Odliczenie podatku od mieszkań dla pracowników

Wydatki związane z wynajmowaniem lokali dla pracowników mogą mieć istotne konsekwencje podatkowe dla firm. Artykuł omawia przypadek spółki, która udostępniała mieszkania pracownikom i zwróciła się do fiskusa o interpretację podatkową. Sprawa dotyczyła m.in. naliczenia podatku VAT z tytułu udostępnienia nieruchomości pracownikom oraz prawa do odliczenia podatku VAT naliczonego przy wynajmie lokali mieszkalnych na rzecz pracowników.

Tematyka: odliczenie podatku, mieszkania dla pracowników, interpretacja podatkowa, udostępnianie nieruchomości, podatek VAT, wyrok sądu, WSA Łódź

Choć wydatki związane z wynajmowaniem lokali dla zatrudnionych osób nie przekładają się bezpośrednio na
zyski osiągane przez firmę, trudno odmówić im związku z obrotami przedsiębiorstwa. Stanowią one bowiem
niejako zabezpieczenie utrzymania źródła przychodu.
Stan prawny
Sądowym rozstrzygnięciem zakończył się spór pomiędzy jedną ze spółek a skarbówką. W sprawie chodziło o kwestie
podatkowe związane z nieodpłatnymi lokalami dla pracowników. Z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji
podatkowej w tym zakresie do fiskusa zwróciła się spółka, która zawarła z innymi spółkami z tej samej grupy
kapitałowej umowę dotyczącą oddelegowania części pracowników z innych krajów. Umowy miały długoterminowy
i krótkoterminowy charakter, zaś koszty zakwaterowania oddelegowanych pracowników miała pokryć spółka
z siedzibą w Polsce. W związku z tym spółka zawarła w tym celu umowy najmu mieszkań/domów. Umowy
każdorazowo były zawierane pomiędzy spółką a wynajmującymi, którzy co do zasady są podatnikami VAT. Tym
samym faktury za najem wystawiane są na rzecz spółki. Umowy zawierane pomiędzy wynajmującymi
a wnioskodawcą często zawierają adnotację o mieszkaniowym celu wynajęcia danej nieruchomości. Jednocześnie
umowy mogą wskazywać z imienia i nazwiska pracownika, który będzie w niej zamieszkiwał, oraz w niektórych
przypadkach również informację, że będzie on mieszkał z rodziną, bowiem zdarza się, że niektórzy pracownicy
(zwłaszcza przy oddelegowaniach długoterminowych) przenoszą się na ten czas do Polski wraz z całymi rodzinami.
Zdarzały się również umowy bez adnotacji o mieszkaniowym celu wynajęcia nieruchomości oraz jasnego wskazania
osób, które mają ją zamieszkiwać. Co do zasady spółka nie podnajmowała nieruchomości pracownikom,
a udostępniała im je do nieodpłatnego użytkowania na podstawie umowy użyczenia. Zakwaterowanie pracowników
w najmowanych nieruchomościach ma charakter czasowy oraz stricte zawodowy i ma miejsce wyłącznie w czasie,
kiedy wykonywana jest praca na rzecz spółki.
Mając na uwadze powyższy stan faktyczny, przedstawiciele spółki zadali fiskusowi następujące pytania:
1. Czy w opisanym w stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym spółka jest zobowiązana naliczyć podatek VAT
należny z tytułu nieodpłatnego udostępnienia nieruchomości pracownikom, oraz
2. Czy w przedstawionym stanie faktycznym i zdarzeniu przyszłym, w sytuacji gdy wnioskodawca nabywa usługi
wynajmu lokali mieszkalnych na rzecz pracowników, przysługuje mu prawo do odliczenia podatku VAT
naliczonego na zasadach ogólnych, zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy z 11.3.2004 r. o podatku od towarów i usług
(t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 931; dalej VATU).
Spółka twierdziła bowiem, że w jej sytuacji nie znajduje zastosowania ograniczenie prawa do odliczenia zawarte
w treści art. 88 ust. 3a pkt. 2 w związku z art. 43 ust. 1 pkt. 36 VATU, gdyż przedmiotowe usługi są pośrednio
związane z działalnością opodatkowaną spółki, tj. wpływają na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości
oraz przyczyniają się do generowania przez nią obrotu. Usługi najmu nieruchomości o charakterze mieszkalnym nie
są wykorzystywane do celów mieszkaniowych wnioskodawcy, lecz służą wykonywaniu przez niego działalności
gospodarczej, a potrzeby mieszkaniowe pracowników są realizowane pobocznie.
Rozstrzygnięcie
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej był jednak innego zdania. W wydanej interpretacji wskazał, że prawo do
odliczenia znalazłoby zastosowanie, gdyby nabyte towary i usługi służyły czynnościom podlegającym opodatkowaniu
VAT. W opinii skarbówki charakter związku między nabywanymi usługami a wykonywanymi czynnościami
opodatkowanymi może być bezpośredni lub pośredni, ale w opisanej sprawie taki związek nie występuje.
Spółka zaskarżyła interpretację, a WSA w Łodzi w wyroku z 24.11.2022 r., I SA/Łd 690/22,
, stanął po stronie
podatnika. Po rozpoznaniu sprawy Organ stwierdził, że fakt udostępniania mieszkań pracownikom wynika
bezpośrednio z potrzeby zapewnienia im warunków do życia w Polsce, co warunkuje możliwość wykonywania
zobowiązań zawodowych względem spółki. Sąd stwierdził, że choć wydatki związane z wynajmowaniem lokali dla
zatrudnionych osób nie przekładają się bezpośrednio na zyski osiągane przez firmę, trudno odmówić im związku
z obrotami przedsiębiorstwa. Stanowią one bowiem niejako zabezpieczenie utrzymania źródła przychodu.
W konsekwencji Sąd orzekł, że podatnik na podstawie art. 86 ust. 1 VATU powinien mieć prawo do odliczenia
podatku naliczonego związanego z ich poniesieniem.
Wyrok WSA w Łodzi z 24.11.2022 r., I SA/Łd 690/22,

Sąd orzekł na korzyść spółki, uzasadniając, że udostępnianie mieszkań pracownikom wpływa na funkcjonowanie przedsiębiorstwa i generowanie obrotu. W rezultacie podatnik ma prawo do odliczenia podatku naliczonego związanych z tym wydatków. Wyrok WSA w Łodzi z 24.11.2022 r., I SA/Łd 690/22, był korzystny dla spółki, potwierdzając jej stanowisko.