o ile jest dostępny, aby umożliwić konsumentowi szybkie skontaktowanie się z przedsiębiorcą
i skuteczne porozumiewanie się z nim, oraz, w odpowiednim wypadku, pełny adres pocztowy i dane identyfikujące
przedsiębiorcę, w imieniu którego działa.
W ocenie TSUE powyższa regulacja stoi on na przeszkodzie uregulowaniu krajowemu, które zobowiązuje
przedsiębiorcę przed zawarciem z konsumentem umowy na odległość lub umowy poza lokalem przedsiębiorstwa do
podania bez względu na okoliczności swojego numeru telefonu. Ponadto, wspomniany przepis nie nakłada na



przedsiębiorcę obowiązku założenia linii telefonicznej, aby umożliwić konsumentom skontaktowanie się z nim, oraz
zobowiązuje przedsiębiorcę do podania tego numeru telefonu wyłącznie w wypadkach, w których przedsiębiorca ten
dysponuje już takim środkiem komunikacji z konsumentami. Brak jest wskazania dokładnego charakteru środka
komunikacji, jaki powinien zostać udostępniony przez przedsiębiorcę; zobowiązuje się jednak bezwzględnie
przedsiębiorcę do udostępnienia każdemu konsumentowi środka komunikacji umożliwiającego mu szybkie
i skuteczne skontaktowanie się z przedsiębiorcą.
Bezwarunkowy obowiązek udostępnienia konsumentowi, bez względu na okoliczności, numeru telefonu, aby
umożliwić konsumentom skontaktowanie się z przedsiębiorcą, wydaje się nieproporcjonalny, w szczególności
w gospodarczym kontekście funkcjonowania niektórych przedsiębiorstw, które mogą dążyć do obniżenia kosztów
funkcjonowania.
Jednakże w sytuacji, gdy numer telefonu przedsiębiorcy pojawia się w jego serwisie internetowym w taki
sposób, że sugeruje w oczach przeciętnego konsumenta, że przedsiębiorca ten używa tego numeru do celów
kontaktów z konsumentami, wspomniany numer należy uznać za „dostępny” w kontekście kontaktowania się
z tym przedsiębiorcą. Zwłaszcza, gdy numer telefonu jest wskazany w serwisie internetowym w rubryce „kontakt”.

Komentarz
Z orzecznictwa przytoczonego w analizowanym wyroku wynika, że przedsiębiorca, który zawiera z konsumentem
umowę za pośrednictwem serwisu internetowego i który nie korzysta w tym celu z telefonu, mimo że dysponuje linią
telefoniczną dla celów zarządzania innymi aspektami swojej działalności, nie jest co do zasady zobowiązany do
przekazania konsumentowi numeru telefonu, jeżeli zdecyduje się na skorzystanie z wzoru pouczenia zawartego
w części A załącznika I do dyrektywy 2011/83, mającego ułatwiać konsumentowi korzystanie z prawa do odstąpienia
od umowy. Jednakże, jeżeli numer ten pojawia się w jego serwisie internetowym w jakimkolwiek miejscu, które
w oczach przeciętnego konsumenta stwarza wrażenie, że przedsiębiorca ten używa tego numeru telefonu do
celów kontaktów z konsumentami, przedsiębiorca nie ma możliwość uchylenia się od wskazania tego numeru we
wzorze pouczenia, aby zapewnić konsumentowi możliwość przekazania przedsiębiorcy ewentualnej decyzji
o skorzystaniu z prawa odstąpienia przy użyciu tego numeru telefonu.
Powyższe oznacza, że konsumenci mogą skorzystać z prawa do odstąpienia od umowy również drogą telefoniczną,
jeżeli numery telefonów są podawane w zastrzeżeniach prawnych i na stronie głównej serwisu internetowego.

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości z 14.5.2020 r., EIS GmbH przeciwko TO, C-266/19

Wyrok TSUE stanowi, że jeśli numer telefonu przedsiębiorcy sugeruje kontakt z konsumentami, to powinien być podany zgodnie z wzorem pouczenia. Konsumenci mają prawo skorzystania z odstąpienia od umowy także drogą telefoniczną, gdy numery telefonów są dostępne. Decyzja ta ma wpływ na obowiązek informacyjny przedsiębiorców i prawa konsumentów.