Szkolenia dla współpracowników świadczących usługi na podstawie tzw. B2B w kosztach podatkowych
Wydatki na szkolenie stałych współpracowników nie są uznawane za wydatki reprezentacyjne. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zwróciła się z wnioskiem interpretacyjnym do Dyrektora KIS w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych. Kontraktorzy, świadczący usługi na podstawie umowy B2B, uczestniczą w szkoleniach, które zwiększają ich kompetencje. Spór dotyczył uznania tych wydatków jako kosztów uzyskania przychodów.
Tematyka: szkolenia, kontraktorzy, umowa B2B, koszty uzyskania przychodów, wydatki reprezentacyjne, interpretacja podatkowa, Sąd Administracyjny, współpraca biznesowa
Wydatki na szkolenie stałych współpracowników nie są uznawane za wydatki reprezentacyjne. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością zwróciła się z wnioskiem interpretacyjnym do Dyrektora KIS w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych. Kontraktorzy, świadczący usługi na podstawie umowy B2B, uczestniczą w szkoleniach, które zwiększają ich kompetencje. Spór dotyczył uznania tych wydatków jako kosztów uzyskania przychodów.
Wydatki na szkolenie stałych współpracowników nie są wydatkami reprezentacyjnymi, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 28 PDOPrU. Związek przyczynowo-skutkowy między wydatkami na wszystkie typy szkoleń a przychodem należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego przypadku. Stan faktyczny Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: Spółka, Wnioskodawca) wystąpiła do Dyrektora KIS z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidualnej w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych. Spółka jest podmiotem działającym w branży programistycznej. Ze względu na złożony charakter świadczonych usług Spółka prowadzi działalność, korzystając zarówno z zatrudnionych pracowników, jak i tzw. kontraktorów. Kontraktorzy są osobami fizycznymi świadczącymi usługi na podstawie umowy współpracy, tzw. B2B. Prowadzą oni własną działalność gospodarczą, jednakże są stałym elementem zespołu Spółki i uczestniczą w realizowanych przez nią projektach na tych samych zasadach co pracownicy Spółki. W celu zapewnienia jak najwyższych standardów świadczonych usług Spółka zapewnia Kontraktorom odpowiednie szkolenia specjalistyczne, które można podzielić na cztery kategorie: (1) szkolenia bezpośrednio związane z trwającym (lub mającym się rozpocząć) projektem, w ramach którego realizowane będą usługi; (2) szkolenia specjalistyczne, niezwiązane w momencie ich odbywania z konkretnym projektem, ale mogące zostać wykorzystane przez współpracownika przy kolejnych projektach; (3) szkolenia, których tematyka nie jest związana bezpośrednio z konkretnymi projektami realizowanymi przez spółkę, ale może mieć wpływ na ogólny rozwój kompetencji danego współpracownika, niezbędnych we współpracy ze Spółką; (4) dostęp do platform e-learningowych, tj. kursów związanych z konkretnymi umiejętnościami z dziedziny usług informatycznych, programowania oraz dostęp do szkoleń rozwijających kompetencje twarde, miękkie i inne umiejętności (dalej: szkolenia). Udział w szkoleniach nie stanowi dla kontraktorów elementu należnego im wynagrodzenia za świadczone usługi, nie ma również wpływu na jego wysokość. Oprócz wydatku na sam udział w szkoleniu Spółka ponosi także koszty dojazdu, noclegu oraz wyżywienia na miejscu (dalej: koszty dodatkowe). Koszty dodatkowe związane z uczestnictwem w szkoleniu nie są nabywane od organizatora szkoleń. Zajmuje się on przygotowaniem samego szkolenia, a Spółka we własnym zakresie koordynuje wszelkie inne działania. W związku z powyższym opisem Wnioskodawca zwrócił się z pytaniem do Dyrektora KIS, czy w świetle art. 15 ust. 1 ustawy z 15.2.1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1800; dalej: PDOPrU) koszty powyższych szkoleń mogą stanowić koszty uzyskania przychodów. Wnioskodawca stanął na stanowisku, że istnieje związek przyczynowo-skutkowy między wydatkami na wszystkie typy szkoleń a przychodem Spółki. Wnioskodawca wskazał, że celem ponoszenia przez nią opisanych wydatków było osiągnięcie przychodów i zachowanie lub zabezpieczenie ich źródła. Był to jedyny cel, a wydatki na szkolenia mają zwiększać kompetencje Kontraktorów w zakresie twardych i miękkich umiejętności. Rozstrzygnięcie