Uproszczenie procedury wpisu do wykazu gwarantów uprawnionych do udzielania gwarancji zabezpieczających pokrycie długów celnych

Ustawa o zmianie ustawy Prawo celne oraz niektórych innych ustaw wprowadza uproszczenia w procedurze wpisu do wykazu gwarantów uprawnionych do udzielania gwarancji zabezpieczających pokrycie długów celnych. Nowe przepisy mają na celu skrócenie i odformalizowanie procesu wpisu, eliminując konieczność wydawania decyzji przez ministra finansów publicznych.

Tematyka: ustawa, zmiany, Prawo celne, gwaranci, wykaz, procedura, wpis, decyzja, nowelizacja, rejestry, celne, UE

Niedługo do podpisu Prezydenta trafi ustawa o zmianie ustawy Prawo celne oraz niektórych innych ustaw.
Zawiera ona zmiany w ustawie z 19.3.2004 r. Prawo celne (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1382 ze zm., dalej: PrCelne)
dotyczące m.in. wyznaczenia Szefa Krajowej Administracji Skarbowej w miejsce ministra właściwego do
spraw finansów publicznych do prowadzenia wykazu gwarantów uprawnionych do udzielania gwarancji
składanych jako zabezpieczenie pokrycia kwot wynikających z długów celnych oraz odformalizowanie
procedury wpisu do tego wykazu.
• Wpis do wykazu gwarantów uprawnionych do udzielania gwarancji składanych jako zabezpieczenie pokrycia kwot
wynikających z długów celnych będzie traktowany jak decyzja o wpisie do wykazu.
• Skreślenie gwaranta z wykazu gwarantów uprawnionych do udzielania gwarancji składanych jako zabezpieczenie
pokrycia kwot wynikających z długów celnych będzie następowało z dniem wydania decyzji o wykreśleniu z wykazu.
Nowelizacja prawa celnego
Omawiana nowelizacja dotyczy przepisów art. 52 PrCelne, który reguluje zasady funkcjonowania wykazu gwarantów
uprawnionych do udzielania gwarancji składanych jako zabezpieczenie pokrycia kwot wynikających z długów
celnych. Po pierwsze, nowelizacja, w miejsce ministra właściwego do spraw finansów publicznych, powierza
prowadzenie rejestru Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej.
Po drugie, nowelizacja przepisów art. 52 PrCelne ma na celu uproszczenie procedury dokonywania wpisów do
wykazu gwarantów uprawnionych do udzielania gwarancji składanych jako zabezpieczenie pokrycia kwot
wynikających z długów celnych poprzez jej skrócenie i odformalizowanie.
Decyzja korzystna
Wspomniany przepis wskazuje także warunki, jakie muszą spełnić osoby, które chcą zostać gwarantami
uprawnionymi do udzielania gwarancji składanych jako zabezpieczenie pokrycia kwot wynikających z długów
celnych, zatwierdzonymi przez organy celne. Weryfikacja, czy dana osoba spełnia odpowiednie kryteria odbywa się
na jej wniosek. W razie pozytywnego wyniku weryfikacji, osoba taka zostaje wpisana do wykazu. Do tej pory wpis ten
poprzedzało wydanie odpowiedniej decyzji przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych. Po nowelizacji
decyzja ta nie będzie już wymagana. Wpis do wykazu stanie się bowiem równoznaczny z decyzją Szefa Krajowej
Administracji Skarbowej. O wpisie informowany będzie zarówno wnioskodawca, jak i Komisja Nadzoru Finansowego.
W ten sam sposób dokonywane będę również zmiany we wpisach do wykazu gwarantów uprawnionych do
udzielania gwarancji składanych jako zabezpieczenie pokrycia kwot wynikających z długów celnych. Chodzi tutaj
o wszelkie zmiany, które nie wiążą się ze zmianą statusu osoby wpisanej do wykazu, czyli na przykład zmiany adresu
siedziby gwaranta, nazwy gwaranta, prostowanie oczywistych omyłek pisarskich w nazwie gwaranta lub adresie jego
siedziby.
W uzasadnieniu powyższych zmian przywołano konieczność stosowania sposobu wydawania decyzji korzystnej
określonej w przepisach celnych. Chodzi tutaj zwłaszcza o swobodę formy i elementów, jakie powinna zawierać taka
decyzja. W prawie celnym nie została określona forma, jaką powinna przybierać decyzja korzystna. Przyjmuje się, że
skoro organ celny rozpoczyna postępowanie na wniosek osoby zainteresowanej i w pełni uwzględnia ten wniosek,
decyzja taka może mieć dość dowolną formę. Na przykład akceptacji na dokumentach czy komunikatu w systemie
informatycznym. W przypadku wniosku o wpis do wykazu będzie to po prostu wpis do wykazu. Nawiązuje to do
przepisów prawa celnego zawartych w prawie Unii Europejskiej. W szczególności chodzi o przepisy art. 22–37
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady 952/2013 z 9.10.2013 r. ustanawiającego unijny kodeks celny
(Dz.Urz. UE L z 2013 r., Nr 269, s. 1 ze zm., dalej: UKC).
Decyzja niekorzystna
Warto w tym miejscu nadmienić, że elementy decyzji niekorzystnej na gruncie prawa celnego określone zostały
szczegółowo w art. 22 ust. 7 UKC. Określono tam także prawo do wniesienia odwołania od takiej decyzji oraz prawo
zainteresowanego do przedstawienia swojego stanowiska. Właśnie jako decyzje niekorzystne traktowane są decyzje
o odmowie wpisu do wykazu gwarantów uprawnionych do udzielania gwarancji składanych jako zabezpieczenie
pokrycia kwot wynikających z długów celnych. Nowelizacja PrCelne nie zmienia określonego w ustawie trybu
postępowania w przypadku odmowy wpisu.

Skreślenie gwaranta z wykazu
Trzeba przy tym pamiętać, że wyjątkowo, decyzje o skreśleniu z wykazu, podejmowane na wniosek
zainteresowanego, traktowane są jako decyzje korzystne. Nowelizacja PrCelne doprecyzowuje jedynie, że skreślenie
z wykazu następuje z dniem wydania decyzji. Ma to uniemożliwić gwarantowi składanie gwarancji nieskutecznie
zabezpieczających należności celne i podatkowe z tytułu importu towarów, już od dnia wydania decyzji. Zatem
wydanie decyzji o skreśleniu z wykazu natychmiast znajdzie w nim odzwierciedlenie, co zapewni bezpieczeństwo
obrotu prawnego.
Oczywiście przed wydaniem decyzji o skreśleniu gwarant ma prawo przedstawić swoje stanowisko w sprawie (art. 22
ust. 6 UKC). Gwarant może też złożyć odwołanie od decyzji o skreśleniu z wykazu gwarantów uprawnionych do
udzielania gwarancji składanych jako zabezpieczenie pokrycia kwot wynikających z długów celnych. Osoba
skreślona z wykazu nie będzie oczywiście mogła występować w charakterze gwaranta celnego do czasu
rozpatrzenia odwołania od takiej decyzji. Ponadto, zgodnie z art. 45 ust. 1 UKC, wniesienie odwołania nie powoduje
wstrzymania wykonania zaskarżonej decyzji.

Nowelizacja prawa celnego przynosi korzystne zmiany dla osób ubiegających się o wpis do wykazu gwarantów. Procedura wpisu staje się bardziej efektywna i szybsza, a decyzja o wpisie jest teraz równoznaczna z wpisem do rejestru.