Nowy wymóg formalny wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego

Ustawa z 28.5.2021 r. wprowadziła nowy wymóg formalny dotyczący wniosków o otwarcie postępowań restrukturyzacyjnych. Od 1.12.2021 r. dłużnicy muszą dołączyć do wstępnego planu restrukturyzacyjnego sprawozdanie finansowe sporządzone na dzień złożenia wniosku.

Tematyka: Nowy wymóg formalny, sprawozdanie finansowe, postępowanie restrukturyzacyjne, wniosek o otwarcie, dłużnicy, obowiązki, zmiany prawne

Ustawa z 28.5.2021 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych oraz niektórych innych ustaw
(Dz.U. z 2021 r. poz. 1080), która znowelizowała PrRestr, weszła w życie 1.12.2021 r. Ustawodawca
zdecydował się na wprowadzenie nowego wymogu formalnego wniosku o otwarcie przyspieszonego
postępowania układowego, postępowania układowego oraz postępowania sanacyjnego. Od 1.12.2021 r. art. 9
ust. 2 PrRestr stanowi, że wstępny plan restrukturyzacyjny, który jest składową każdego z powyższych
wniosków, zawiera również sprawozdanie finansowe dłużnika, sporządzone na dzień przypadający w okresie
trzydziestu dni przed złożeniem wniosku. Dotychczas dłużnik nie miał obowiązku składania sprawozdania
finansowego wraz z wnioskiem o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego.
Sprawozdanie finansowe jako element wstępnego planu restrukturyzacyjnego
W stanie prawnym sprzed 1.12.2021 r. dłużnik był zobowiązany do złożenia bilansu sporządzonego dla celów
postępowania, na dzień przypadający w okresie trzydziestu dni przed dniem złożenia wniosku, wyłącznie przy
składaniu do sądu wniosku o otwarcie przyspieszonego postępowania układowego - art. 227 ust. 1 pkt 5 ustawy
z 6.12.2018 r. o Krajowym Rejestrze Zadłużonych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1909; dalej: PrRestr). W stanie prawnym
po 1.12.2022 r. ustawodawca nie tylko utrzymał obowiązek wskazany w art. 227 ust. 1 pkt. 5 PrRestr, lecz także
wprowadził dodatkowy wymóg formalny – dołączenia do wstępnego planu restrukturyzacyjnego sprawozdania
finansowego sporządzonego dla celów postępowania, na dzień przypadający w okresie trzydziestu dni przed dniem
złożenia wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego.
Wstępny plan restrukturyzacyjny stanowi obligatoryjny element wniosku o otwarcie przyspieszonego postępowania
układowego (art. 227 ust. 1 pkt 2 PrRestr), postępowania układowego (art. 265 w zw. z art. 227 ust. 1 pkt 2 PrRestr),
oraz postępowania sanacyjnego (art. 284 ust. 1 pkt 3 PrRestr). Z kolei elementy wstępnego planu
restrukturyzacyjnego zostały określone w art. 9 PrRestr, według którego w brzmieniu po 1.12.2021 r. wstępny plan
restrukturyzacyjny zawiera co najmniej analizę przyczyn trudnej sytuacji ekonomicznej dłużnika, wstępny opis
i przegląd planowanych środków restrukturyzacyjnych i związanych z nim kosztów, oraz wstępny harmonogram
wdrożenia środków restrukturyzacyjnych (art. 9 ust. 1 PrRestr). Ponadto wstępny plan restrukturyzacyjny zawiera
również sprawozdanie finansowe dłużnika, sporządzone dla celów postępowania, na dzień przypadający w okresie
trzydziestu dni przed dniem złożenia wniosku (art. 9 ust. 2 PrRestr).
Praktyczne przełożenie nowelizacji sprowadza się do faktu, że obecnie dłużnicy muszą wykonać znacznie większą
pracę niż dotychczas, aby złożyć formalnie skuteczny wniosek o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego.
Dotychczas obowiązek przedłożenia bilansu dotyczył wyłącznie wniosku o otwarcie przyspieszonego postępowania
układowego. Natomiast obecnie dłużnicy muszą sporządzić w ustawowym terminie całe sprawozdanie finansowe dla
potrzeb wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego.
Sprawozdanie finansowe a bilans we wniosku o otwarcie przyspieszonego postępowania układowego
Należy wskazać, że spory praktyczne może wywołać fakt, że przy nowelizowaniu art. 9 PrRestr ustawodawca nie
usunął normy zawartej w art. 227 ust. 1 pkt. 5 PrRestr, zobowiązującej do przedłożenia do wniosku o otwarcie
przyspieszonego postępowania układowego bilansu dłużnika.
Zgodnie bowiem z art. 45 ust. 2 RachunkU sprawozdanie finansowe składa się z bilansu, rachunku zysków i strat
oraz informacji dodatkowej, obejmującej wprowadzenie do sprawozdania finansowego, a także dodatkowe informacje
i objaśnienia. Przedłożenie sprawozdania finansowego w ramach wstępnego planu restrukturyzacyjnego powinno
więc prima facie wyczerpywać obowiązek przedłożenia bilansu w trybie art. 227 ust. 1 pkt. PrRestr. Z uwagi na krótki
upływ czasu od momentu wejścia w życie nowelizacji nie jest jeszcze znana praktyka sądów, jednak oczekiwanie
przedłożenia dwóch egzemplarzy bilansu: jednego w trybie art. 227 ust. 1 pkt 5 PrRestr, drugiego zaś jako elementu
sprawozdania finansowego w trybie art. 9 ust. 2 PrRestr, wydaje się być wątpliwe.
Niemożność złożenia sprawozdania finansowego
Zgodnie z art. 9 ust. 3 PrRestr dłużnik jest zobowiązany do podania przyczyn niemożności załączenia sprawozdania
finansowego do wstępnego planu restrukturyzacyjnego. Powyższe oznacza, że odstąpienie od obowiązku
wprowadzonego ustawą z 28.5.2021 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Zadłużonych oraz niektórych innych

ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 1080; dalej: ZmKRZU21) jest uzasadnione jedynie w sytuacji, gdy dłużnik obiektywnie nie
może takiego sprawozdania załączyć, a ustawodawca wymaga, aby wskazał on przyczyny zaniechania.

Komentarz
ZmKRZU21 wprowadziła szereg daleko idących zmian w prawie restrukturyzacyjnym, w szczególności poprzez pełną
elektronizację postępowania restrukturyzacyjnego. Obowiązek dołączania sprawozdania finansowego do wniosku
o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego został niejako pominięty w związku z innymi, szerzej omawianymi
zmianami dotyczącymi Krajowego Rejestru Zadłużonych. Należy więc podkreślić wagę dokonanej nowelizacji art. 9
PrRestr, ponieważ niezałączenie sprawozdania finansowego oraz niewskazanie przyczyn jego niezałączenia stanowi
brak formalny wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego, co implikuje konieczność wszczęcia procedury
z art. 130 § 1 KPC w zw. z art. 209 ust. 1 PrRestr. Nieuzupełnienie braku w terminie 7 dni od wezwania skutkuje
zwrotem wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego.

Zmiana przepisów spowodowała, że dłużnicy muszą teraz sporządzić kompleksowe sprawozdanie finansowe w celu złożenia skutecznego wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego. Niemożność załączenia sprawozdania wymaga uzasadnienia z przyczynami zaniechania.