Organ podatkowy nie zgodził się z tym podejściem, argumentując, że kosztami podatkowymi mogą być co do zasady tylko te koszty pracownicze, które wykazują związek z uzyskanym przychodem lub zachowaniem (zabezpieczeniem) źródła przychodu. Natomiast katalog wydatków wyłączonych z kategorii kosztów podatkowych mocą art. 16 ust. 1 PDOPrU ma charakter zamknięty, a wśród nich ustawodawca wymienia koszty reprezentacji. Zdaniem Dyrektora KIS organizowanie szkoleń dla osób, które nie są pracownikami spółki, nie ma wpływu na wykonanie umowy łączącej spółkę z tymi osobami. W konsekwencji, zdaniem Organu, nie została spełniona podstawowa przesłanka uznania takiego wydatku za koszt uzyskania przychodu. Równocześnie w ocenie Organu wydatki te stanowią wydatki na reprezentację. Wnioskodawca zaskarżył interpretację indywidualną do WSA, który przychylił się do skargi. Jak uznał Sąd, wydatków na szkolenia kontraktorów w żaden sposób nie można zestawić z wymienionymi w art. 16 ust. 1 pkt. 28 PDOPrU wydatkami reprezentacyjnymi. Ich podstawowym celem nie jest budowanie wizerunku firmy, a zdobywanie wiedzy i współpraca w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej zgodnie z zasadami społecznej odpowiedzialności biznesu. Ponadto za kluczowe kryterium wykładni art. 15 ust. 1 PDOPrU należy przyjąć kryterium celu poniesionego kosztu. Organ powinien zatem ocenić stopień gospodarczego powiązania kontraktorów z podatnikiem pod kątem tego, czy ich udział w szkoleniach może przyczynić się do uzyskania przychodu, zachowania lub zabezpieczenia jego źródła. Komentarz Kwestia sporna sprowadza się do rozstrzygnięcia, czy wydatki na szkolenia osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, współdziałających z podatnikiem na zasadzie B2B, mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów. Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt. 28 PDOPrU kosztów reprezentacji nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, w szczególności tych poniesionych na usługi gastronomiczne oraz zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych. Tym samym ustawodawca nie zdefiniował pojęcia „reprezentacji”, a jedynie wymienił przykładowe wydatki, które mogą być za nią uznane. Brak ustawowej definicji od lat utrudnia ustalenie jednoznacznych kryteriów, wedle których należy oceniać, czy dany wydatek stanowi reprezentację. Zakres przykładowych usług, które należy zaliczyć do wydatków reprezentacyjnych, sugeruje, że tego pojęcia nie należy interpretować szeroko. Zdaniem sądów wydatki na reprezentację co do zasady obejmują te koszty, których dominującym celem jest kreowanie pozytywnego wizerunku podatnika (np. wyrok NSA z 31.1.2017 r., II FSK 3994/14, ). Takie stwierdzenie nie jest jednoznaczne z uznaniem, że z kosztów reprezentacji można automatycznie wykluczyć wszystkie wydatki poniesione na rzecz współpracowników. Należy zwrócić uwagę na dominujący cel wydatku: czy było nim np. zwiększenie kompetencji kontraktorów, czy też chęć wytworzenia pozytywnego obrazu podatnika. Jak słusznie zauważył Sąd, jeżeli celem podatnika było zwiększenie kompetencji osób współpracujących, to wówczas nawet poboczny, przypadkowy skutek w postaci wykreowania pozytywnego wizerunku nie powinien decydować o uznaniu wydatków za reprezentacyjne. Komentowany wyrok ma duże znaczenie dla biznesu: obecnie obserwowany jest znaczący wzrost podejmowania współpracy na podstawie umów B2B. W związku z tym można spodziewać się coraz częstszych zapytań dotyczących wydatków ponoszonych na rzecz kontraktorów (szczególnie w kontekście rozróżnienia sytuacji pracowników i personelu zatrudnionego na zasadzie B2B). Dalsza praktyka pokaże, czy jesteśmy świadkami tworzenia się trwałej linii orzeczniczej. Wyrok jest nieprawomocny. Opracowanie i komentarz: dr Marcin Jędrysiak, starszy konsultant w dziale prawno-podatkowym PwC, Julia Bednarska, konsultant w dziale prawno-podatkowym PwC. Wyrok WSA w Poznaniu z 03.06.2022 r., I SA/Po 974/21,
Sąd administracyjny stwierdził, że wydatki na szkolenia kontraktorów nie mogą być traktowane jako wydatki reprezentacyjne. Istotne jest, jaki był dominujący cel poniesionych kosztów - zwiększenie kompetencji czy kreowanie wizerunku firmy. Wyrok ten ma duże znaczenie w kontekście współpracy B2B i może przyczynić się do ustalenia jasnych kryteriów oceny podobnych wydatków.